Almanya'nın kamu yayın kuruluşlarından SWR'in yaptığı araştırmada Almanya'nın Ukrayna savaşından sonra Rusya'ya uygulanan ekonomik yaptırımları çeşitli yollarla deldiğini ve yaptırımlara rağmen Alman sanayi ürünlerinin Rusya'ya ulaşmaya devam ettiğini ortaya çıkardı. SWR (Güneybatı Almanya Yayın Kuruluşu) araştırmasına göre, 2023 yılında araç parçaları veya mühimmat üretiminde kullanılabilecek 300'den fazla makine genellikle Türkiye üzerinden Rusya'ya ulaştı.

SWR'nin ulaştığı Rusya kaynaklı gümrük belgelerine göre, Aralık 2023 sonuna kadar Alman üreticilerden Rusya'ya 300'den fazla teslimat yapıldı. Bunların çoğunun "CNC" olarak adlandırılan büyük endüstriyel makineler olduğu belirtiliyor. Bilgisayarla yönlendirilen bu makineler, çelik kesebiliyor, sac bükebiliyor ya da metal parçalara kaynak yapabiliyor. Araç veya uçak parçaları ya da mühimmat üretimileri de bu makinelerle üretiliyor.

Bu teslimatlarla ilgili SWR'e konuşan Ukrayna Ekonomik Güvenlik Konseyi'nden Olena Yurçenko, Rusya'daki CNC makinelerinin yüzde 80'inin askeri üretimde kullanıldığını belirterek "Bilgisayar destekli CNC makineleriyle çok daha hızlı ve hassas üretim yapabiliyorlar. Bu özellikle silah sektöründe son derece önemli. Bu da daha ölümcül silahlar üretmelerini sağlıyor. Ve Almanya, Rusya'da yüzde 30'a varan payıyla bu makinelerin üretiminde pazar lideri konumunda" dedi.

Türkiye'deki aracı şirketler üzerinden Rusya'ya ulaşıyor

SWR elde ettiği bilgileri video ve fotoğraf kayıtları da kanıtlıyor.

Alman malı makinelerin sıklıkla askeri amaçlarla kullanıldığına dikkat çekilen haberde, Parsek, Kamaz, NIR ve Industrial Solutions gibi Rus şirketlerinin Rus ordusuna uçak ve füzeler için motor ve parça tedarik ettiğini ve belgelere göre bu şirketlerin tamamında Alman makinelerinin kullanıldığı aktarıldı.

SWR'in araştırmasında geçen yıl Rusya tarafından makineleri ithal edilen 30'dan fazla Alman üretici tespit edildi. Bunların çoğunun bir makine mühendisliği merkezi olan Baden-Württemberg'de bulunduğu belirtiliyor. Vakaların yaklaşık üçte ikisinde makinelerin Rusya'ya Türkiye üzerinden iletildiği anlaşılan araştırmaya göre, söz konusu Türk aracıların bazılarının ya Rusya ile doğrudan bağlantısı var ya da bazıları Türkiye'de bizzat Rus girişimciler tarafından kurulan şirketler.

Alman üreticiler aracı şirketleri suçluyor

Yaptırımların delinmesi ile ilgili SWR'in sorularını yanıtlayan Alman üreticiler ise Rusya'ya yapılan teslimatlardan aracı şirketleri sorumlu tuttu. Yaptırım kararlarına uyduklarını söyleyen Alman makine üreticileri, mallarının nasıl Rusya'ya ulaştığını bilmediklerini savunarakTürk aracılar üzerinden Alman üreticilerin bilgisi dışında teslim edilmiş olabileceğini söyledi. Ancak SWR araştırmasında Alman ürecilerin savunmasının yaptıkları araştırma ile örtüşmediğine dikkat çekildi.

SWR'in araştırmasında Tübingen merkezli Walter Maschinenbau şirketinin malları 2023 yılında Rus gümrük listelerinde 11 teslimatla listelendi. Bu teslimatların bu yıl da sürdüğünün tahmin edildiği belirtilen haberde 2024'te üretilen yeni bir Walter marka endüstriyel makinenin şu anda bir Rus toptancısında satıldığına dikkat çekildi.

Çok sayıda Walter makinesinin Rus NIR JSC şirketi tarafından kullanıldığı belirtiliyor. Ukrayna güvenlik makamlarına göre bu şirket, Rus ordusuna uçak ve roket motoru tedarik ediyor. Walter şirketi ise teslimatlarla ilgili soruları yanıtsız bıraktı.

Haberde Biberach merkezli makine mühendisliği şirketi Vollmer'in de şu anda servis ve bakım için irtibat kişilerini içeren aktif bir Rusça web sitesi olduğuna da işaret edildi. Gümrük belgelerine göre, her biri birkaç ton ağırlığında dört büyük Vollmer makinesi geçen yıl Rusya'ya ithal edildi. Şirket, tekrarlanan sorulara rağmen Rusya'daki işleriyle ilgili soruları yanıtlamadı.

Schwäbisch-Gmünd bölgesinde Fein GmbH adlı şirketin Rusya'ya toplam 7 teslimat yaptığı belirlenirken şirketin servis ve mağaza dahil olmak üzere Rusca web sitesi de hâlâ aktif. Şirket SWR'in yönelttiği sorulara  "Fein GmbH olarak yaptırım düzenlemelerine uymak için tüm önlemleri alıyoruz. Bunun ötesinde daha fazla bilgi vermeyeceğimizi anlayışla karşılamanızı rica ediyoruz" yanıtını verdi.

Alman malı makineler silah üretimini mümkün kılıyor

SWR, Parsek ve Kamaz şirketleri de dahil olmak üzere Rus ordusu için çalışan çeşitli Rus şirketlerinin video kayıtlarında Almanya'nın Nürtingen kentinde üretilen Heller makinelerine dair kanıtlar da buldu. Her iki şirket de Rus askeri üretiminde yer alıyor. Heller, SWR'in sorularına verdiği yanıtta, "tüm yaptırım düzenlemelerine uyduğunu ve makinelerin geçen yıl Rusya'ya nasıl teslim edildiğini açıklayamadığını" belirtti. SWR'nin araştırmasına göre ise burada Türk aracılar da rol oynadı.

SWR, ürünleri Rusya'daki askeri tedarikçiler tarafından kullanılan diğer Alman makine üreticilerini de tespit etti. Alman Makine Üreticileri Birliği, "Makine ve ekipman üreticilerinin genel olarak yaptırım yönetmeliklerine ve yasalarına uyduğunu varsayıyoruz. Kendileri için geçerli olan yasal duruma uymayan şirketler ya da aracılar kovuşturmaya tabi tutulabilir" açıklamasını yaptı. Birlik, Türkiye'ye teslimatların yasaklanması önerilerini ise reddettiklerini vurguladı.

"Yaptırımları sıkıştırın" çağrısı

Almanya, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgalinden bu yana Rusya'ya çeşitli alanlarda, özellikle de askeri amaçlı kullanılacak mallara yönelik yaptırım uyguluyor.

SWR'e konuşan Ukraynalı yaptırım uzmanı Olena Yurçenko da Avrupa Birliği'ne bu konuda görev düştüğünü belirterek "Yaptırım düzenlemelerini sıkılaştırmak için Avrupa düzeyinde acilen siyasi iradeye ihtiyacımız var, Avrupalı şirketlerin iştirakçilerininn Rusya'daki faaliyetleri göz önüne alındığında. Yaptırımları bankacılık sektöründe olduğu gibi sıkılaştırmamız gerekiyor" dedi.

Kaynak: SWR

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?