1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Süryanice konuşan vekil: Bu dil gezegenden gelmedi

Kıvanç El
19 Aralık 2023

TBMM'de Noel'i Süryanice kutlamasına İYİ Partililerden tepki gelen DEM Milletvekili George Aslan, İYİ Partililerin kendilerini göstermek için kamuoyuna mesaj vermek niyetinde olabileceklerini söyledi.

DEM Parti Mardin Milletvekili George Aslan
DEM Parti Mardin Milletvekili George Aslan Fotoğraf: ANKA

TBMM'nin tek Süryani üyesi olan DEM Partisi'nin Mardin Milletvekili George Aslan'ın Meclis kürsüsünden dün ana dili Süryanice yaptığı Noel kutlamasına İYİ Parti milletvekillerinin tepki göstermesi gerilime sebep oldu.

TBMM'de yaşanan gerilimle ilgili DW Türkçe'nin sorularını yanıtlayan George Aslan, kendisine yönelik neden bu kadar tepki gösterildiğini anlamadığını ve bu tepkiyi beklemediğini söyledi. "Bugünlerde İYİ Parti'de problemler var. Kamuoyuna mesaj vermek, kendilerini yeniden göstermek için bu yola başvurmuş olabilirler" diyen Aslan, "Bu dil gezegenden gelmedi" ifadelerini kullandı. Aslan, daha önce de Meclis'te ana dilinde konuştuğunu ve böyle bir tepkiyle karşılaşmadığını aktardı.

Kendisine yapılanı "21'inci yüzyıldayız, çok ayıp ve ilkel" sözleri ile değerlendiren Aslan, "Türkiye'de bu tür şeylerin aşıldığına inanıyorum. Bu diller her tarafta konuşulur. Nasıl baş edecekler, bir de sosyal medya var artık. 24 saat şarkılar, konuşmalar, diller sohbetler var her yerde. Türkiye toplumu bu değişikliğe, güzelliklere hazır. Hazır olmayanlar; yöneticiler, siyasiler ve medya" diye konuştu.

Konuştuğu dilin İsa Peygamber'in dili olduğunu söyleyen Aslan, "Hiç beğenmedikleri Suriye'de Süryanice dilokullarda resmi dil. Suriye bunu İsrail'e karşı 'bakın Hz. İsa'nın konuştuğu dil bizim ülkemizde yaşayan insanların dilidir, bizim dilimizdir, sizin değildir' demek için yapıyor. Türkiye neden bunu yapmasın?" yorumunu yaptı.

"İYİ Partili mahçup oldu"

Aslan, yaşanılanların ardından İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu ile bir görüşme yaptığını da kaydetti. Dervişoğlu'na "Avrupa'nın birçok ülkesinde, Almanya'da, Hollanda'da resmi olarak okullarda okutuluyor. Siz niye bu kadar tepki gösteriyorsunuz" dediğini söyleyen Aslan, Dervişoğlu'nun da kendisine "Dile karşı tepkim yok" yanıtını verdiğini belirtti. Aslan, "Sonra 'Anayasanın bilmem ne maddesine göre Türkçe konuşulmalı' gibi şeyler söyledi. Dedim ki; 100 yıllardır evimizde sokakta, okulda sohbetlerde birbirimizle Türkçe konuşuyoruz, bir mahçubiyet duymuyoruz da kendi ana dilimde konuştum diye neden sabır göstermiyorsunuz… Sonra biraz mahçup oldu" şeklinde aralarında geçen konuşmayı aktardı.

George Aslan hem İYİ Parti hem de AKP'den gelen "Süryanice konuştu ama anlamıyoruz, ne dediğini bilmiyoruz" açıklamalarına tepkili. Kimseye küfür etmediğini kaydeden Aslan, "Ne yapıyorum sadece bayram kutluyorum. Noel'i kutladım, konuşmalarımda Noel kutladığımı da söyledim. Kutlama dışında tek cümle yok. 'Nereden bilelim' diyorlar. Ben konuştuğumu zaten tercüme ettim. Bunlar başka dünyada yaşıyor, bunların dünyadan haberi yok" dedi.

