Yugoslavya'nın dağılmasıyla birlikte yaşanan Bosna Savaşı'nda 8 binden fazla Müslüman erkek ve çocuğun 1995 yılında Srebrenitsa'da katledilmesinin emrini verme suçundan hüküm giyen Bosnalı Sırp Komutan Ratko Mladiç, çıkarıldığı ön temyiz duruşmasında NATO'yu "sağlığını ve halkını yok etmekle" suçladı.

Eski Yugoslavya için kurulan ve görevini tamamlayan Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından geçen yıl Kasım ayında soykırım, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten ömür boyu hapse mahkûm edilen Mladiç, Srebrenitsa katliamının yıldönümü olan 11 Temmuz'dan bir gün önce Hollanda'nın Lahey kentinde ön temyiz duruşmasına çıktı.

Salı günü mahkeme heyetinin karşısında yer alan ve kamuoyunda Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç ile birlikte "Bosna Kasabı" olarak anılan Mladiç, "Sağlığımı ve halkımı yok eden NATO'ya karşı kentimi savunuyorum" sözlerini kullandı.

Ardından mahkeme salonunda ceketini çıkaran Mladiç'in, üzerinde kalın harflerle yazılmış "NATO" sözcüğü ve Facebook'ta "beğenmeme" tuşunu ifade eden aşağı dönük başparmak işaretinin yer aldığı bir tişört giydiği görüldü.

1992-1995 yılları arasında yaşanan ve çoğu Boşnak 100 binden fazla insanın hayatını kaybettiği savaşta Bosnalı Sırp mevzilerine karşı hava saldırısı başlatan NATO, savaşın bitmesinde rol oynamıştı. NATO daha sonra Dayton Barış Anlaşması çerçevesinde ülkede "barış gücü" konuşlandırmıştı.

"Mahkemeyi tanımıyorum"

Eski komutan, temyiz duruşmalarını değerlendiren Birleşmiş Milletler bünyesindeki Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması (MICT) yargıcı Theodor Meron'a karşı "Bu sahte bir mahkemedir ve tanımıyorum" ifadesini kullandı.

Mladiç'in mahkûmiyet kararını veren ve Eski Yugoslavya için oluşturulan Uluslararası Ceza Mahkemesi, görevini tamamladıktan sonra temyiz görüşmeleri için sorumluluğu MICT'e devretmişti.

"Sağlığım kötüleşti"

Lahey'de okyanus kenarındaki bir tutukevinde 15 metrekarelik odada cezasını çeken 75 yaşındaki Mladiç, "2008'den sonra sağlığım bir anda kötüleşmeye başladı, bugüne kadar birçok sorunum oldu ve pek çok kalp krizi geçirdim" sözleriyle bulunduğu koşullardan şikâyetini dile getirdi.

Mladiç'in avukatı Dragan İvetiç de mahkeme heyetine müvekkilinin kalbinde aritmi sorunu olduğunu ve hayatının her an "ani kardiyak ölüm" ile sonlanabileceğini söyledi. İvetiç'e yanıt veren yargıç Meron ise mahkemenin sağlık sorunlarıyla ilgili şikâyetleri büyük ciddiyetle dikkate aldıklarını kaydetti.

Mladiç, hakkında verilen müebbet hapis cezasını temyize taşıma kararı almıştı, ancak mahkeme temyiz duruşmasının yapılacağı bir tarih henüz belirlemedi.

Eski Yugoslavya için kurulan ve görevini tamamlayana kadar 161 kişiyi yargılayan Uluslararası Ceza Mahkemesi, Bosna Savaşı'nda yer alan Balkan uluslarından Mladiç dâhil 84 savaş suçlusunu mahkûm etti.

Bu kişilerden 56 kişi cezasını çekerken, 19 kişi beraat etti ve aralarında eski Sırp lider Slobodan Miloşeviç'in de bulunduğu yedi kişi de yargılama sonuçlanmadan hayatını kaybetti.

2006 yılında ölen Miloşeviç'in yanı sıra, bir diğer üst düzey savaş suçlusu Karaciç hakkında da 2016 yılında 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası verilmişti.

DW,AFP/ÇÖ,CÖ

© Deutsche Welle Türkçe