ABD Başkanı Barack Obama'nın, Çin'e ilk resmi ziyaretinin ilk durağı Şanghay'daki Bilim ve Teknoloji Müzesi oldu. Müzede, öğrencilere hitaben konuşan Obama, insan haklarına bağlı kalınması çağrısında bulundu.

ABD’nin kendi sistemini ve değerlerini hiç bir ülkeye dayatmak istemediğini söyleyen Obama, evrensel nitelikteki haklara vurgu yaptı ve “Biz herhangi bir millete, herhangi bir siyasi sistemi dayatmaya çalışmıyoruz, fakat savunduğumuz ilkelerin yalnızca kendi milletimiz için geçerli olduğuna da inanmıyoruz" dedi. Obama, "ifade özgürlüğü, bilgiye erişim özgürlüğü ve siyasete katılma gibi özgürlüklerin evrensel haklar olduğu kanısındayız. Çin’de, ABD’de ya da nerede yaşarlarsa yaşasınlar, tüm etnik azınlıklar bu haklara sahip olmalıdır" diye konuştu.

Sansürü kınadı

Obama’nın konuşmasında değindiği bir diğer konu da sansür oldu. Çin’de Facebook, Youtube, Twitter gibi popüler internet sitelerine erişim engelleniyor. Sansür uygulamalarını kınayan Barack Obama, internetin özgürce kullanılmasından yana olduğunu belirtti. Obama, “biz ne kadar açık olursak, o kadar iletişim kurabiliriz, bu da dünya ülkelerinin yakınlaşmasına yol açar” dedi.

Obama’nın Çin ziyaretinin gündeminde iki ülke arasındaki ticari ilişkiler yer alıyor. ABD Başkanı'nın, Çin Devlet Başkanı Hu Jinato ile görüşmesinde de ticaretteki dengesizliğin ele alınması bekleniyor.

Amerikan tarafının verilerine göre, iki ülke arasındaki ticarette ABD'nin verdiği açık Eylül ayında yüzde 9,2 artarak, 22,1 milyar dolara çıktı. Öte yandan iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesi her iki ülke tarafından da arzulanıyor.

Çin'e övgü

Çin’in yükselişini öven Barack Obama, ülkesinin Çin'in ekonomik kalkınmasını engellemeyeceğini söyledi. Obama, “bilakis, Çin’in biz uluslararası toplumun güçlü, müreffeh ve başarılı bir üyesi olmasını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. Obama, 1979 yılında ABD ile Çin arasındaki ticaret hacminin 5 milyar dolar civarında olduğunu, bugün ise 400 milyar dolara ulaştığına dikkat çekti. Obama sözlerini şöyle sürdürdü: "Ticaretin gelişmesi insanlarımızın hayatını pek çok açıdan etkiliyor. Kullandığımız bilgisayarların pek çok parçasını, giydiğimiz kıyafetleri Çin'den ithal ediyoruz; Çin'e ise sanayisini güçlendirebilmesi için pek çok makine ihraç ediyoruz. Bu ticaret, Pasifik’in her iki yakasında da yeni iş olanakları yaratılmasını sağlıyor, insanlarımızın hayat kalitesinin yükselmesine yarıyor."

"İç sorunlar çözülmüş değil"

Obama’nın Çin ziyaretini değerlendiren Pekin Üniversitesi'nden ABD uzmanı Niu Hun, Obama döneminde Çin ile ABD'nin yakınlaşma eğiliminde olduklarını, ancak pek çok soruna çözüm bulunamadığını belirtti. Niu Hun, “Her iki ülke de, ilişkilerin derinleşmesinin lehine olacağının bilincinde. Bu eğilim, Obama döneminde daha da güçlendi. Ancak bu, bütün sorunların çözüldüğü anlamına gelmiyor, bilakis Çin’in iç sorunlarının hiç biri çözülmüş değil" diye konuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

AP/DPA/RTR/DW

Derleyen: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay