Kimyasal silahlar en acımasız savaş araçları olarak çok kötü bir üne sahip. Bombaların içinde ya da füze başlıklarında bulunabiliyor, uçaklardan hedeflere püskürtülebiliyor. Bunun sonucunda insanlar eziyet çekerek ölüyor, kalıcı yaralanmalar meydana geliyor. Kimyasal silahın tipine göre bu maddelerin atıldığı alanlar da uzun süreliğine kullanılamaz hale geliyor.

Soğuk Savaş döneminin akabinde 1993 yılında kimyasal silâh bulundurulmasının yasaklanmasına ilişkin bir BM Sözleşmesi hazırlandı. Toplam 189 ülke bu sözleşmeyi imzaladı. 1990'lı yıllardan bu yana dünya çapında kimyasal savaş silahları ve bunların cephaneleri imha ediliyor. Bu işlemlerde ise çoğu kez Alman teknolojileri kullanılıyor.

Rusya’da özel tesis kurdular

Almanya'nın Baden-Württemberg Eyaleti'ne bağlı Böblingen'deki Eisenmann adlı firmanın yöneticisi Uwe Neumann, DW'ye yaptığı açıklamada, işletmesinin Rusya, Arnavutluk ve Japonya'da kimyasal silahların imhasına yönelik tesisler kurduğunu ve bu alanda tecrübe kazandıklarını vurguluyor. İmha işleminin bu silahların yakılması anlamına geldiğini anlatan Neumann ayrıntılara ilişkin şu bilgileri veriyor: “Çok basit olarak ifade edecek olursak, sıcaklığın yaklaşık 1200 dereceye kadar vardığı bir kazan kullanıyoruz. Orada kimyasal silah maddeleri çözelti haline getiriliyor, termik olarak oksitleniyor ve böylece imha edilmiş oluyor.”

Ancak yakma süreci kimyasal silahların imhasında aslında son aşamayı oluşturuyor. Kimyasal silah uzmanı Ralf, DW'nin kendisiyle yaptığı söyleşide, öncelikle cephaneden kimyasal maddenin ayrıştırılması gerektiğini söylüyor ve ekliyor: “Burada kaç adet silahın bulunduğu, bunların ne durumda olduğu ve hangi kimyasal maddeleri içerdikleri önemlidir. Önce mermi ve bombaların içi açılır, kimyasal madde dışarı alınır ve ancak bu işlemden sonra alınan maddeler imha tesisine gönderilir.”

Kimyasal silah uzmanı Trapp, bu işlemlerin de tehlikeli olduğuna ve özel teknikler gerektirdiğine işaret ederek, işlemlerin epeyce zaman aldığını da sözlerine ekliyor.

'Suriye’de sevkiyat riski azaltılmalı'

Eisenmann firmasının yöneticisi Uwe Neumann ise Suriye'deki durumu da göz önünde bulundurarak, kimyasal silahların doğrudan yakılmasının daha doğru bir yöntem olacağını savunuyor. Neumann, Suriye'deki kimyasal silahların farklı bölgelerde depolandığından yola çıkarak şunları söylüyor: “Kanımca imha işlemlerinin merkezî değil, oluşturulacak birkaç tesiste yapılması daha uygundur. Çünkü böylelikle sevkiyat yollarını kısaltmış, sevkiyat riskini de azaltmış oluruz.”

Neumann, Suriye'deki kimyasal silahların 1000 ton kadar olduğu kabul edilecek olursa, çeşitli bölgelerdeki tesislerin kurulmasından bir yıl sonra bunların imha edilmiş olacağını, tesislerin kurulmasının da büyük olasılıkla bir yıl alacağını sözlerine ekliyor.

Ancak Suriye'nin gerçekten kimyasal silahlarını imhaya yanaşıp yanaşmayacağı henüz bilinmiyor. Ne var ki Almanya ile AB, böyle bir niyet sergilendiğinde, bu silahların toplanması ve imhasına katkıda bulunacaklarını şimdiden açıkladı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton'ın sözcüsü Michael Mann Brüksel'de yaptığı açıklamada, “AB ülkeleri ile bilgi alışverişi içinde, Suriye'deki kimyasal silahların denetimi ve imhasının nasıl yapılacağına ilişkin analizlerimizi sürdürüyoruz” şeklinde konuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AD/ÇA/BÖ/NH