Projenin başında Fransa’nın sorun olarak algıladığı Türkiye ve Batı ile İslam alemi arasındaki muhtemel çatışma tehlikesi geliyor. Nicolas Sarkozy Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne alınmasını önlemeye çalışıyor. Aynı zamanda batılı ülkelerle İslam dünyyassı arasındaki çatışmma tehlikesinin mutlaka berttaraf edilmesi gerektiğinden söz ediyor. Fransa Cumhurbaşkanı’nın kurmayları bunun için sihirli formül bulmuş gibi, Akdeniz Birlik’inin Türkiye ile AB arasındaki ilişkilere çerçeve oluşturacağını ve Avrupa ülkelerinin petrol zengini Afrrika ülkeleriyle çıkar ortaklığı kurmasını sağlayacağını düşünüyor.

Sarkozy Ağustos ayında Fransa Büyükelçileri’ne hitaben yaptığı konuşmada Birlik’in Akdeniz politikasının yetersiz kaldığını ve ilişkilerin, çevre, kültür diyaloğu, ekonomi ve güvenlik olmak üzere dört ana sütun üzerine oturtulması gerektiğini söylemişti. AB Komisyonu’nun bu ilişkilerin koordinasyonuna ortak edilebileceğini belirten Fransa Cumhurbaşkanı bütün bu düşüncelerin temelinde Fransız nükleer teknolojisinin Akdeniz ülkelerine satılmasını görmekteydi. Sarkozy’nin ortaklık formülüne göre, İslam ülkeleriyle çatışmanın önlenmesi bu ülkelerin geleceğin nükleer teknolojisinden yararlandırılmasıyla mümkün olabilirdi.

Paris dönem başkanlığını devralıyor

Fransa Cumhurbaşkanı Temmuz başında Birlik dönem başkanlığını devralmadan önce Akdeniz Birliği’nnin temelini atmak niyetinde. Sarkozy Cezayir ziyareti sırasında Akdeniz Birliği’ni Avrupa Birliği ile kıyaslamış, Fransa ile Cezayir’in barışmalarını da, ikinci dünya savaşının ardından Fransa’nın önerdiğini söylediği Fransız-Alman barışına benzetmişti. Fransa’nın Cezayir’e ne kadar güvendiğine de nükleer alandaki ikili işbirliğini örnek göstermişti.

Sarkozy’nin Akdeniz ile ilgili planları Akdeniz ülkelerinde soğuk karşılandı. Türkiye cevap hakkını mahfuz tutarken Fas ta AB’nin Akdeniz siyasi işbirliği programına işaret ediyor. Suriye, Lübnnan, İsrail ve Filistin’in müstakbel Birlikteki konumları kadar, ‘Muammer Kaddafi’nin Libyası ile, Hollanda ile birleşir gibi birlik kurulup kurulamayacağı da’ merak konusu. Projenin mali tablosu da kafa karıştırıyor.

Fransa’nın önerileri

Fransız siyasetçileri, Ürdün, Moritanya, Arrap birliği ve Portekiz’i de içine alması, Almanya’nın daimi olmayan üyeler statüsüyle ortaklığa katılmaları, karma bakanlar konseyinin altyapı projelerini kararlaştırması ve bir de parlamenterler meclisi kurulması gibi önerilerde bulunuyorlar.

Altyapı projelerine de Fransız tröstlerinin dünyanın en iyisi oldukları branşlar seçilmiş. Tren yolları, su arıtma tesisleri ve nükleer enerji gibi. Kültürel ve terör ile mücadele işbirliğini de kapsayacak olan Sarkozy’nin büyük Akdeniz projesi muazzam para gerektiriyor. AB’nin en güçlü ülkesi Almanya ise kesenin ağzını açmaya niyetli değil. Frransız araştırmacılar da ‘büyük para kaynağı bulunmadan projenin kağıt üzzerinde kalacağını’ söylüyorlar.