PKK, kurucusu Abdullah Öcalan'ın çağrısı doğrultusunda sembolik bir "silah yakma töreni" düzenledi. Gelişme Ankara'da memnuniyetle karşılandı ancak gözler şimdi bundan sonraki sürece çevrildi.

Uluslararası basın kuruluşlarına konuşan üst düzey bir Türk hükümet yetkilisi, silahların yakılmasını "geri çevrilemez dönüm noktası" olarak niteledi. "Sürdürülebilir barışa yönelik beş aşamalı bir süreçten" bahseden yetkili, bunun ilk adımın Cumhur İttifakı'nın terörün sona erdirilmesi yönündeki çağrısı olduğunu kaydetti.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Ekim 2024'te Öcalan'ı Meclis'e gelerek terörün bittiğini ilan etmeye çağırmış, bu sürpriz çıkış çok tartışılmıştı.

Yetkili, ikinci aşamanın Öcalan'ın Şubat 2025'te örgüte "silah bırakma ve fesih" çağrısı olduğunu; üçüncü aşamanın ise Süleymaniye'de başlayan silahların fiziki olarak imhası veya teslimi olduğunu kaydetti.

Süreçte sıradaki adımlar ise silahsızlanan PKK'lıların "yasal geri dönüş" mekanizmalarının kurulması ve sosyo-psikolojik entegrasyon olarak sıralanıyor. İsmi paylaşılmayan yetkili, militanların hesap verebilirliğini ve sürecin istikrarını gözetecek adımlar atılacağını, ayrıca terörden etkilenen toplulukların iyileştirilmesine, toplumsal uzlaşının teşvik edilmesine ve militanların topluma tam uyumuna yönelik çalışmalar yürütüleceğini kaydetti.

Bu, sürecin seyrine dair Ankara'dan şimdiye kadar yapılan en net açıklama oldu.

Silahsızlanma süreci ne zaman tamamlanacak?

Hükümete yakınlığıyla bilinen Türkiye Gazetesi, silah bırakma sürecinin Eylül ayına kadar tamamlanacağını yazdı. Gazetenin haberine göre dördüncü ve beşinci etapta öngörülen adımlar ancak Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) "silah teslim süreci tamamlandı" şeklinde vereceği rapordan sonra gündeme gelecek.

AKP sözcüsü Ömer Çelik, bugün yaptığı açıklamada hükümetin beklentilerine ilişkin, "Gelinen aşamada 'terörsüz Türkiye' hedefine ulaşılması için kritik bir eşik geçilmiştir. Bundan sonrasında PKK'nın tüm şubeleri ve illegal yapılarıyla feshi ve silahların yakılması/teslim edilmesi süreci kısa zaman içinde tamamlanmalıdır" dedi.

Öte yandan sürecin dördüncü ve beşinci bölümüne yönelik hazırlıklar sürüyor. Bu kapsamda TBMM çatısı altında bir komisyonun bu ay bitmeden kurulması hedefleniyor. Şu ana dek İYİ Parti hariç Meclis'te grubu bulunan partiler komisyona üye vereceklerini duyurdular.

Süreçte dördüncü etap hazırlıkları

Silah yakma töreninden bir gün önce PKK'nın çatı oluşumu KCK'dan yapıla açıklamada, sürecin bundan sonraki seyrine dair örgütün beklentileri dile getirilmişti. "Sürecin tek taraflı ve sadece bizim atacağımız adımlarla ilerlemeyeceği bilinmelidir" denilen ve Öcalan'ın serbest bırakılması talep edilen açıklamada, "demokratik siyaset ve bütüncül hukuk için gerekenler yapılmalıdır" ifadeleri yer aldı.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Süleymaniye'deki törenin ardından, "Komisyonla ilgili çalışmalarımız hemen hemen tamam, son noktaya geldik. Partiler görüşlerini yazılı olarak bize bildirdi. Şimdi komisyonun çalışma prensipleri ve nasıl şekilleneceği konularını ele alacağız" açıklamasını yaptı.

Kurtulmuş, komisyonun "silahların bırakılması ve terör örgütünün feshedilmesi sürecini millet adına takip etmek ve gerekecek yasal düzenlemeleri hazırlamakla" görevli olacağı kaydetti.

Dün katıldığı TV100 yayınında Çelik de "Suça karışmamış olanlar, suça karışmış olanlarla ilgili mevcut kanunlarımızda da bir sürü düzenleme var... Nihayetinde zaten bu fesih sürecinin ve bahsettiğimiz silah bırakma sürecinin ihtiyaç duyduğu yeni düzenlemeler varsa Meclisteki komisyon tabii ki buna zemin hazırlayacaktır" açıklamasını yaptı.

Gerekli yasal düzenlemelere dair ayrıca DEM Parti ve Adalet Bakanlığı arasında bir süreç yürüyor. Ancak hafta içinde DEM heyeti ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç arasında gerçekleştirilmesi beklenen görüşme "program yoğunluğu" gerekçe gösterilerek ertelenmişti. Görüşmede PKK'nın feshi sonrası Irak'taki Türkiye vatandaşı militanların dönüşü ve Türkiye'de tutuklu bulunanların durumu gibi konuların ele alınacağı yorumları yapılıyordu.

DW / MUK,HS

DW Türkçe'ye sansürsüz nasıl erişebilirim?