Diyarbakır'da "telaffuzu zor" diye adı değiştirilen mahalle

03:24

This browser does not support the video element.

Dünyanın birçok ülkesindeki Süryanilerdençok fazla destek mesajı aldığını kaydeden Aslan, Meclis'te kendi ana dilinde gerektiği zaman konuşmalar yapacağını da sözlerine ekledi.

TBMM'de neler olmuştu?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçe görüşmeleri sırasındaki konuşmasının sonunda Meclis'i yöneten Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'den de onay alarak Süryani vatandaşların Noel'ini Süryanice kutlayan George Aslan, konuşmasına başlar başlamaz tepki gördü. Daha önce MHP'den milletvekilliği yapan İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan, İYİ Parti Aksaray Milletvekili Turan Yaldır ve İYİ Parti Adana Milletvekili Ayyüce Türkeş Taş, George Aslan'ın sözünü kesmeye çalıştı ve Önder'e müdahale etmesi çağrısında bulundu.

Sırrı Süreyya Önder ise bu sözleri kesmedi ve Süryanice konuşmanın tamamlanmasını bekledi. Bu sırada Meclis Başkanvekili Önder, "Boynumu vursanız bir insanın rüyasını gördüğünü, ninnisini dinlediği ana diline burada müdahale etmem, haya ederim. Ben Kürt ilinde doğmuş, Türk ana babanın çocuğuyum. Dünyanın hiçbir dili, hiçbir inancı beni rahatsız etmez, eğer o saygı içimizden gelmiyorsa da tahammül edeceğiz" ifadelerini kullandı.

George Aslan'ın Süryanice konuşmasına Meclis tutanaklarında "…" şeklinde ve "Bu bölümlerde hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi" uyarısı ile yer verildi.

İYİ Parti Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan, Aslan'ın konuşması üzerine Önder'i kast ederek "Başkan ne oluyor? Evinde gidip konuşsun, sokakta tamam ama burası Türkiye Büyük Millet Meclisi. Türkiye'nin resmi dili Türkçe, burada Türkçe konuşmak zorundasınız. Biz nereden bilelim Noel kutlaması mı yapıyor, başka bir şey mi söylüyor? Böyle bir şey olmaz" dedi. İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta da Önder'e "Anayasa'ya aykırı bir konuşma yapılmasını kesinlikle kabul etmiyoruz. Bunun amacının da ideolojik olduğu çok ortada" sözleriyle tepki gösterdi. Adana Milletvekili Ayyüce Türkeş Taş ile Aksaray Milletvekili Turan Yaldır da Aslan'ın Türkçe konuşması gerektiğini ifade ederek duruma tepki gösterdi.

Tartışma sırasında söz alan AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu da "Dilimiz Anayasa'ya göre Türkçedir. Burada hep beraber Türkçe konuşmak durumundayız. Bunun dışında Arapça da İspanyolca da Latince de Fransızca da hangi dilden konuşursanız konuşun, burada herkes bu dilleri bilmek durumunda değil" dedi.

Tartışmalar sırasında İYİ Partili katip üye Yasin Öztürk ise Başkanlık Divanındaki yerini terk etti. Bunun üzerine TBMM Başkanvekili Önder, oturuma ara verdi. Ara sonrasında da İYİ Parti ve DEM Parti milletvekilleri arasında tartışma bir süre daha devam etti. Aslan'ın Süryanice konuşmasını protesto eden ve kendisini göreve çağıran İYİ Parti milletvekillerine yanıt veren Önder, TBMM'de vefat eden Saadet Partisi Milletekili Hasan Bitmez için Arapça dua ettiğini hatırlatarak "Ben burada rahmetli için istirca yaptım, biriniz 'Bunun Türkçesi ne?' dediniz mi? Burada Bakara'dan ayet okunuyor, biriniz 'Türkçesi ne?' dediniz mi?" diye konuştu.

DW Türkçe'ye sansürsüz nasıl ulaşabilirim?