Cumhur İttifakı'nın "Terörsüz Türkiye," DEM Parti ile PKK lideri Abdullah Öcalan'ın "Barış ve Demokratik Toplum Süreci” olarak adlandırdığı çözüm sürecinde önemli gelişmelerin beklendiği gelecek hafta kritik görülüyor.

Taraflarca bu kez eski dönemlere kıyasla daha dikkatli adımların atıldığı ve yol kazası yaşanmaması için daha özenli davranıldığının belirtildiği çözüm sürecinde gelecek hafta PKK'nın silah bıraktığını sembolik bir şekilde göstermesi bekleniyor.

PKK'dan yapılan açıklamada 20-30 kişilik bir grubun 10-12 Temmuz arası bir gün, Kuzey Irak'taki Süleymaniye kentinde sembolik silah bırakma töreni gerçekleştireceği bildirildi. Bu törenin canlı mı yoksa banttan mı olacağı, silahların bırakılması için nasıl bir yöntem takip edileceği henüz bilinmiyor.

DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan da çözüm sürecinde kritik bir döneme gelindiğini belirterek, önümüzdeki hafta silahsızlanmayla ilgili "tarihi bir adımın” atılacağını açıkladı.

İktidara yakın kesimlere göre de silah bırakma aşaması süreçteki en kritik aşamalardan biri.

Silah bırakmanın ardından ne gelecek?

Peki PKK'nın silah bıraktığını göstermesinin ardından ya da eş zamanlı olarak ne gelecek?

DEM Parti PKK'nın bu adımının ardından ve eş zamanlı şekilde devletin de bazı adımlar atması beklentisini dile getirirken, bunların başında çözüm komisyonunun oluşturulması ve çalışmalara başlaması geliyor.

Kürt medyasında da bu adım "PKK'nın sürece dair iyi niyetinin bir göstergesi" olarak görülürken, sürecin kalıcılığının Türkiye'nin atacağı adımlara bağlı olduğu yorumları yapılıyor.

Ayrıca Abdullah Öcalan'ın da bugünlerde yeni bir çağrı yapmasının bekleniyor. DEM Parti Sözcüsü Doğan 3 Temmuz'daki basın toplantısında, Öcalan'dan birkaç gün içinde bir açıklama gelmesini beklediklerini açıklamıştı. Bu mesajın görüntülü olup olmayacağına dair net bir bilgi bulunmadığını söyleyen Doğan, görüntülü olmasını temenni ettiklerini kaydetmişti. 

Bu arada MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin, komisyonun 100 kişiden oluşması önerisi hem AKP hem muhalefet partileri tarafından kabul görmezken, 100 kişilik bir komisyonun karar alamayacağı ve konunun özünden uzaklaşılacağı değerlendirmesi yapılıyor.

Bu nedenle genel beklenti komisyonun 35-40 kişiden oluşması ve grubu bulunmayan partilerin ve bağımsızların da temsil edilmesi yönünde. İYİ Parti komisyona üye vermeyeceğini açıklarken, kararların nitelikli çoğunlukla alınması da muhalefetin talepleri arasında. Ancak bu talebe iktidarın henüz net bir yanıt vermediği belirtiliyor. 
Komisyonun TBMM Temmuz ayında tatile girmeden önce kurulması öngörülüyor.

DEM Parti çözüm komisyonunun yaz ayları boyunca çalışmasını ve sonbahara hazırlık yapmasını istiyor. PKK'nın silah bırakmaya başlaması durumunda komisyonun oluşumunun geciktirilmesi önünde iktidar açısından bir gerekçe kalmayacağına dikkat çekilirken, silah bırakan PKK'lılar için yasal güvenceye ihtiyaç olunduğuna dikkat çekiliyor.

Bu arada 10'uncu yargı paketinden beklediğini bulamadığını açıklayan DEM Parti sonbaharda kapsamlı bir yargı paketinin daha gelmesini bekliyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da yeni paketlerin olacağı yönünde açıklamalar yapmıştı.

Erdoğan DEM heyeti ile görüşecek

Bu arada gelecek hafta beklenin bir başka önemli gelişme de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın DEM Parti İmralı heyeti ile görüşmesi olacak.

Lahey dönüşü uçakta gazetecilere konuşan Erdoğan, "Önümüzdeki hafta DEM heyetiyle görüşeceğim. 'Terörsüz Türkiye' konusuyla ilgili konuşacağımız bazı konular var. Silah bırakma konusuyla güvenlik birimlerimiz yakından ilgileniyor" demişti.

Süreçle ilgili son gelişmelerin ele alınacağı görüşmede DEM Parti İmralı heyeti üyeleri Pervin Buldan ile Mithat Sancar'ın olması bekleniyor.

İmralı heyetinin, 8 ya da 9 Temmuz olarak düşünülen bu görüşmenin ardından MHP lideri  Devlet Bahçeli ve CHP lideri Özgür Özel ile de bir araya gelmesi planlanıyor.

CHP'ye yönelik iktidar baskısı süreci nasıl etkiliyor?

Öte yandan DEM Parti dahil pek çok kesime göre çözümün önündeki en önemli risklerden birini iktidarın CHP'ye yönelik baskısı oluşturuyor.

AKP'nin rakiplerini yargı yoluyla diskalifiye etmesinin daha önce Kürt siyasal hareketi için geçerli olduğu, şimdi ise anketlerde Türkiye'nin birinci partisi olarak görünen CHP'ye yöneldiğini söyleyen DEM Partililer, toplumun yarısının iktidara tepkili olduğu için sürece güvenemediği yorumları yapıyor. DEM Partili yetkililer beklentilerinin genel bir demokratikleşme olduğunu Cumhur İttifakı yetkilileri ile her görüşmede dile getirdiklerini belirtiyorlar.    

Ekim'de başlayan süreçte neler olmuştu?

Yeni çözüm süreci, Ekim 2024'te MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "Öcalan Meclis'e gelsin, örgütü feshettiğini duyursun" açıklamasıyla kamuoyuna taşınmıştı.

Bu kapsamda DEM Parti heyeti, İmralı Cezaevi'nde bulunan Öcalan ile görüşmeler gerçekleştirmiş ve 27 Şubat'ta Öcalan örgütüne çağrı yaparak kendini feshetmesi talimatı vermişti. PKK ise 12 Mayıs'taki kongresinde silahlı mücadeleyi sonlandırma ve kendini feshetme kararı aldığını duyurmuştu.

PKK'nın bunu duyurmasının ardından devlet yetkilileri silah bırakmanın somut biçimde gerçekleşmesi gerektiğini belirtirken, Kürt siyasal hareketi de silah bırakanlar için hukuki güvenceler verilmesi, çözüm komisyonu kurulması ve Öcalan'ın istediği kişilerle görüşebilmesinin önünün açılması gibi beklentilerini aktarmıştı.

 

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?