Etkili ve sinsi: Rusya, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta muhtemelen yurtdışından gelen muharip insansız hava araçlarını da kullanıyor. Bu araçlar havada saatte yaklaşık 200 kilometre hızla uçuyor ve saldırıya geçmeden önce uzaktan duyulabilecek kadar yüksek bir sesle ötüyor.

Ajans haberlerine göre, 13 Ekim'deki yoğun Rus hava saldırılarından bir hafta sonra, 17 Ekim'de başkentte yeniden patlama sesleri duyuldu.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin özel kalem müdürü Andriy Yermak, kısa mesaj servisi Telegram'da kamikaze insansız hava araçlarıyla yapılan saldırılarla ilgili yaptığı paylaşımda, "Ruslar bunun kendilerine yardımcı olacağını düşünüyor ama bu sadece çaresizliklerini gösteriyor," ifadelerini kullandı.

Kamikazeler İran'dan mı geliyor?

Ukraynalı kaynaklara göre, insansız hava araçlarının verebileceği zarar, Rus ordusunun ilk kez İran'dan gelen kamikaze insansız hava araçlarıyla başkent Kiev yakınlarındaki hedeflere saldırdığı 5 Ekim'de açıkça görüldü.

Kiev bölge valisi Olexiy Kuleba'nın Telegram'daki paylaşımına göre, altı saldırı ve patlama meydana geldi. Muhtemelen altyapıyı yok etmek için güneyden toplam on iki İran insansız hava aracı havalandı. Ancak bunların sadece yarısı hedefe ulaşabildi.

"Military Factory" adlı internet sitesine göre kamikazeler, savaş başlıklarıyla donatılmış muharip İHA’lar. Eylül ayı ortasında Ukrayna ordusunun, İran yapımı ilk insansız hava aracını düşürdüğü bildirildi.

Eylül ayı sonunda AFP haber ajansına konuşan Ukraynalı askerî sözcü Natalia Humeniuk, Ukrayna'nın güneyinde yaklaşık iki düzine Kamikaze görüldüğünü ve bunların yarısının imha edildiğini söyledi. Ancak özellikle Odessa kenti, insansız hava araçları tarafından defalarca saldırıya uğradı ve sivil can kayıpları meydana geldi.

İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı tedarik edeceği aylar önce bildirilmişti. Ağustos ayı sonunda ABD hükümeti, istihbarat bilgilerine dayanarak Rusya'nın, Ukrayna savaşı için İran'dan insansız hava aracı satın almak istediğini duyurdu. Bunun başlıca nedeni ise yaptırımlar yüzünden Rus endüstrisinin artık insansız hava aracı üretemiyor olmasıydı.

AFP haber ajansına göre, Rusya şimdi de İran’dan Muhacir-6 tipi insansız hava araçları satın aldı. Bu muharip İHA'lar, 40 kilogram yük taşıyabiliyor ve saatte 200 kilometre hıza ulaşabiliyor. Buna ek olarak, 2500 kilometreye kadar menzile sahip Şahit-136 tipi küçük insansız hava araçları da alındı. İran ise Rusya'ya herhangi bir askerî malzeme ve silah teslimatı yapılmadığını açıkladı.

Söz konusu araçlar bir nevi intihar saldırılarında kullanıldığı için kamikaze olarak da adlandırılıyor. İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Pasifik cephesindeki Japon İmparatorluğu'na bağlı savaş uçakları tarafından, Amerikan savaş gemilerini batırmak veya tahrip etmek için düzenlenmiş intihar dalışlarına kamikaze deniyor.

Muharip İHA’lar ne kadar tehlikeli?

SİHA (silahlı insansız hava aracı) olarak da adlandırılan muharip İHA'lar ile yapılan saldırılarda zaman zaman can kayıpları da meydana gelebiliyor. Ancak uzmanlara göre, SİHA'lar buna rağmen çok etkili bir silah olarak kabul edilmiyor. İngiliz analiz şirketi Janes'ten Jeremy Binnie AFP'ye yaptığı açıklamada, sistemlerin özellikle ileri teknolojik standartlarda üretilmemesi nedeniyle arıza oranlarının yüksek olduğunu söylüyor. Buna ek olarak, patlayıcı gücü de nispeten düşük. Bu nedenle insansız hava araçlarının, savaşın gidişatı üzerinde fazla bir etkisi olması beklenmiyor.

İHA’ların en büyük artısı ise radarda tespit edilmelerinin çok zor olması. Ukraynalı askerî sözcü Natalia Humeniuk'a göre, Ruslar İHA saldırılarıyla halk üzerinde "psikolojik baskı" oluşturmayı da amaçlıyor. Saldırı öncesi yüksek sesle öten bu araçların, zaten stresli olan insanlarda korkuya neden olması kuvvetle muhtemel.

Ukrayna'da Türk İHA’ları mı üretilecek?

Rusya yaz aylarında Türk yapımı İHA'lara ilgi gösterdi. Ancak Bayraktar insansız hava araçlarının üreticileri, ağustos ayı sonunda Moskova'ya tedarik yapmayacaklarını açıkça belirttiler.

BBC'ye konuşan Baykar şirketinin CEO'su Haluk Bayraktar, "Bize ne kadar para teklif ederlerse etsinler, bu durumda onlara insansız hava aracı vermemiz söz konusu olamaz. Şu anda tamamen Ukrayna tarafını destekliyoruz" dedi.

Halihazırda Ukrayna ordusu tarafından başarıyla kullanılan Baykar TB2 insansız hava araçları, çok sayıda Rus topçu sistemi ve zırhlı aracının imha edilmesine yardımcı olduktan sonra Ukrayna'da popüler oldu.

Türk savunma şirketi şimdi Ukrayna'da bir fabrika kurmayı bile planlıyor. Bu karar, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy tarafından 9 Eylül'de şirket yönetimi ile yapılan görüşmenin ardından açıklandı.

TB2'ler 6,50 metre uzunluğa ve on iki metre kanat açıklığına sahip. Havada 24 saatten fazla kalabiliyor ve saatte yaklaşık 220 kilometre azamî hıza ulaşıyor. Askerî uzmanlar, Bayraktar İHA'larının, Batılı rakiplerinden daha ucuz olduğunu vurguluyor.

Rusya İsrail menşeli İHA mı kullanıyor?

Ukrayna savaşının başlangıcında İsrail'in dolaylı bir müdahalesi hakkında da spekülasyonlar vardı. The Times of Israel'in haberine göre, mart ayı ortalarında dijital medyada, Ukrayna'da düşürülen bir Rus insansız hava aracının kalıntılarını gösterdiği iddia edilen ve İsrail'e ait bir uçan cisme ait olduğu söylenen fotoğraflar dolaşıma girdi.

Gerçekliği doğrulanmamış olan fotoğraflarda bir Forpost insansız hava aracının kalıntıları görülüyor ve üzerinde İsrailli bir uçak ve füze üretim şirketi olan Israel Aerospace Industries'in (IAI) adının yazılı olduğu bir levha yer alıyordu. Ancak işin gerçeği şu: Forpost, Rusya tarafından üretilen bir keşif uçağı. İsrail menşeli IAI Searcher'ın lisanslı bir kopyası. Söz konusu lisans yıllar önce İsrail tarafından Rusya'ya satıldı.