İran Dışişleri Bakanı 59 yaşındaki Cevad Zarif’in dün akşam ilan ettiği istifa kararının yankıları sürüyor. İran Cumhurbaşkanlığı makamından yapılan açıklamada Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in istifa kararı doğrulandı ancak Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin bu istifayı kabul etmeyeceği açıklandı. Cumhurbaşkanlığının instagram sayfasından yapılan açıklamada, "Cevad Zarif’in görevini şimdiye dek ustalıkla yerine getirdiği ve bu durumun böyle devam edeceği" belirtildi. Açıklamada Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Zarif’in istifasını kabul etmeyeceği kaydedilerek, "Zarif yalnız olmayacak ve biz, hepimiz (hükümet) yanında olacağız, destekleyeceğiz" ifadesine yer verildi. Zarif’in istifasının yürürlüğe girmesi için Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından onaylanması gerekiyor.

Öte yandan İran Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Mahmud Vaizi de, Ruhani’nin Zarif’e desteğinin sürdüğünü yineledi. İran resmi haber ajansı IRNA’nın haberine göre, Vaizi instagram üzerinden ruhani ve Zarif’in birlikte fotoğrafı eşliğinde yaptığı paylaşımda, “Dr. Ruhani’nin gözünde İran İslam Cumhuriyeti’nin tek bir dış politikası ve tek bir dışişleri bakanı vardır” ifadesini kullandı.

İran parlamentosunun da Zarif’in görevine devam etmesi için girişimde bulunduğu belirtildi. İran resmi haber ajansı IRNA bir parlamentere dayandırdığı haberinde, milletvekillerinin çoğunun imzasıyla Cumhurbaşkanı Ruhani’ye gönderilen mektupta, Zarif’in dışişleri bakanlığı görevini sürdürmesinin talep edildiğini aktardı. Milletvekili Mustafa Kavakebyan, “Bu istifanın kuşkusuz, ne İran halkına, ne hükümete, ne de devlete yararı olur” şeklinde konuştu.

Cevad Zarif Pazartesi akşam saatlerinde instagram hesabından istifa kararını açıklamıştı. Kararın gerekçesi hakkında bilgi vermeyen Zarif mesajında, "Dışişleri bakanlığı görevim sırasındaki eksiklerim dolayısıyla hepinizden özür diliyorum. İran halkına ve yetkililere teşekkür ederim" yazmıştı. Tahran’daki gözlemciler Zarif’in böylesine önemli bir kararı akşam geç saatlerde sosyal medya hesabından duyurmasını sürpriz olarak değerlendirdi.

Netanyahu: Onu göndermiş olmamız bir şans

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Zarif’in istifasını memnuniyetle karşıladı. Netanyahu resmi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Zarif gitti. Onu göndermiş olmamız bir şans. Ben burada olduğum sürece İran hiçbir zaman nükleer silahlara sahip olmayacak” ifadesini kullandı.

Pompeo: Ruhani bir kukla

İran’a yönelik çizgisini sertleştiren Amerikan yönetiminden Zarif’in istifası sonrasında ilk açıklama Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan geldi. Pompeo twitter hesabından yaptığı açıklamada, şimdi Zarif’in makamını gerçekten bırakıp bırakmayacağının bekleneceğini belirtti. Pompeo, "Zarif ve Ruhani'nin her hâlükârda sadece yozlaşmış dini bir mafyanın kuklası olduğu" ifadesine de yer verdi. İran’da bütün kararların ruhani lider Ayetullah Ali Hamaney tarafından alındığını kaydeden Pompeo, "Bizim izlediğimiz siyaset aynı, İran normal bir ülke gibi davranmak ve vatandaşlarına saygı göstermek zorunda" dedi.

Zarif neden istifa etti?

Sosyal medyada Zarif’in istifasıyla ilgili spekülasyonlar yapılıyor. Bazı kullanıcılar ülkedeki muhafazakarların Zarif’in 2015 yılında Viyana’da imzalanan İran’ın nükleer faaliyetleriyle ilgili anlaşmaya ön ayak olması ve bakanın Batı ile yakınlaşma politikasına yönelik eleştirileri nedeniyle istifa ettiğini ileri sürüyor. Kimileri ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın pazartesi günü Tahran'a yaptığı ziyaretin Zarif’in bilgisi dışında gerçekleşmesi ve bakanın zirveye davet edilmemesi nedeniyle istifa ettiği görüşünde. Ancak sosyal medya kullanıcılarının ortak görüşü Zarif’in istifasının İran'la nükleer anlaşmanın da sonunu getireceği yönünde. 

1960 Tahran doğumlu Cevad Zarif San Francisco’daki üniversite eğitiminin ardından Denver Üniversitesi'nde siyasi bilimler dalında doktor unvanı aldı. 2002-2007 yılları arasında İran’ın BM’deki büyükelçisi olarak görev yaptı. 2013 yılından beri ise Dışişleri Bakanlığı görevini yürütüyor. Zarif, Batılı ülkelerle 2015 yılında varılan nükleer anlaşmanın hayata geçirilmesinde kilit rol üstlenmişti. Anlaşma İran'ın nükleer faaliyetlerinin kısıtlanması karşılığında ülkeye yönelik bazı yaptırımların kaldırılmasını öngörüyor. ABD mayıs ayında anlaşmadan çekildiğini açıklamış ve İran'a yaptırımları yeniden yürürlüğe koymuştu.

dpa, AFP / HT,JD,AÜ

© Deutsche Welle Türkçe