Amerikan Savunma Bakanı Robert Gates, Los Angeles Times gazetesine verdiği demeçte NATO’ya bağlı görev yapan bazı birlikler ve askeri danışmanların gerilla savaşına karşı gerekli eğitime sahip olmamasından endişe duyduğunu, Avrupalı birliklerin çoğunun bu konuda eğitim görmediğini söyledi. Afganistan’ın güneyinde ABD dışında İngiltere, Kanada, Hollanda, Danimarka, Estonya ve Romanya’dan birlikler görev yapıyor.

Gerilla savaşı deneyimi

Gates’in bu sözlerine tepkiler gecikmedi. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, eleştiriyi geri çevirerek, güneydekiler dahil, hiçbir üye ülkenin görevini en üst düzeyde yapmadığına dair elinde veri bulunmadığını açıkladı. İngiltere Savunma Bakanlığı, İngiliz birliklerinin gerilla savaşında derin bir deneyime sahip olduğunu vurgularken Kanada Savunma Bakanı Peter MacKay Gates’in eleştirisinin kesinlikle Kanada’ya yönelik olmadığını açıkladı. Hollanda’da Savunma Bakanı, Amerikan Büyükelçisi’ni Bakanlığa çağırdı. Hollanda Savunma Bakanlığı, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Gates’in sözlerinin çarpıtılarak yansıtıldığının anlaşıldığı, konuyla ilgili bir sorun bulunmadığı bildirildi.

Gelen tepkiler üzerine Amerikan Savunma Bakanlığı’ndan da bir açıklama yapılarak, Gates’in sözlerinin belli ülkeleri hedef almış gibi yorumlandığı, ancak Gates’in NATO’nun genel yapısından bahsettiği, buna ABD’nin de dahil olduğu belirtildi.

Irak’taki büyük askeri yük nedeniyle NATO üyelerine Afganistan’daki kaynakları artırmaları için baskı yapan ABD, Avrupalı müttefiklerin takviye asker göndermede isteksiz davranması üzerine dün Afganistan’a çoğu güneyde görev almak üzere ek 3200 asker göndereceğini açıklamıştı. Böylece yarısı ISAF’ta olmak üzere Afganistan’da toplam Amerikan askeri sayısı 30 bine yükselmiş olacak.

”Temel sorun, kaynak eksikliği”

Münih Güvenlik Konferansı Başkanı Horst Teltschik, Afganistan’daki temel sorunun kaynak eksikliği olduğunu belirterek üye ülkeleri eleştirdi. Teltschik ‘Güvenlik ve Kalkınma’ formülünün kulağa hoş geldiğini belirterek, ancak üye ülkeler yeterli askeri, mali ve ekonomik desteği sağlamadıkça Afganistan’da fiyaskoyla karşı karşıya kalınabileceği uyarısında bulundu. Teltschik, Almanya’ya gönderme yaparak Afganistan’daki görevin Kuzey-Güney diye ayrılmasını da eleştirdi: “NATO tüm Afganistan’da sorumluluk üstlendi. Üye ülkeler ise nasıl bir kaynak ayrılacağı, nerede görev yapacağı gibi konularda kendi çıkarlarına göre kararlar alıyor. Üst komuta tehlikenin güneyde odaklandığını söylüyor, Almanya sadece Kuzey’e asker gönderiyor. Bu tür bir ülkede ancak tehlikenin olduğu bölgede harekete geçilerek barış sağlanabilir. Diğer yandan bugün güneyde olan kriz, yarın kuzeye de sıçrayabilir. Birliklerin esnek olması gerek.”

”Niçin Afganistan’a girdiniz?”

Münih Güvenlik Konferansı Başkanı, “Madem gerekli kaynaklar sağlanmayacaktı, niçin Afganistan’a girildi?” sorusunu da yöneltiyor: “Afganistan’ın tarihine baktığımızda ülkeyi kontrol altına almak isteyen pek çok milletin nasıl tökezlediğini görürüz. Şimdi ise NATO, deneyelim diye karar verdi, ama yeterli kaynakları sağlamadan. Askeri olarak fazla yük altına girmek istemiyorsanız, o zaman daha fazla para ya da ekonomik yardım sağlamayı düşünmelisiniz. Ama Afganistan’a ayrılan maddi kaynak da çok sınırlı. Durum buysa, baştan bu işe girişilmemeliydi.”