ABD Başkanı Donald Trump son günlerde yaptığı açıklamalarda, Ukrayna'daki savaşa barışçıl yollardan çözüm bulunamaması halinde Kiev'e Amerikan yapımı Tomahawk füzeleri sağlayabileceğini ifade ediyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Tomahawk füzelerinin savaşı sona erdirmeye yardımcı olabileceğine inanıyor.

Zelenskiy 12 Ekim'de yaptığı bir açıklamada, "Rusya'nın, Amerikalıların bize Tomahawk'ları vermesinden korktuklarını görüyoruz ve duyuyoruz" dedi.

Zelenskiy, ABD'nin bu silahları temin etmesi halinde onları yalnızca Rus askeri hedeflerini vurmak için kullanacaklarını söylüyor.

Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise bu füzelerin ülkesine ciddi bir tehdit oluşturmayacağını savunuyor; ancak Ukrayna'ya tedarik edilmelerinin yine de "ABD-Rusya ilişkilerinde tamamen yeni bir tırmanma" anlamına geleceğini belirtti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Rus devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, Tomahawk'ların Ukrayna'ya teslim edilmesinin Moskova'da "büyük bir endişe" yarattığını söyledi.

Çok çeşitli senaryolarda kullanılabilen Tomahawk'lar yüksek hassasiyete sahip, ses altı hızda seyreden ve nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip bir füzedir.

DW'ye konuşan Ukraynalı askeri uzman Kostiantyn Kryvolap, "Tomahawk'lar 1970'lerde geliştirildi, oldukça eski bir füze" diyor.

Kryvolap bu silahların başlangıçta nükleer savaş başlığı taşımak üzere tasarlandığını; hava, kara ve deniz araçlarından ateşlenebildiğini söyledi.

Birçok varyantı bin 600 kilometre menzile sahip Tomahawk'ların bazı versiyonları 2 bin 500 kilometre menzile ulaşabiliyor.

ABD ile Sovyetler Birliği arasında 1987'de imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması uyarınca karada konuşlu Tomahawk sistemleri sökülmüştü.

Ancak 2019'da Trump ilk başkanlık döneminde INF'den çekildikten sonra birçok Tomahawk rampası yeniden kullanıma hazır hale getirildi.

Kryvolap, Ukrayna'nın özellikle karadan fırlatmaya uygun Tomahawk sistemlerine ihtiyaç duyduğunu söylüyor.

Amerikan yapımı bu füzenin en kritik özelliği, çok alçak irtifada uçarak araziyi takip edebilmesi ve engellerden kaçınma yeteneği.

Kryvolap, bunun Batı cephaneliğindeki en uzun menzilli nükleer olmayan seyir füzesi olduğunu da vurguluyor.

Tomahawk'lar Rusya için neden sorun olabilir?

Tomahawk seyir füzeleri geçmişte ABD tarafından Irak, Libya, Suriye ve son olarak da İran'da kullanıldı.

Ukrayna Dezenformasyonla Mücadele Merkezi Başkanı Andriy Kovalenko'ya göre, Tomahawk'lar 2017 ve 2018'de Suriye'deki Rus hava savunma sistemlerini başarılı şekilde imha etti.

Trump Haziran ayında ABD'nin İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırısında Tomahawk füzelerinin de kullanıldığını, İsfahan ve Natanz'daki tesislerin Amerikan denizaltılarından fırlatılan 30 adet füze ile vurulduğunu duyurmuştu.

Kovalenko, bu füzeleri durdurmak için yoğun bir alçak irtifa radar ağı, hızlı hedefleme ve senkronize hava savunma sistemlerinin gerektiğini belirtiyor.

"Rus sistemleri o dönemde Suriye'deki hedefleri Tomahawk'lara karşı korumakta başarısız oldu" diyen Kovalenko, Rusya'nın S-400 ya da Pantsir hava savunma sistemlerinin Tomahawk'lara karşı "zayıf" kaldığını söylüyor.

Silah sanayisine dair yayınlar yapan Defense Express'in Genel Yayın Yönetmeni Oleh Katkov'a göre, bu füzelerin uzun menzili Ukrayna'ya, Rusya içinde bin 600 kilometre derinlikteki önemli askeri hedefleri vurma imkânı sağlayabilir.

DW'ye konuşan Katkov, "Bir dizi Rus silah fabrikası imha edilebilir" diyor.

ABD merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW) de Ukrayna'nın Tomahawk'lar ile Rusya içindeki önemli askeri tesislere ciddi hasar verebileceğini, olası hedefler arasında Tataristan'daki insansız hava aracı fabrikası ya da Saratov'daki hava üssü bulunuyor. ISW, Tomahawk menzili içinde bin 600 ila 2 bin Rus askeri hedefinin bulunduğunu tahmin ediyor.

Ukrayna'nın kaç adet Tomahawk'a ihtiyacı var?

Ukraynalı uzmanlar, ülkenin bu kadar çok hedefi vurabilecek sayıda Tomahawk'a sahip olamayacağından endişe ediyor.

Katkov'a göre, ABD'deki depolarda kaç adet Tomahawk bulunduğu ya da bunların Ukrayna'ya ne kadara mâl olacağı net değil.

Washington şu anda Ukrayna'ya silah satışını yalnızca Avrupa'daki NATO ülkeleri ve Kanada tarafından finanse edilen bir mekanizma üzerinden yapıyor. Yani ABD Ukrayna ordusuna gönderdiği silahlar için kendi hazinesinden herhangi bir ödeme yapmıyor.

Tomahawk'lar pahalı füzeler; ancak fiyatlar, satın alan ülkeye göre değişiyor. Örneğin Hollanda bir füze için 12,5 milyon dolar ödemişti. Aynı füze için Japonya'nın cebinden ise yalnızca 4,25 milyon dolar çıkıyor.

Katkov'a göre bu farkın nedeni, ABD'nin Japonya'nın komşusu olan Çin'i büyük bir güvenlik tehdidi olarak görmesi olabilir.

Katkov, Avrupa ülkelerinin yarım milyar dolarlık kaynak sağlaması ve ABD'nin füzeleri Japonya'nın fiyatından satmayı kabul etmesi halinde bunun 117 adet füze edeceğini söylüyor.

Tüm Tomahawk varyantlarının yıllık üretim kapasitesi ise yaklaşık 50 adet ile sınırlı.

Katkov Ukrayna istese de kesinlikle binlercesini alamayacağını, hatta belki teslimatın "yüzlerce" bile olmayabileceğini söylüyor.

Ukrayna'nın bu füzelerden alıp almayacağı veya sayısı Kiev'in bunları nasıl kullanacağını ve savaşın gidişatına bir etkisi olup olmayacağını belirleyecek.

Tomahawk'lar güçlü bir mesaj gönderecek

Atlantik Konseyi Avrasya Merkezi'nde kıdemli direktör ve ABD'nin eski Ukrayna Büyükelçisi olan John E. Herbst'e göre, Ukrayna'ya Tomahawk verme kararı, Putin'in Trump'ın barış tekliflerini reddetmesine doğrudan bir yanıt olacak.

"Bu silahların Ukrayna'ya verilebileceği yönündeki Kremlin histerisi, (Tomahawk'ların) Putin'in politikalarını etkileyebileceğini gösteriyor" diyen

Herbst, bu füzelerinin savaşı tek başına bitirmesi olası olmasa da, Putin'e güçlü bir mesaj verebileceğini ve Kremlin'i barış müzakerelerine zorlayabileceğini söylüyor.