Barack Obama yönetimi geçtiğimiz hafta, şimdiye kadar gizli belge olarak sınıflandırılmış çok sayıda dokümanı kamuoyuna açıkladı. Bunlara arasında en çok tartışma yaratan ise Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) mensuplarının sorgulama metotlarından biri olan ve sorgulanan kişiye suda boğuluyormuş hissi veren “ Waterboarding” adlı sorgulama yöntemiydi. Obama bu yöntemi ifşa ettiği gerekçesiyle CIA tarafından eleştirilmişti. Bu nedenle Pazartesi günü CIA Merkezi'ne yaptığı ziyarette tüm gözler ABD Başkanı'nın üzerindeydi.

Başkana coşkulu karşılama

Kamuoyunda “herkesin sevgilisi” etkisi uyandıran ABD Başkanı, Pazartesi günü Virginia eyaletine bağlı Langley'de bulunan Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA Merkezi’ne girdiğinde de coşkulu alkışlar arasında karşılandı. Oysa geçtiğimiz hafta sonu eski CIA Başkanı Michael Hayden tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştı. Hayden, VOX televizyon kanalına verdiği demeçte, Başkanı işkence notlarını kamuoyuna duyurmakla suçladı ve bu şekilde terörle mücadelenin elini kolunu bağladığını söyledi.

Eski ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney ise CIA'den belgelerde yer alan sorgulama yöntemlerinin büyük başarı elde ettiğini duyurmasını istedi. Cheney şöyle konuştu: “Bu eylemlerin sonucu olarak ne kazandığımızı gösteren önemli raporlar var. Bu raporlar henüz kamuoyuna açıklanmadı. Resmi olarak bu raporların daha önceden açıklanmasını talep etmiştim. Benim incelediğim her rapor, sorgu sürecinde öğrendiklerimizi ve bunun ülke için ne anlama geldiğini gözler önüne seriyor.”

"Gerçeklerle yüzleşmek Amerikalı olmanın bir gereği"

Konuyla ilgili tartışmalar Obama'yı ürkütmemiş olacak ki, CIA mensuplarının karşısına çıkan Başkan, bazı özel gelişmelerin onu gizli belgeleri kamuoyuyla paylaşmak durumunda bıraktığını belirtti. Obama'nın işaret ettiği gelişmeler arasında "American Civil Liberties Union" adlı medeni haklar örgütünün açtığı dava önemli rol oynuyor. Buna karşın CIA çalışanlarının tartışmalı sorgulama metotları hakkında yargı yoluna başvurulmayacağını bildiren ABD Başkanı sözkonusu kararının arkasında olduğunun altını çizdi. ABD Başkanı, CIA mensuplarının güvenliğini ve kimliğini korumayı her şeyin üstünde tutacağını kaydetti. Başkan Obama, CIA merkezinde çalışanlara hitaben yaptığı konuşmada, hatalarla yüzleşmenin Amerikalı olmanın bir gereği olduğunu belirterek, “Bu sizi hayal kırıklığına uğratmasın ama bazı hatalar yaptığımızı kabul etmek zorundayız. Ancak, biz bu hataları kabul etmeye istekliyiz ve istikrarlı bir şekilde ilerliyoruz. Sözünü ettiğim bu nedenlerden dolayı Amerika Birleşik Devletleri'nin başkanı olmaktan gurur duyuyorum, siz CIA görevlileri de gurur duymalısınız ” dedi.

Waterboarding işkencesine dur dedi

Obama geçtiğimiz Perşembe günü selefi dönemindeki gizli dokümanları açıklamış, özellikle Başkan Bush'un onayından geçmiş sorgulama tekniklerini ayrıntılı bir şekilde anlatmıştı. Bunlar arasında, terör suçlularını uykusuz bırakma ve tokatlamadan mahkumları rahatsız edici pozisyonlara sokmaya kadar pek çok farklı yöntem bulunuyor. En bilindik yöntem ise CIA görevlilerince 11 Eylül saldırılarından sorumlu tutulan terör zanlısı Halid Şeyh Muhammed'e 2003 yılında 183 kez uygulanan waterboarding adlı sorgulama tekniği. Başkan Obama, adı geçen sorgulama tekniği de dâhil, gizli belgelerde yer alan ve işkenceye varan hiçbir yöntemin gelecekte kullanılmayacağı sözünü veriyor.

Klaus Kastan/ Çeviren: Özlem Coşkun

Editör: Murat Çelikkafa