Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde ABD Başkanı Barack Obama'nın başkanlığında nükleer silahsızlanma zirvesi düzenlendi. Güvenlik Konseyi'nin Eylül ayı dönem başkanı olması nedeniyle ABD başkanlığında düzenlenen toplantıya, tarihte ilk kez bir ABD Başkanı başkanlık etti.

ABD tarafından nükleer silahlanmaya karşı hazırlanan karar tasarısı, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi ve geçici tüm üyelerinin oybirliğiyle kabul edildi. BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı bu kararın, dünya çapında nükleer silahlardan arınma çabalarına hız vereceği tahmin ediliyor. Oturumu yöneten ABD Başkanı Barack Obama, kararı "tarihi bir adım" olarak değerlendirdi ve şunları söyledi:

“Nükleer silahların büyük çapta ve karmaşık bir şekilde yayılma eğilimi göstermesi karşısında yeni stratejiler ve önlemler gerekmekte. Şimdi aldığımız bu tarihi kararla, nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya hedefi doğrultusunda ortak yükümlülüğümüzü belgelemiş oluyoruz. BM Güvenlik Konseyi bu hedefi göz önünde tutarak, nükleer tehlikelerden korunmak üzere ayrıntılı bir eylem planı üzerinde görüş birliği sağladı.”

Karar ne öngörüyor?

BM Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararı, nükleer silaha dönüştürülebilecek tüm malzemelerin dört yıl içerisinde kontrol altına alınmasını öngörüyor. Ayrıca ABD, yaklaşık 40 yıllık bir geçmişi olan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın güçlendirilmesini, İsrail, Pakistan ve Hindistan gibi yeni nükleer güçlerin de Antlaşma’ya dahil olmasını talep ediyor. Nükleer programların finanse edilmemesini de isteyen ABD, aynı zamanda barışçıl nükleer tesislerin, nükleer silah üretim birimlerine dönüşmemesi konusunda da uyarıyor.

Bu girişimlerden memnun olduğunu dile getiren Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ise ancak Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerinin de bu kararlara uymayanlara yaptırım uygulamada cesaretli olmaları gerektiğinin altını çizdi. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev de nükleer silah üretiminde kullanılan malzemelerin teröristlerin eline geçme tehlikesi konusunda uyarıda bulundu.

Nükleer denemelere yasak

Toplantı öncesinde katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları da tüm nükleer denemelerin sona erdirilmesini öngören antlaşmanın bir an önce ulusal parlamentoların onayından geçmesini talep etti. Söz konusu antlaşmayı, şimdiye kadar 180 ülke imzaladı. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon şu çağrıyı yaptı:

“Bu önemli antlaşmanın yürürlüğe girmesi için sadece 9 ülkenin daha anlaşmayı imzalaması gerekiyor.”

Bu ülkeler arasında ABD, İran ve Kuzey Kore de bulunuyor. Amerikan Başkanı Baracak Obama, Güvenlik Konseyi oturumu sırasında anlaşmaya taraf olmak istediklerini bir kez daha yineledi ve Rusya ile birlikte nükleer silahların bertaraf edilmesi konusunda güvence verdiklerini vurguladı. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ise bu fırsatın kullanılması gerektiğine dikkat çekti:

“Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için yeni girişimler, barışa yönelik yeni gelişmeler var. Bu tür girişimler nadirdir, onları kullanmayı bilmeliyiz.”

Lena Bodewein / Çeviri: Çelik Akpınar

Editör: Hülya Köylü