“Kosova’da ne tür gelişmeler yaşanacak?” Herkes bu sorunun yanıtını merak ediyor. Bilim ve Siyaset Vakfı, Beyaz, Siyah ve Yeşil diyor. Yanlış anlaşılmasın. Bu Kosova’nın bağımsızlığı sonrasındaki bayrağına yönelik bir öneri değil. Bu renkler vakfın uzmanlarınca Kosova’da 10 Aralık sonrasında yaşanabilecek üç olasılığa ilişkin hazırlanan senaryolara verilen renkler.

Beyaz olarak tanımlayan birinci senaryoya göre Kosova bağımsızlığını ilan edecek ancak nihai kararın referandum yoluyla halk tarafından verilmesini isteyecek. Böylelikle de Belgrad ile Moskova’ya “bu durumu kabullenmek dışında bir seçenekleri olmadığını” anlamaları için zaman verecek. Ancak bu pek de olası bir senaryo değil.

Gerilim ihtimali

Siyah olarak tanımlanan ikinci senaryoya göreyse Troyka Başkanı

Ischinger Birleşmiş Milletler’den, Güvenlik Konseyi’nin bu sorun üzerinde çalışmayı sürdürmesini isteyecek. Bölgede tepkiye neden olacak bu öneri üzerine Arnavut Kosovalılar bağımsızlık ilan edecek. Sırbistan kabul etmeyecek ve bir bölünmenin ardından bölgede yeniden bir gerilim patlak verecek.

Gerçekçi senaryo

Dusan Reljic böyle bir tehlikeyle karşı karşıya kalınabileceğine dikkat çekti: “Bu gerçekçi bir senaryo. Zira Sırbistan Kosova’nın bağımsızlığını kabul etmeyecektir. Ve bunun sonucunda şiddet tırmanacak, çatışmalar yaşanacak hatta terörist saldırılar olacaktır. Her ne olursa olsun istikrarsızlık yaşanacak ve bütün bölgede bazı olumsuzluklar tekerrür edecektir. “

Reljic’e göre en makul senaryo üçüncüsü. Yeşil adı verilen bu senaryoya göre Ischinger Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne “bir tür Konfederasyon” önerecek. Buna göre Kosovalı Arnavutlar kendi anayasaları ve bağımsız bir orduyla neredeyse bağımsız olacak. Ancak resmi olarak Sırbistan ve Kosova arasındaki bağ korunacak.

Belgrad hangi koşulu kabullenir?

Uzman Reljic’e göre 1999 Kosova savaşından bu yana bölünmeye karşı çıkan Belgrad bunu kabullenebilir: “Bu bölünme bir Konfederasyon mu yoksa Çin ve Hongkong arasında olduğu gibi belirli bir anlaşma yoluyla mu olur işte o uçu açık bir soru. Bu tamamıyla diplomatik beceri ve Moskova ile Washington arasındaki havaya bağlı. Bölge ülkelerini dikkate almaksızın Kosova’nın tam bağımsızlığına yeşil ışık yakmak bir faciaya neden olur. Makul olan özel bir formülün bulunmasıdır.”

BM Genel Sekreteri’ne yol haritası

1999 savaşından bu yana Kosova Birleşmiş Milletler denetimi altında ve örgüt artık bu sorumluluktan kurtulmak istiyor. Ancak uzlaştırma çabalarından bir türlü sonuç alınamıyor. Kosova’da yapılacak seçimlerden üç hafta sonra Rusya, Avrupa Birliği ve Amerika’nın oluşturduğu Troyka Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin önüne bir yol haritası sunacak. Ancak Troyka hem Sırpları hem de Kosovalıları memnun edecek bir formül bulabilmiş değil.