Suriye: Kuzeyde özerklik ısrarı, güneyde çatışma
14 Temmuz 2025
Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kürt yönetimi, elde ettikleri fiili özerkliği korumalarını sağlayacak "ademi merkeziyetçi bir Suriye" talebini yineledi.
Ülkenin kuzeyinde fiilen yönetimi elinden bulunduran Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi Pazar günü yaptığı açıklamada, "çoğulcu demokratik bir sistem, sosyal adalet, cinsiyet eşitliği ve toplumdaki tüm bileşenlerin haklarını güvence altına alan bir Anayasa" çağrısında bulundu.
"Suriyeliler onlarca yıldır gücü ve refahı tekelinde tutan, yerel siyasi iradeyi bastıran ve ülkeyi art arda krizlere sürükleyen merkezi bir sistemden acı çekti" ifadelerine yer verilen açıklamada, "Bugün, tüm halkını kucaklayan ve haklarını eşit şekilde garanti altına alan ademi merkeziyetçi yeni bir Suriye'nin inşasında etkili ortaklar olmayı arzuluyoruz" denildi.
Kürt yönetiminin fiilen ordusu konumundaki Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) komutanı Mazlum Abdi geçtiğimiz hafta Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile Şam'da bir araya gelmişti.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı toplantıda taraflar Mart ayında SDG'nin Suriye ordusuna entegre edilmesi konusunda varılan uzlaşının hayata geçirilmesini masaya yatırdı. Ancak görüşmelerde sürecin nasıl ileriye taşınacağı yönünde uzlaşma sağlamamadığı açıklandı.
Görüşme sonrasında Şam yönetimi "her türlü bölünme ya da federalleşmeye" karşı olduğunu yineledi ve SDG savaşçılarının orduya dahil edilmesi çağrısında bulundu.
Şara ile Abdi, Mart ayında kuzeydeki silahlı güçler dahil tüm kurumların merkezi hükümete entegre edilmesi konusunda anlaşmıştı. Ancak Kürt yönetimi, Suriye'deki iç savaş boyunca elde ettiği özerkliği muhafaza etmek istediği için bu yönde fiilen adım atmadı.
ABD Büyükelçisi Tom Barrack, Çarşamba günü Kurdistan 24 kanalına verdiği röportajda, SDG'nin IŞİD'e karşı mücadelede oynadığı rolün önemini kabul etmekle birlikte, "Kendileri için gelecekteki tek yolun Şam olduğu gerçeğini kabul etmek zorundalar" demişti.
Güneyde şiddetli çatışmalar: Askeri birlikler görevlendirildi
Bu arada Suriye'nin güneyinde şiddetlenen çatışmalarda çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Suriye İçişleri Bakanlığı, ağırlıklı olarak Dürzilerin yaşadığı Suveyda şehrinde yaşanan çatışmalarda 30'dan fazla kişinin öldüğünü, yaklaşık 100 yaralı olduğunu açıkladı.
Bakanlık açıklamasında çatışmaların "yerel silahlı gruplar ve aşiretler arasında" yaşandığını, gerilimin "önceki dönemlerde biriken gerginlikler ve talihsiz çatışmaların bir sonucu" olduğu vurgulandı.
Bölgede çatışmalara son verilmesi için Savunma Bakanlığı ile koordinasyon içinde çalışıldığını ve bölgede asker konuşlandırılacağını duyuran İçişleri Bakanlığı, "askeri birliklerin ihtilafı çözmek için doğrudan müdaheleye başlayacağına", "sorumluların da yakalanarak yargı önüne çıkartılacağına" dikkat çekti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ise Bedevi gruplar arasında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısını 37 olarak açıkladı. Ölenlerin 27'sinin Dürzi, 10'unun Bedevi olduğunu, ölenler arasında iki çocuğun da bulunduğunu duyurdu.
Çatışmalar nedeniyle Şam-Suveyda karayolunun kapatıldığı bildiriliyor. Suveyda Valisi Mustafa el Bakur, bölge halkına itidal çağrısı yaparken Suriyeli Dürzi ruhani lider de sükunet çağrısı yaptı.
Eğitim Bakanlığı, çatışmalar nedeniyle bugün yapılması öngörülen lise sınavlarının bir ileri tarihe ertelendiğini duyurdu.
Nisan ve Mayıs aylarında güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasındaki çatışmalarda onlarca kişi hayatını kaybetmişti. Yerel liderler ve dini aktörler, tırmanan gerilimi kontrol altına almak ve Dürzi silahlı grupları Suriye ordusuna daha iyi entegre etmek için anlaşmalar imzalamıştı.
Reuters, AFP/ DA, HS
DW Türkçe'ye engelsiz nasıl erişebilirim?