Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye'nin de bir parçası olduğu G20 grubunun artık küresel krizlere çözüm üretmekte zorlandığını söyleyerek, forumun "risk altında" olduğu uyarısında bulundu.

Macron bu değerlendirmeyi, ABD'nin boykot ettiği Güney Afrika'daki G20 liderler zirvesinin başlangıcında yaptı. Johannesburg'da konuşan Fransa lideri, "G20 bir döngünün sonuna geliyor olabilir" dedi ve şöyle konuştu:

"Jeopolitik olarak öyle bir dönemden geçiyoruz ki, bugün masada bulunmayan üyeler de dâhil, büyük krizleri birlikte çözmekte zorlanıyoruz."

G20'nin, insan haklarından egemenliğe birçok alanda ortak zemin bulmakta zorlandığını belirten Macron, "Eğer birkaç öncelik etrafında yeniden birleşemezsek, G20 risk altındadır... Bu forumu yeniden canlandırmak için somut adımlar atabileceğimizi kesinlikle göstermeliyiz" dedi.

Macron 2019 yılının Kasım ayında da Economist dergisine verdiği röportajda, Avrupalı NATO ülkelerini kendi güvenlikleri için daha fazla ABD'ye güvenemeyecekleri yönünde uyarmış ve ilerleyen yıllar boyunca çok tartışılan "NATO'nun beyin ölümü gerçekleşiyor" ifadesini kullanmıştı.

O röportajda Fransız liderin, Avrupa'nın, ABD'den bağımsız şekilde, kendi kaderini kontrol etmeyi öğrenmesi gerektiği şeklindeki sözleri, Avrupa ile ortaklığa kuşkuyla bakan Donald Trump'ın ikinci kez başkan seçilmesiyle yeniden gündeme gelmişti.

Avrupa ülkelerinden ABD'nin 28 maddelik planına itiraz

Fransa lideri, G20'nin akıbetine dair açıklamasında, karşı karşıya olunan zorluklar arasında özellikle, Ukrayna savaşına son vermek için Rusya'nın taleplerini dayatan tek taraflı ABD planından söz etti, "Ukrayna'da Ukraynalılar olmadan bir barış mümkün olmayacağı" görüşünü dile getirdi.

ABD'nin Ukrayna'yı Rusya karşısında önemli tavizlere zorlayan 28 maddelik yeni barış planı Avrupa başkentleri ve Kiev'de soğuk duş etkisi yarattı. Anadolu Ajansı, Rus ordusunun cephede ilerlediği ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin, hükümetinden önemli isimlerinin karıştığı yolsuzluk skandalıyla meşgul olduğu bir dönemde hazırlanan plana Türkiye'nin de katkı verdiğini öne sürmüştü.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un hazırladığı belirtilen plan; Ukrayna ordusunun küçültülmesini, Kiev'in NATO'ya katılım iddiasından vazgeçmesini, doğu ve güneydeki geniş toprakların Rusya'ya bırakılmasını içeriyor.

Kiev planı, Moskova'nın maksimalist taleplerinin dayatılması olarak görürken Avrupalı liderler; sınırların güç kullanılarak değiştirilmesine karşı olduklarını, ayrıca Ukrayna ordusunun kapasitesinin sınırlandırılmasına dair de çekinceleri olduğunu bildirdi. Bu haliyle metni onaylamadıkları mesajını veren Avrupa ülkelerinin liderleri, plan üzerinde daha fazla çalışılması gerektiğini belirtti.

Johannesburg'da hazırlanan ortak açıklamaya; İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Hollanda, İrlanda, Finlandiya ve Norveç liderlerinin yanı sıra Kanada ve Japonya başbakanları da imza attı.

Ukrayna'daki gelişmelerin, zirve boyunca liderlerin gündeminde önemli bir yer tutması bekleniyor. G20 kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz de Johannesburg'da bulunuyor.

G20 bir eksik: Trump liderler zirvesini boykot ediyor

ABD Başkanı Donald Trump, bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, Güney Afrika'da yaşandığını iddia ettiği "insan hakları ihlallerini" gerekçe göstererek kendisinin yanı sıra Washington'dan başka hiçbir yetkilinin zirveye katılmayacağını söylemişti.

Donald Trump, Mayıs ayında Beyaz Saray'da ağırladığı Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ile kameralar önünde "soykırım" tartışmasına girmiş, beyazların soykırıma uğradığı ve topraklarına el konulduğu yönünde ithamlarda bulunmuştu.

Trump ayrıca, Gazze'de soykırım ve savaş suçu işlendiği gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanı'nda İsrail aleyhine dava açtığı için de Güney Afrika'yı eleştiriyordu.

DW,AFP / MUK,SÖ