Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Fransa’nın eski sömürgeleri olan Kuzey Afrika ülkeleriyle ilişkileri pekiştirmek, işbirliğini artırmak ve kendi Akdeniz Birliği projesine taraftar toplamak üzere Avrupa dışındaki ilk gezisini Kuzey Afrika’ya yapıyor.

Sarkozy gezisinin ilk durağı Cezayir’de, Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika tarafından sıcak bir kucaklamayla karşılandı. Ancak ilişkilerin şu anki durumu bu sıcak karşılamaya tezat oluşturuyor. Fransa eski kolonisi Cezayir’de işlenen suçlardan dolayı özür dilemeyi reddediyor. Nitekim yeni Cumhurbaşkanı Sarkozy, Cezayir gezisi öncesinde özür taleplerini yeniden geri çevirerek, geleceğe bakmak gerektiği mesajını verdi.

Sarkozy, Fransızca yayımlanan El Vatan ve El Haber gazetelerine verdiği demeçte Cezayir’in Fransız sömürgesi olduğu dönemde birçok adaletsizlik olduğunu, acılar çekildiğini kabul ederek, “Fransa ve Cezayir’in paylaştığı ortak tarihi daha iyi anlayabilmeleri için yaşananların hatırlanmasından yanayım, ancak devletlerarası ilişkilerde yeri bulunmayan dini bir kavram olan pişmanlığa karşıyım“ şeklinde konuştu. Sarkozy, Cezayir’deki genç neslin geçmişe kenetlenmek yerine geleceğe baktığını da savundu.

132 yıl sömürdü

Cezayir’in Fransa’ya karşı verdiği 1954-1962 yılları arasındaki bağımsızlık savaşında yaklaşık 1,5 milyonu aşkın Cezayirli yaşamını yitirmişti. Cezayir, 132 yıllık sömürge dönemindeki kayıplardan ötürü Fransa’nın özür dilemesini talep ediyor.

Fransa’nın sömürge döneminde işlenen suçlardan dolayı özür dilemeyi reddetmesi, iki ülke arasında planlanan stratejik ortaklık anlaşmasının imzalanması önünde engel oluşturuyordu. Süreci ilerletmek isteyen Buteflika geçtiğimiz ay Sarkozy’e bir mesaj göndererek yeni bir özel ortaklık anlaşması yapılmasını ve ilişkilerin pekiştirilmesini önermişti.

Cezayir’deki temaslarda ayrıca Fransa’nın enerji sektöründe işbirliğinin artırılması önerisinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Fransa, Cezayir’in petrol ve doğal gaz tekeli Sonatrach şirketi ile ilişkileri geliştirmek istiyor.

Kuzey Afrika Akdeniz Birliği’ne sıcak

Nicolas Sarkozy’nin Akdeniz Birliği projesi görüşmelerin temel konusunu oluşturuyor. Sarkozy’nun Kuzey Afrika gezisinin ana amacı Türkiye’ye öncü rol biçtiği Akdeniz Birliği projesine taraftar toplamak. Türkiye, Sarkozy’nin önerisini kesin dille reddederek, AB’ye tam üyelik hedefinden geri dönüş olmadığını açıklamıştı. AB ile yakınlaşmayı, güvenlik, enerji gibi kilit alanlarda işbirliğini artırmayı hedefleyen projeye Kuzey Afrika ise ülkeleri sıcak bakıyor.

Akdeniz’e kıyısı bulunan ülkeler arasında oluşturulması planlanan Akdeniz Birliği projesi kapsamında üye ülkelerin sürdürülebilir kalkınma, güvenlik, enerji, göçmen akınının durudurulması gibi alanlarda sıkı işbirliği içinde olması öngörülüyor. Fransa Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü David Martinon, hedefi, somut sonuçlara dayalı işbirliği olarak açıkladı.

Fas ziyareti iptal edildi

Sarkozy’nin Cezayir’den sonraki durağı Tunus da Akdeniz Birliği projesine olumlu yaklaşıyor. Tunus’un resmi haber ajansı TAP, Akdeniz Birliği projesinin büyük ilgi ve heyecan yarattığını, bu projeyle Akdeniz ülkeleri arasında daha etkin bir işbirliği ortamı doğacağını yazdı.

Sarkozy’nin Tunus’un ardından Fas’a planladığı ziyaret ise gezi takvimi ile ilgili yaşanan bir anlaşmazlıktan ötürü Fas hükümeti tarafından iptal edildi. Diplomatik çevreler, Fas hükümetinin, Sarkozy’nin önce rakip ülke Cezayir’i ziyaret etmesine kızdığını belirtiyor.