Bu yıl "Sokak" temasıyla gerçekleştirilen 27. İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası etkinlikleri kapsamında 26 Haziran Cumartesi günü Maltepe Miting Alanı'nda düzenlenmesi planlanan LGBTİ+ Onur Yürüyüşü'ne İstanbul Valiliği'nden izin çıkmadı. Gerekçe olarak da "halkın huzur ve güvenliğinin, genel sağlığın ve genel ahlakın korunması" ve "olası şiddet ve terör olaylarının önlenmesi" gösterildi. Kararın ardından İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi ise "26 Haziran Cumartesi günü saat 17.00'da Taksim'de 19. İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü'nde bir araya geliyoruz!" çağrısında bulundu.

Geçen Salı günü yine Onur Haftası etkinlikleri kapsamında Maçka Parkı'nda düzenlenmesi planlanan piknik de etkinlikten üç saat önce "kamu düzeni" gerekçesiyle yasaklanmış, polis gökkuşağı bayrağı taşıyanları parka almamış ve alandaki LGBTİ+'lara müdahale etmişti.

DW Türkçe'de yayınlanan Nevşin Mengü ile Bire Bir'e konuk olan Avukat Levent Pişkin ise bu tür yasaklamaların Anayasa'nın eşitlik ilkesine ve uluslararası insan hakları sözleşmelerine aykırı olduğuna dikkat çekti.

Onur Yürüyüşü 2015'ten beri yasaklanıyor

İstanbul'daki en kapsamlı LGBTİ+ Onur Yürüyüşü 2014 yılında yapılmış, İstiklal Caddesi'nden Tünel'e doğru yapılan yürüyüşe on binlerce kişi katılmıştı. Ancak bu tarihten sonra bir daha İstanbul'da Onur Yürüyüşü yapılmasına izin verilmedi.

2014'ten önce Türkiye'de LGBTİ+ bireylere yönelik "yok sayma" politikasının hâkim olduğu söyleyen Pişkin, 2014'teki kitlesel yürüyüş ile LGBTİ+ hareketinin varoluşunu bir toplumsal muhalefet olarak ortaya koyduğunu ve görünürlüğünü artırdığını savundu. "Devlet bu görünürlükten sonra inkâr politikasından nefret politikasına geçti" diyen Pişkin 2015'teki yasağın bu politikanın bir başlangıcı olduğunu söyledi. 

"Kanunlaşmamış bir propaganda yasağı uygulanıyor"

LGBTİ+ çatı örgütü Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Birliği'nin (ILGA) Avrupa teşkilatı tarafından hazırlanan ve Avrupa'daki LGBTİ+ üyelerinin yasal ve politik durumlarını mercek altına alan 2021 Gökkuşağı Endeksi'ne göre Türkiye bu yıl da LGBTİ+ olmak için Avrupa'da en kötü ikinci ülke oldu. Türkiye'nin altında ise Azerbaycan bulunuyor.

Azerbaycan'da hali hazırda propaganda yasağı olduğunu hatırlatan Pişkin'e göre Türkiye'de de aslında henüz kanunlaşmamış bir propaganda yasağı uygulanıyor. Nevşin Mengü'ye konuşan Pişkin, "Siz gökkuşağı bayrağını kullandırtmıyorsanız, buna kolluk aracılığıyla müdahale ettiriyorsanız, gökkuşağı bayrağı taşıdığı için insanları gözaltına alıyorsanız, evet burada propaganda yasağı vardır artık" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'ye LGBTİ+ insan hakları uyarısı

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic de Perşembe günü Türkiye'de LGBTİ+ bireylerin karşı karşıya kaldığı baskılara dikkat çekerek İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'e ortak mektup yolladı. Mektubunda, LGBTİ+ bireylerin toplanma, örgütlenme ve ifade özgürlüklerine saygı duyulması, toplumda damgalanmalarının önlenmesi ve kendilerine yönelik nefret suçlarının önüne geçilmesi için önlemler alınmasını istedi.

Türkiye'de önümüzdeki günlerde düzenlenmek istenen Onur yürüyüşlerinin yasaklanmasını eleştiren Mijatovic, LGBTİ+ bireylerin barışçıl biçimde toplanma özgürlüğüne sahip olduklarını, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne taraf devletlerin ise bu özgürlüğü güvence altına alma konusunda pozitif yükümlülük altında bulunduklarını hatırlattı.

Fatima Çelik

© Deutsche Welle Türkçe