ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Putin ile "verimli" olarak nitelendirdiği telefon görüşmesi sonrasında kendisiyle iki hafta içinde Macaristan'da, Ukrayna'da savaşın sona erdirilmesi için bir araya geleceğini açıklamıştı.

Ancak dün Beyaz Saray, "yakın gelecekte Trump-Putin görüşmesinin gerçekleşmesi ile ilgili olarak bir plan olmadığını" açıklayarak zirvenin askıya alındığını duyurdu. 

Bu kararda, Washington-Moskova hattında Ukrayna'da çatışmaların sona erdirilmesi şartlarında uzlaşı sağlanamaması ve Avrupa'dan Putin'in şartlarına yükselen itirazların etkili olduğu belirtiliyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un zirveye hazırlık için Pazartesi günü gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde, Rusya'nın Trump'ın "Rus ve Ukrayna ordularının mevcut konumlarını muhafaza ederek cephe hattında savaşı sonlandırma" önerisini kabul etmediği belirtiliyor.

Lavrov, Salı günü kamuoyuna yaptığı açıklamalarda da Moskova'nın Ukrayna tarafından kabul edilen ve hemen ateşkese gidilmesini öngören öneriyi kabul etmediğini açıkça ifade etti.

Bu görüş ayrılıkları nedeniyle de zirvenin askıya alındığına dikkat çekiliyor. 

Trump açık kapı bıraktı: "Bakalım neler olacak"

ABD Başkanı Trump ise dün Putin ile yapmayı planladığı zirvenin askıya alınması konusunda gazetecilerin kendisine Oval Ofis'te yönelttiği soruları yanıtlarken ihtiyatlı konuştu.

Trump, sonuç vermeyecek bir görüşme istemediğini söyledi, "Boşa zaman kaybetmek istemiyorum. Bakalım neler olacak" dedi.

Görüşmenin yapılması konusunda fikrini neden değiştirdiği sorusuna ise Trump, "Ben öyle olacağını söylemedim" diyerek açık kapı bırakan bir yanıt verdi. 

Ukrayna'da ateşkesin sağlanmasının mümkün olduğunu söyleyen Trump, "Savaş cephesinde birçok şey oluyor. Önümüzdeki iki gün içinde ne yapacağımız konusunda sizi bilgilendireceğim" diye konuştu.

Başkan seçilir seçilmez hemen Ukrayna savaşını sona erdirme sözü veren Trump, aradan aylar geçmesine rağmen bu yönde ilerleme kaydedilmesini sağlayamadı.

ABD'li yetkililer, Ağustos ayında Alaska'da Ukrayna savaşının sona erdirilmesi için yapılan Trump-Putin zirvesinde ilerleme kaydedilmediğini, Budapeşte'de benzer bir senaryonun yaşanmasının istenmediğini söylüyor.

Siyasi gözlemciler ise Washington'un zirveyi askıya alma hamlesiyle, Putin'i maksimalist taleplerinden geri adım atmaya zorlamak istediğine işaret ediyor.

Moskova "zirve hazırlıkları sürüyor" diyor

Bugün Rusya'dan art arda gelen açıklamalarda, Trump-Putin zirvesi için hazırlıkların sürdüğüne vurgu yapılması dikkat çekiyor.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, iki liderin zirvesi için henüz net bir tarih belirlenmediğini, ancak bunun belirlenmesi için de önce "dikkatli bir şekilde hazırlık yapılmasının gerekli olduğunu" söyledi. 

"Kimse zamanı boşa harcamak istiyor, ne Başkan Trump ne de Başkan Putin" diyen Peskov, "zirve ile ilgili dedikodu ve söylentilerin büyük bir bölümünün yanlış olduğunu" savundu.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov da iki liderin zirvesi için çalışmaların yürütüldüğünü söylerken, "Büyük bir engel görmüyorum" dedi.

Bakan yardımcısı, ilki Alaska'nın Anchorage kentinde yapılan Trump-Putin zirvesine dikkat çekerek, "Sorun, Anchorage'da başkanların özetlediği parametrelerin ayrıntılarla somutlaştırılıp somutlaştırılmayacağı. Zor bir süreç olduğunu kabul ediyorum, ama diplomatlar tam da bunun için var" sözlerini kaydetti.

Trump'ın geri adımı Avrupa'yı şimdilik rahatlattı

ABD Başkanı Trump'ın, geçen hafta Putin ile görüşmesi sonrasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Beyaz Saray'da gerçekleştirdiği görüşme, Avrupa başkentlerinde endişeye yol açmıştı.

Trump'ın görüşmede Zelenskiy'ye, Rusya'ya Ukrayna'da toprak tavizi verme konusunda baskı uyguladığı, Kiev'in acilen talep ettiği Tomahawk füzelerini tedarik etmeyi reddettiği ve güvenlik garantileri konusunda da Ukrayna'nın beklentilerini boşa çıkaran ifadeler kullandığı basına sızmıştı.

Trump, Zelenskiy'e "Putin'in şartlarını kabul etmesi gerektiğini", aksi takdirde "Putin'in Ukrayna'yı yerle bir edeceği" konusunda uyardığı iddia edilmişti.

Zelenskiy'nin Donbas bölgesini Putin'e teslim etmeyi, toprak tavizinde bulunmayı kabul etmediği, bunun üzerine Trump'ın "Tamam o zaman mevcut sınır hattında savaşı sonlandırmayı deneyelim" dediği aktarılmıştı.

Avrupa ülkeleri, Putin'in diplomatik manevralarla Trump'ı oyaladığı, bu esnada cephede kazanımlar elde etmeye odaklandığı görüşünde.

Ukrayna'nın toprak tavizine zorlanmasına karşı olan Avrupa ülkeleri, Trump'ın asıl savaşa sona vermesi için Rusya'ya baskı uygulamasını istiyor.

Avrupalı liderler dün yaptıkları ortak açıklamayla Trump'ın barışın tesisi çabalarına destek ifade etmekle birlikte, Ukrayna'nın toprak tavizine zorlanmaması gerektiğine işaret ettiler.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni gibi çok sayıda liderin imzaladığı ortak açıklamada, Rusya "oyalama taktikleri izlemek", Putin de "şiddeti ve yıkımı tercih etmekle" suçlanıyor.

Trump'a mesaj niteliğindeki açıklamada, Ukrayna'ya desteğin önemine vurgu yapan Avrupalı liderler, "Trump'ın, çatışmaların mevcut cephe hattında derhal durması ve bunun müzakerelerin başlangıç noktası olması gerektiği yönündeki tutumunu güçlü bir şekilde destekliyoruz. Uluslararası sınırların güç kullanılarak değiştirilmemesi gerektiği ilkesine bağlılığımız sürüyor" ifadelerini kaydettiler.

Putin'in Trump ile görüşmesini Avrupa Birliği (AB) üyesi Macaristan'da yapmak istemesi, ABD yönetimini bunu kabul etmesi de Avrupa başkentlerinde tepkiye yol açmıştı.

Putin hakkında, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından verilen uluslararası tutuklama kararı var ve normalde AB sınırlarına giriş yaptığı takdirde tutuklanması gerekiyor ve Rus liderin bunu bilmesine rağmen Macaristan'da zirvenin yapılmasını istemesi "uluslararası hukuka meydan okuma" ve "Avrupa'yı değerleriyle sınama" olarak görülüyor.

AFP, AP