Rusya, ABD'nin çekilmesinin ardından Suriye'nin doğusunda kontrolü Şam'ın almasını istiyor. Rus Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, ABD kontrolündeki bölgenin Suriye hükümetine teslim edilmesi gerektiğini söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria ZakharovaFotoğraf: picture alliance/dpa/I. Pitalev
Reklam
Rusya'dan Amerikan askerlerinin çekilmesinin ardından Suriye'de oluşacak tabloyla ilgili açıklama geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin çekileceği bölgelerde Suriye hükümetinin kontrolü ele almasını beklediklerini duyurdu.
Bakanlık Sözcüsü Maria Zaharova uluslararası hukuk çerçevesinde Suriye'nin doğusunda ABD askerlerinin konuşlu olduğu toprakların Suriye hükümetine teslim edilmesi gerektiğini söyledi. ABD'nin Suriye'den çekilme planına ait ayrıntıları Moskova'nın bilmediğini vurgulayan Zaharova, eğer gerçekleşirse çekilmenin Suriye'de barışçıl çözüme katkısı olacağını belirtti.
Zaharova, Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna yönelik operasyon hazırlığına ilişkin de değerlendirme yaptı. Zaharova, Rusya ve Türkiye'nin Suriye'deki faaliyetlerinde yakın koordinasyon içerisinde olduğunu vurguladı. Zaharova, bu işbirliğine terörle mücadeleye yönelik askeri operasyonların da dahil olduğunu belirtti.
Türkiye, geçen haftalarda Fırat'ın doğusuna yönelik operasyon başlatacağını açıklamıştı. Türk basınında çıkan haberlerde Suriyeli muhaliflerin Menbiç'in eteklerine doğru ilerlediği belirtiliyor. Türk ordusunun da sınıra tank, ağır silah ve askeri malzeme gönderdiği aktarılıyor.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, ABD'nin havadan destek verdiği Suriye Demokratik Güçleri'nin Suriye'nin doğusunda IŞİD'in kontrolündeki son nokta olan Deyr ez-Zor'a yönelik operasyonunu son 24 saat içerisinde yoğunlaştırdığı belirtildi. Gözlemevi, ABD'nin önderliğindeki koalisyonun hava saldırıları sonucu 19 IŞİD militanının öldüğünü bildirdi. YPG'nin omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nin eylülden bu yana Suriye'nin doğusunda düzenlediği operasyonlarda binden fazla IŞİD üyesinin öldüğü belirtiliyor. YPG, ABD'nin IŞİD'le mücadelede askeri destek ve silah yardımı sağladığı gruplar arasında yer alıyor.
ABD Başkanı Donald Trump geçen hafta Amerikan askerlerinin Suriye'den çekileceğini açıklamıştı. Trump'ın kararına tepki olarak ABD Savunma Bakanı James Mattis ve ABD'nin IŞİD'le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk görevi bırakma kararı almıştı. ABD'nin desteklediği Suriyeli Kürt gruplar, yaklaşık dört senedir Fırat'ın doğusunda kontrolü elinde tutuyor.
IŞİD nedir?
Günümüzde birçok ülkede faaaliyet gösteren IŞİD Irak ve Suriye'de binlerce kişiyi öldürdü, milyonlarcasını yerlerinden etti. İşte yedi başlıkta, IŞİD'in "halifelik" faaliyetleri.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo
Nereden çıktı?
"İslam Devleti", IŞİD ya da DAEŞ adlı örgüt, el-Kaide örgütünden kopmuş, radikal Sünni İslamcı ideolojiye sahip kişilerden kuruldu. IŞİD, 2003’te Irak’ın ABD öncülüğünde işgali sonrası ortaya çıktı. Ebu Bekir El Bağdadi tarafından yönetiliyor. Amaçları dünya genelinde "halifelik" kurmak.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo
Nerede faaliyet gösteriyor?
IŞİD’in dünya genelinde birçok ülkede faaliyet gösterdiği tahmin ediliyor. Irak ve Suriye’de bazı bölgeleri kontrol altında tutuyor. Örgüt 2014 yılında kontrol alanını genişletmenin zirvesindeyken, bugün Irak ve Suriye’de kontrol ettiği bölgelerin çoğunu kaybetti.
IŞİD’e karşı kim savaşıyor?
IŞİD’e karşı kurulan ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonda 50’den fazla ülke var. Suriye hükümetini destekleyen Rusya, İran ve Lübnanlı Şii müttefiki Hizbullah da IŞİD’e karşı savaşıyor. Irak’taki Kürt peşmerge birlikleri ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri de IŞİD’e karşı mücadele ediyor. Irak ordusu ve müttefik milisleri, ülkenin büyük bölümünü IŞİD’den temizledi.
Fotoğraf: picture-alliance/abaca/H. Huseyin
Örgüt nasıl para sağlıyor?
IŞİD’in ana gelir kaynaklarından biri petrol ve doğal gaz oldu. Örgüt bir dönem Suriye’nin petrol üretiminin üçte birini kontrol etti. Ancak ABD liderliğindeki hava saldırıları özellikle petrol kaynaklarını hedef aldı. Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri petrol kuyularının çoğunu IŞİD’den geri aldı. Diğer gelirleri arasında vergiler, fidye, tarihi eser kaçakçılığı ve gasplar bulunuyor.
Fotoğraf: Getty Images/J. Moore
Nerelerde saldırıyor?
IŞİD, dünya çapında birçok terör saldırısının sorumluluğunu üstlendi. Örgüt Berlin, Brüksel ve Paris dahil olmak üzere AB çapında başkentleri hedef aldı. IŞİD, "yalnız kurt" olarak tanımlanan kişileri bireysel saldırılara teşvik ediyor. Bu şekilde IŞİD’i destekleyen radikal kişiler, örgüte doğrudan katılım olmadan terör eylemleri gerçekleştiriyor.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/M. Spingler
Başka hangi taktikleri kullanıyorlar?
Örgüt, gücünü genişletmek için çeşitli taktikler uyguluyor. IŞİD savaşçıları Suriye ve Irak’taki tarihi eserleri "kültürel temizlik" girişimiyle yağmaladı ve tahrip etti. Ayrıca Ezidiler de dahil olmak üzere binlerce kadını köleleştirdi. Propogandasını yaymak ve sempatizan toplamak için sosyal ağları kullanıyor.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/J. Eid
Bölgeyi nasıl etkiledi?
IŞİD, devam eden Suriye iç savaşını daha da şiddetlendirdi. Ülkelerinden kaçmak zorunda kalan milyonlarca Suriyeli ve Iraklı, Avrupa’ya sığındı. IŞİD en önemli kalelerini kaybetmiş olmasına rağmen, cihatçı savaşçılar geride büyük bir yıkım bıraktı. Örgütten geri alınan bölgelerin yeniden inşa edilmesi yıllar sürecek.
