İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ın üç saatlik görüşmesinden ortak bir açıklama çıkmadı. İki lider görüşme öncesinde gazetecilerin önüne çıkarak nezaket gösterisinde bulundu. Yedi yıldır Filistin topraklarına ayak basan ilk İsrail Başbakanı olan Olmert, bir Filistin devleti kurulması için müzakerelere başlanmasını istediklerini vurguladı.

“Çok teşekkürler Başkan Abbas, Eriha’ya davetiniz için teşekkür ederim. Buraya, sizinle temel konuları görüşmek üzere geldim. Bu buluşmanın bir Filistin devleti kurulmasına yönelik müzakerelerin kısa sürede başlamasına vesile olmasını umuyorum.”

Filistin tarafı memnun

Filistinli müzakere heyeti, bu açıklamanın bile bir başarı olduğu görüşünde. Çünkü İsrail Başbakanı daha önce görüşmelerde temel konuları görüşmeye yanaşmıyordu.

Olmert’in tutum değişikliğinin Amerikan yönetiminin baskısından kaynaklandığı düşünülüyor. Yine de Olmert’in açıklamasının ardından İsrail tarafı verilen mesajı sınırlandırmaya özen gösterdi.

Hangi konulara girilmedi?

İsrail heyetinden yetkililer görüşme sonrasında yaptıkları açıklamada, Kudüs’ün statüsü, Filistinli mülteciler ya da Yahudi yerleşimleri sorunu gibi temel konularda ayrıntıya girilmediğini vurguladılar.

İsrail tarafı, Kasım ayında yapılacak Ortadoğu Konferansı’nda Amerikan ve Arap muhataplarına sunacak bir çerçeve anlaşma imzalamayı yeterli görüyor.

Dolayısıyla dünkü görüşme bir dizi görüşmenin başlangıcı olarak değerlendiriliyor. Ancak müzakereler iki liderin iç siyasi sorunlarının gölgesinde geçecek gibi görünüyor.

Olmert’in konumu

İsrail Başbakanı Olmert, Lübnan savaşındaki tutumu nedeniyle kamuoyu yoklamalarında diplere düşmüşken Yahudi yerleşimcilerin Batı Şeria’dan çekilmesi gibi bir kararı uygulamaya koyabilir mi? Ya da Filistin lideri Mahmud Abbas, Haziran ayında tüm Gazze Şeridi’nde kontrolü ele geçiren Hamas’a karşı nasıl davranacak? Abbas’ın feshettiği Hamas hükümetinin Başbakanı İsmail Haniye, dünkü görüşmenin de öncekiler gibi hiçbir sonuç getirmeyeceğini belirtti:

“Filistin yönetimiyle İsrailli işgalcilerin yönetimi arasındaki bu görüşme, Filistinliler için hiçbir sonuç getirmeyen önceki görüşmelerin bir tekrarıdır.”

İsrailli insan hakları örgütü B’Tselem de Filistinliler’in yaşamında olumlu yönde hiçbir değişiklik olmadığı tespitinde bulunuyor. Örgütün açıkladığı raporda İsrail’in geçtiğimiz yıllarda Batı Şeria’da 47 kontrol noktası ve 455 sokak bariyeri oluşturduğu belirtiliyor.