ABD Başkanı Barack Obama'nın konuşmasının temel nedenlerinden biri, Amerikan halkına kendi kıyılarından çok uzakta olan ülkelerin onları neden ilgilendirdiğini anlatabilmekti. Obama’nın konuşmasının en önemli gündem maddesini son aylarda Arap dünyasında yaşanan gelişmeler oluşturdu.

"Altı aydır, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da olağanüstü bir değişime tanık oluyoruz. Meydan meydan, kent kent, ülke ülke, insanlar temel insan haklarını talep etmek için ayaklandılar. İki lider görevi bıraktı, bunu daha fazlası izleyebilir. Bu ülkeler kıyılarımızdan muazzam bir uzaklıkta bulunabilir. Ama bizim kendi geleceğimizin ekonomi ve güvenlik, tarih ve kader yoluyla bu bölgeye bağlı olduğunu biliyoruz” şeklinde konuşan ABD Başkanı, Arap dünyasında yaşanan ayaklanmaların, baskı politikasının artık daha fazla yürümeyeceğini gösterdiğini kaydetti.

"Reform ve demokrasi taleplerini destekliyoruz"

ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da en önemli önceliğinin bölge genelinde reformları ve demokrasiye geçişi desteklemek olduğunu söyleyen Obama, göstericilere karşı uygulanan her türlü şiddet ve baskıya karşı çıkacaklarını belirtti. ABD çıkarlarının, bölge halkının umutlarına "düşman" olmadığını ifade eden Obama, “ABD, evrensel hakları destekliyor ve bu haklar ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma özgürlüğü, din özgürlüğü, hukukun hakimiyetinde kadın-erkek eşitliği ve Bağdat, Şam, Sanaa ya da Tahran nerede yaşıyor olursanız olun kendi liderlerinizi seçme hakkını içeriyor” dedi.

Kaddafi'ye "git" çağrısı

ABD Başkanı Libya’ya müdahaleyi de savundu ve Libya lideri Kaddafi'ye 'git' çağrısını yineledi. Libya'ya askerî müdahale olmasaydı binlerce insanın hayatını kaybetmiş olacağını söyleyen Obama, zamanın Kaddafi’ye karşı işlediğini belirterek, demokratik sürece geçiş için Libya liderinin görevi bırakmasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı.

Obama’nın konuşmasında Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a yönelik sert açıklamalar da dikkat çekti. Barack Obama, Esad’ın ülkesinde demokratik geçişi sağlaması gerektiğini aksi halde iktidarı terk etmesi gerekeceğini söyledi. Obama ayrıca, Suriye yönetiminin göstericilere karşı uyguladığı şiddetin kabul edilemez olduğunu kaydetti. Esad’ın daha fazla baskı yoluyla yönetemeyeceğini belirten Obama, uluslararası arenada kabul görmek istiyorsa gidişatı değiştirmesi gerektiğini ifade etti.

Beyaz Saray’dan çarşamba günü yapılan açıklamada, Beşar Esad ve altı üst düzey Suriyeli yetkiliye karşı, hükümet karşıtı gösterilerin kanlı bir şekilde bastırılmasıyla insan hakları ihlali yaptıkları gerekçesiyle yaptırım kararı alındığı duyurulmuştu. Böylece ABD, Esad’ı ilk kez doğrudan cezalandıran ülke oldu.

"Bin Ladin'in şehit değil demokrasi karşıtı bir katil"

ABD Başkanı, konuşmasında bir süre önce ABD özel güçlerinin düzenlediği operasyonda öldürülen El Kaide lideri Usame Bin Ladin’e de değindi. Bin Ladin’in öldürülmesinin Arap dünyasıyla ilişkileri yeniden düzenlemek için bir fırsat olduğunu ifade eden Obama, Bin Ladin'in “şehit” değil demokrasi karşıtı bir katil olduğunu vurguladı. Obama ayrıca, El Kaide’nin “aşırıcılık“ politikasının Arap dünyasında “çıkmaz sokak” olarak görüldüğünü belirtti.

Barack Obama konuşmasında, İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri konusunda da önemli mesajlar verdi. İsrail'in varlık hakkını tanımayan Hamas'ın Filistin'de kurulacak hükümete katılmasının barış müzakerelerini zorlaştıracağını ve İsrail için ciddi ve meşru sorulara yol açtığını belirten Obama, yine de tüm engellere rağmen barış görüşmelerine devam edilmesi gerektiğini vurguladı. Filistinli yetkililerin Hamas konusundaki soru işaretlerine açıklık getirmesi gerektiğini söyleyen Obama, 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı öncesi sınırlarda bir Filistin devleti kurulması fikrini benimsediğini de sözlerine ekledi. Bu ifadenin, İsrail'de rahatsızlık yaratması bekleniyor. İsrail, kurulacak Filistin devletinin sınırlarının müzakerelerle belirlenmesi gerektiğini savunuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

(DW,AFP,AP,rtrs) Derleyen: Başak Sezen

Editör: Beklan Kulaksızoğlu