Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Ankara Çankaya Köşkü’nde Suriye gündemiyle üçlü zirve düzenlendi. Zirvede Suriye'de Anayasa Komitesi’nin oluşturulması konusunda mutabakata varıldı. Komitede yer alacak isimlerin onaylandığı belirtilirken komitenin çalışmalarına Cenevre’de süratle başlayacağı açıklandı.

"Suriye'nin istikbali için en büyük tehdit kaynağı PKK ve onun uzantısı olan YPG/PYD'dir" diyen Erdoğan, "Bu ülkedeki PKK/PYD varlığı devam ettikçe ne Suriye ne de bölgemiz huzura kavuşabilir. Üçlü Zirve Toplantısı'nda Suriye sınırımız boyunca bir terör oluşumuna rıza göstermeyeceğimizi ifade ettim" şeklinde konuştu. 

Erdoğan "PYD konusunda ABD ile iki hafta içerisinde uzlaşamazsak, kendi harekât planımızı uygulayacağımızı buradaki dostlarımıza ilettim" dedi.

Cumhurbaşkanı "Artık Suriyelilerin ülkelerine güvenli ve gönüllü bir şekilde geri dönüşlerine yoğunlaşmamız gerekiyor. Fırat'ın doğusundaki barış koridoru mülteciler için de korunaklı bir liman olacaktır. Ülkemize sığınan en az 2 milyon Suriyeli kardeşimizin bu bölgeye yerleştirilebileceğini düşünüyoruz. Geri dönecek Suriyeliler için yeni yerleşim alanları inşa edilmesi mümkündür. Türkiye olarak bu konuda her sorumluluğu almaya hazırız" diye konuştu.

Ruhani'den terörist tanımlaması

İran Cumhurbaşkanı Ruhani  "ABD Suriye'de teröristleri destekledi, Suriye'yi bölmeye çalıştı. Bu kabul edilebilir değil. Fırat'ın doğusu ABD'nin hâkimiyetinde ve burada da teröristler bulunmaktadır" dedi. Suriye’de Anayasa Komitesi’nin tamamen oluştuğunu açıklayan Ruhani, "Bir an önce çalışmalarına başlamasını ve anayasayı revize etmesini umut ediyoruz" diye konuştu.

Rusya Devlet Başkanı Putin de "Diplomatlarımız titiz çalışma sonucunda listeyi (Anayasa Komitesi) oluşturdular ve usül çalışmaları yaptılar. Liste onaylanmıştır. Erdoğan ve Ruhani ile İdlib’de gerginliğin azaltılması için adımlar atılması konusunda mutabık kaldık" dedi. 

ABD’nin Suriye’de illegal olarak bulunduğunu belirten Putin, ABD Başkanı Donald Trump’ın askerlerini çekme kararı aldığını ve bunu uygulamaya sokacağına inandığını belirtti.

Zirve öncesinde ortak basın toplantısı

Erdoğan, Ruhani ve Putin arasındaki üçlü zirve öncesinde de bir ortak basın toplantısı düzenlendi. Erdoğan toplantıda "Suriye'nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğünün muhafazası, sahada sükûnetin korunması, ihtilafa kalıcı bir siyasi çözüm bulunması noktasında tam bir mutabakat içindeyiz" dedi.

Ankara zirvesinin Astana sürecine yeni bir soluk kazandıracağına inandığını söyleyen Erdoğan "Suriye’de barışın sağlanması için daha fazla sorumluluk üstlenmemiz, elimizi taşın altına daha çok koymamız gereken bir dönemdeyiz" dedi. "Toplantımızda İdlib başta olmak üzere sahadaki durumu, Fırat'ın doğusunda yaşanan gelişmeleri, siyasi süreçte gelinen aşamayı ve Suriyeli mülteciler meselesini ele alacağız" diyen Erdoğan "Fırat'ın doğusundaki terör bataklığını kurutarak bu yöndeki çabalarımızı birlikte yeni bir merhaleye taşıyacağız" diye konuştu.

Ruhani'den "siyasi çözüm" vurgusu

İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise konuşmasında siyasi çözüm vurgusu yaptı. Ruhani "İran, Suriye krizininin sadece siyasi yollarla çözülebileceğine, bunun da Suriye halkının katılımıyla gerçekleşeceğine inanmaktadır" diye konuştu. Ruhani "İran İslam Cumhuriyeti Suriye krizinin başından beri askeri çözüm yolunun sonuç vermeyeceğini vurgulamıştır ve bu gerçek halen geçerliliğini korumaktadır" dedi.

Soçi mutabakatına destek verdiklerini hatırlatan Ruhani "Bu mutabakatın uygulanması planlandığı gibi ilerlemedi" diye konuştu. "Teröristlerin kontrolündeki bölgeler azalmadığı gibi artış göstermiştir" diyen Ruhani "Teröristlere sahadaki koşulları suiistimal etme fırsatı verilmemelidir" ifadelerini kullandı.

Ruhani sözlerinde ayrıca Suriye'nin toprak bütünlüğüne, egemenlik haklarına saygı gösterilmesi ve dış güçlerin müdahalelerinin sona ermesi gerektiğini vurguladı. ABD'nin Suriye'de asker bulundurmasının meşru olmadığını belirten Ruhani "ABD güçleri bir an önce bölgeyi terk etmelidir" dedi.

Putin: İdlib'de durum endişe verici

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de "Rusya, Türkiye ve İran’ın garantör olduğu Astana süreci, Suriye’nin çözüm sürecine en etkin katkı sağlayan mekanizmadır. Ortak çabalarımızla Suriye topraklarında istikrar sağlanmıştır ve şiddet seviyesi düşürülmüştür" diye konuştu.

İdlib çatışmasızlık bölgesindeki durumun endişe verici olduğunu söyleyen Putin “Bu bölge teröristlere bir sığınak olmamalıdır. Bu bölgeden gelen terörist tehdidi tamamen yok etmek için ilave adım atmamız lazım” dedi. "Tabi ki Suriye'nin kuzeydoğusundaki durum da endişe vericidir" diyen Putin "Oradaki güvenlik sorunları Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin korunması temelinde çözülmelidir" dedi. Putin "Suriye'yi nüfuz alanlarına bölmek kabul edilemezdir" diye konuştu.

Türkiye, İran ve Rusya arasında Suriye gündemiyle ilki Kasım 2017'de düzenlenen üçlü zirvelerin bugün beşincisi düzenlendi.

DW / EC, GA

©Deutsche Welle Türkçe