Enerjide Rusya’ya bağımlı olan ve hemen her kış enerji sorunu yaşayan Avrupa ülkeleri, alternatif doğalgaz boru hattı Nabucco için girişimlerini yoğunlaştırdı. Güney Koridor olarak da adlandırılmaya başlanan projenin temel hedefi Ortadoğu, Mısır ve Hazar gazının Türkiye, Bulgaristan ve Romanya güzergâhından boru hattıyla Avusturya’ya ulaştırılması.

Proje ile ilgili görüş ayrılıkları

AB, hızla artan doğalgaz talebini karşılarken, enerji güvenliğini, kaynak çeşitliliği ile sağlamayı hedefliyor. Transit bir ülke konumundaki Türkiye ile Avrupalı aktörler arasındaysa görüş ayrılıkları yaşanıyor. Ankara, stratejik bu projede mümkün olduğunca söz sahibi olabilmek ve yüksek gelir elde edebilmek için bir dizi talepte bulunuyor.

Enerji uzmanı Necdet Pamir, AB’nin Nabucco yerine Güney Koridoru tanımlaması kullanmasının nedeninin de bu görüş ayrılıklarından kaynaklandığına dikkat çekiyor. Pamir, "Burada Türkiye’yi sıkıştırmaya yönelik bir yaklaşım var, yani ‘sizi by pass ederiz’ anlamında. Kibarca, diplomatça bir söylem ama bunun gidebileceği bir yer yok açık söylemek gerekirse” diye konuşuyor.

Necdet Pamir, Türkiye’nin öncelikli beklentisinin arz güvenliğini sağlamak olduğunu aktarıyor ve taraflar arası görüş ayrılıklarını şu sözlerle aktarıyor:

“Birinci beklentisi Türkiye’nin mevcut 6.6 milyar metreküplük Azeri gazına ek olarak 8 milyar metreküplük gaz almak. AB Türkiye’nin bu talebine karşı çıkıyor. Türkiye bir ticaret merkezi olmayı öneriyor gazda bunu istiyor. Onun ötesinde fiyatlandırma konusunda, Türkiye diyor ki ‘ben Avusturya’dan çok daha yakınım kaynaklara bana farklı bir fiyat uygulanması lazım’. Burada da bir tartışma söz konusu.”

Doğalgaz krizinden çıkarılacak dersler

AB Dönem Başkanlığını yürüten Çek Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Alexander Vondra ise Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan gerilim nedeniyle Avrupa’da yaşanan doğalgaz krizinden ders alınması gerektiğini söylüyor ve bu çerçevede Güney Enerji Koridoru'na büyük önem verdiklerini kaydediyor.

Çekler'den Türkiye'ye mesaj

Çek Başbakan Yardımcısı, Türkiye’nin projede kilit bir rol oynayacağını söylüyor. Alexander Vondra DW'ye verdiği demecinde bu konuda imzalanmasını bekledikleri hükümetlerarası antlaşmayla ilgili olarak, "Mayıs ayında bazı müzakerelerimiz olacak. Prag’da yol alınacağını ümit ediyorum. Resmi bir imza söz konusu olmasa da süreci sürdürmemiz gerektiği konusunda siyasi iradenin ortaya konması gerektiğini düşünüyorum“ diye konuşuyor. Çek Başbakan Yardımcısı Vondra ayrıca Türkiye’ye şu mesajı veriyor:

„Kanımca Türkiye bir şeyi çok iyi anlamalı. Türklerin yüksek müzakere niteliklerini çok takdir ediyorum. Ama Türkiye’nin bu fırsatı kaçırmayacağını ümit ediyorum. Çünkü asıl kritik önem taşıyan konu transit yolların nereden geçeceğidir. Şayet Türkiye anlaşmaya varamazsa Avrupa’nın her halükarda bu gaza ihtiyaç duyduğunu bilmeli. Bir dönem Ukrayna rolünü abartmıştı. Sonra diğerlerinin nasıl hareket ettiğini hatırlarsınız Ukrayna’yı bypas ettiler. Ben gerçekten anlaşmamızı ümit ediyorum. Çünkü Türkiye’nin oyuna dâhil olmasını diliyorum.“

Projede terslik olursa

Peki ya uzlaşma sağlanamazsa? Necdet Pamir, Türkiye’nin kendisinin enerji güvenliği konusunda her yıl sorunlarla karşılaştığını, bu nedenle çevre ülkelerdeki kaynakları Türkiye’ye taşıma konusunda projelerin süreceğini söylüyor. Pamir, "O zaman Nabucco projesi olur ya da olmaz Türkiye döner yüzünü pazarlıklarını Azerbaycan ile yapar olmadı İran ile yapar olmadı Irak ile yapar. Bütün bu kaynaklara en yakın Türkiye var. Türkiye de kendi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır” diyor.

Değer Akal- Ankara

Editör: Meltem Karagöz