Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’un simgesi olan, dünyanın en büyük ikinci binası olarak bilinen Petronas kulelerinin tepesi yerden görünemez durumda. Komşu Endonezya’ya bağlı Sumatra adası ve Borneo’da kontrol altına alınamayan orman yangınlarının yol açtığı kalın duman tabakası Malezya’nın başkentini kaplamış durumda.

Başkent Kuala Lumpur’dakiler dahil olmak üzere yüz okul ve resmi daire kapatıldı, görüş alanının daralması nedeniyle havaalanlarında uçuşlar iptal edildi. Malezya hükümeti halktan mümkün olduğunca evden çıkmamalarını, çıkmaları halinde maske takmalarını istedi. Malezya’da bugün halk Cuma namazında yağmur için dua etti.

Hamburg Üniversitesi Asya Enstitüsü’nden Howard Loewen ise yangınların, bölge halkı tarafından bilerek çıkartıldığını belirterek, bunun nedenini “Yangınlar, ekim alanı açmak isteyen sanayi tarafından çıkarılıyor. Özellikle Kalimant adalarında ekime dayalı ekonomi hızla gelişiyor, yağ hurma ağacı ve kerestelik ağaç ekiliyor. Bu ekim alanlarını genişletmek için yangın çıkarma yöntemine sıkça başvuruluyor“ şeklinde açıkladı.

Ekonomiye zararı büyük

Yüzlerce Endonezyalı itfaiyecinin görev yapmasına rağmen, bine yakın noktada çıkan yangınlar karşısında çalışmalar yetersiz kalıyor. Bölgede solunum yolu hastalıklarının sayısı ikiye katlanmış durumda. Ekonomik zarar ise tahmin edilemeyecek boyutlarda. Hamburg Üniversitesi Asya Enstitüsü’nden Howard Loewen, yatırımcıların korkup planladıkları yatırımlardan geri çekildiklerini, zararın yüzlerce milyon dolara ulaştığını belirtiyor.

Mevcut durum tüm Güneydoğu Asya’nın orman yangınları nedeniyle duman altında kaldığı 1997-1998 yıllarını hatırlatıyor. O dönemde ekonominin uğradığı zarar on milyar doları bulmuştu. Howard Loewen, bölge ülkeleri arasında varılan anlaşmalara rağmen, koruyucu önlemleri hayata geçirmenin zorluğuna dikkat çekiyor:

“Sınırlarötesi hava kirliliği konusunda 2003 yılı Eylül ayında bölgesel bir anlaşma imzalandı. Bu, bölge ülkelerinin soruna ilk kez birlikte eğilmesi açısından önemli bir başarıydı. Ama aynı zamanda, değinilmesi gereken bir nokta da Güneydoğu Asya’da imzalanmış diğer pekçok anlaşma gibi bu anlaşmanın da fazla bir etki gücünün olmaması. Çünkü anlaşma, devletleri belirli yükümlülükleri yerine getirmeye zorlayamıyor.“

Çevre felaketi

Endonezya ve Malezya üzerindeki kalın duman tabakaları çok daha kötü bir çevre felaketinin de habercisi. Borneo ve Sumatra adalarındaki bakir ormanların hızla ve bir daha geri dönmeyecek şekilde yok edilmesinin çevre ve iklim üzerindeki etkisi tahmin edilemeyecek boyutlarda.