Sosyal medya ortamında gençler arasında yayılan aşırı trendler endişe yaratıyor. Bunlardan biri de aşırı yemek. Türkiye'de Efecan Kültür adlı 24 yaşındaki bir gencin ölümüyle duyuldu. Kamera karşısında aşırı miktarlarda yiyecek tüketen Efecan kısa sürede TikTok'ta büyük izleyici sayılarına ulaştı, ancak sağlığını yitirdi. Aşırı kilo kaynaklı sağlık sorunları nedeniyle hareket edemeyecek hale gelen 24 yaşındaki genç, hastanede geçirdiği aylar sonrasında Mart ayı başında yaşamını yitirdi. Sosyal medyanın tetiklediği aşırı yeme ve diğer aşırı davranışların yol açtığı sağlık sorunları nedeniyle pek çok genç acil servislik oluyor.

Peki bir insanı kamera karşısında yemek yerken izlemek gerçekten eğlenceli mi? Sosyal medyada aşırı eğilimlere niye ilgi gösteriliyor, beğenilme bağımlılığı mı aşırılığa itiyor?

Fulda Üniversitesinden Profesör Christina Holzapfel, temelde bunun bir rekabet olduğunu ve rekabette aşırılıklara kayışa sıkça rastlanıldığını belirtiyor. Münih Teknik Üniversitesinde oluşturulan "Kişiselleştirilmiş Beslenme ve Elektronik Sağlık" araştırma grubunun yöneticisi de olan Prof. Holzapfel, bu tür trendlerin doğru analiz edilmediklerinde ya da hafife alındıklarında tehlikeli hale geldikleri uyarısında bulunuyor.

Güney Kore'de ortaya çıktı

Kamera karşısında yemek yeme trendine Mukbang deniyor. Mukbang Güney Kore kökenli bir kelime. Yemek anlamına gelen "muk" ve yayın anlamına gelen "bang song" kelimelerinden türetilmiş. 2000'li yıllarda tesadüfî bir durumdan ortaya çıkıyor. Güney Kore'nin ünlü streaming platformlarından AfreecaTV'nin oyuncularından birinin karnı acıkıyor ve açık kameranın önünde hazır makarnayı çıkarıp yemesi büyük ilgi görüyor. Ardından tabii kısa zaman içinde eline tabağı alıp kameranın karşısına geçen taklitçilerin sayısı da hızla artıyor.

Bu trendin Güney Kore'de ortaya çıkması tesadüf gibi görünmüyor. Konfüçyüs öğretisinin önemli yer tuttuğu geleneksel Güney Kore kültüründe öğünler sıkı kurallara tabi ve toplumsal birlikteliği yansıtıyor. Ancak son on yıllarda hızlı modernleşmeyle yemek yeme kültürü de değişti. Uzun saatler boyunca çalışan genç beyaz yakalılar, kısa yemek arasında zaman baskısı altında hızlıca hazırlanmış "fast food" yiyeceklere yöneliyor. Ailece ya da arkadaş gruplarıyla oturulan yemek masalarının yerini, yalnız başında bilgisayar ekranı karşısında kaşıklanan hazır yiyecekler aldı.

Alman Federal Beslenme Merkezi'nden beslenme uzmanı Harald Seitz, pek çok kişi için birlikte yemek yemenin sosyal birliktelik açısından da önemli olduğuna ve psikolojik avantajlar sağladığına dikkat çekiyor. Yani bilgisayar başında yalnız olsanız da ekranın diğer tarafında yemek yerken sizi seyredenler var.

Uzmanlardan "taklit tehlikesi yüksek" uyarısı

Ancak bu birliktelik duygusunun zamanla kim daha fazla "like" alacak yarışına, beğenilme hırsına dönüşmesi tehlikeli sonuçlara götürüyor.

Uzmanlar, aşırı yeme videolarında taklit tehlikesinin yüksek olduğunu hatırlatıyor. Prof. Christina Holzapfel, pek çok videoda görülen öğünlerin son derece kalorili yiyeceklerden oluştuğuna dikkat çekerek "Yenilen miktarlar istisna olarak kalmalı. Bu, vücut için alışılmadık bir durum. Doyma hissinin ötesinde yemeye devam ederseniz vücut da buna uygun olarak mide bulantısı, şişkinlik, gaz, hatta kusma gibi tepkiler verir. Vücut bu kadar büyük miktarlar karşısında kendini savunma refleksi gösterir" diyor.

Uzman Harald Seitz da "Hiçbir insan normalde bu porsiyonları yemez. Bunu başaramaz, vücut da bunu kaldıramaz. Eninde sonunda mide tamamen dolar" diyor. Seitz, bu tür videoların kısmen sahte olması tehlikesine karşı da uyarıyor.

DW,dpa/BK,ETO

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?