Elektrik tüketimine gelen zam konusundaki tartışmalar artarak devam ediyor. Vatandaş, esnaf ve üreticiler yüksek zamların acilen geri alınması için çağrı yaparken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de son olarak yeni bir düzenleme hakkında taleplerin değerlendirildiğini söyledi.

Ancak bu konudaki en yüksek sesli çıkışı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu Çarşamba akşamı, "Erdoğan 31 Aralık'ta imzaladığı zamları geri çekinceye kadar ben, bugünden itibaren gelecek hiçbir elektrik faturamı ödemeyeceğim" diyerek gerçekleştirdi.

Bu açıklamaya tepki gösteren MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise Kılıçdaroğlu'nun söyleminin bir tercih olduğunu ve faturasını ödemediği takdirde elektriğinin kesilmesi gerektiğini söyledi.

Son dönemde Türkiye'nin büyük bölümünde elektrik zamlarına karşı protestolar düzenlenirken esnaflar da camlarına astıkları son faturaları ile zamlara tepki gösteriyordu.

Peki, yüksek zamlardan kaçamayan tüketicilerin bu konudaki tavrı ne?

Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük'e göre vatandaşlar fatura ödememe yönündeki söylemlere pek katılmıyor ve vatandaş için çözülmesi gereken asıl problem faturalardaki zamlar ve pahalılık. Vatandaşlardan çok sayıda şikayet geldiğini ancak bunların daha çok pahalılık ve zamlarla ilgili olduğunu belirten Küçük, "Bu konuda bir boykot kararı alma eğilimi oluşmadı. İnsanlar sürekli olarak zamlardan şikayetçi. Boykotun bir çözüm olacağını düşünmüyoruz. Enerji herkes için çok önemli" dedi.

Tüketici derneklerine göre eğer sorun çözülmezse vatandaşlar ekonomik zorluklar nedeniyle faturalarını ödemek istese bile ödeyemeyecek.

"Ödeyemeyenler çoğalacak"

Vatandaşın en önemli gündeminin elektrik faturaları olduğunu anlatan Tüketici Konfederasyonu Enerji Komisyonu Başkanı Abdullah Koç ise, "Önümüzdeki günlerde elektrik faturalarını ödeyememiş, ödeyemeyen ve bundan dolayı elektriği kesilen çok sayıda vatandaş olacak. Bunların haberleri artarak devam edecek. Ama bu boykot kararı yüzünden olmayacak. İnsanlar ödemek isteseler bile zamlı faturaları ödeyemeyecek. Maddi gücü buna yetmeyecek" ifadelerini kullandı.

"Piyasada kurallar belli"

Ödenmeyen faturalar konusunda ise kurallar kesin olarak işletiliyor.

Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri yönetmeliğinin açık ve net olduğunu dile getiren Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise şunları söylüyor: "Son ödeme tarihinde ödenmemiş olan elektrik faturasıyla ilgili 5 iş günü geçtikten sonra hâlâ ödenmemişse son bir kesme ihbarı bırakılıyor şirketler tarafından. Ondan sonra kesme işlemine geçilebilir. Yani böylelikle hemen gelip ertesi gün elektriğini kesmesi söz konusu değil ama şirket isterse kesebilir. Üstelik tüketici hak kaybına uğrar. Burada özellikle belirtmek istediğim nokta ise gerçekten faturasını ödeyemeyen ve sağlık sorunları yaşayan vatandaşlar. Çok sayıda vatandaş cihazlara bağlı bir yaşam sürüyor. Onlar eğer raporlarını gösterirse borçlu olsalar bile kimse elektriklerini kesemez."

"Elektrik temel ihtiyaç"

Ancak bütün tüketiciler için elektriğin kritik öneme sahip olduğunu belirten Ağaoğlu, "Elektrik temel ihtiyaçtır, boykot edemezsiniz. Ona karşı duramazsınız. Zaten tüketici tasarruflu davranıyor. Sonuna kadar tasarruf ediyor. Vatandaştan daha ne bekleniyor? İnsanlar o faturaları öderken eli titriyor. Bu boykot tartışmaları çok gereksiz. Burada sorun faturalarda yapılması olan düzenlemeler" şeklinde konuştu.

Vatandaşların en büyük talebinin faturalarda indirimle beraber vergi yükünün de azaltılması olduğunu dile getiren TÜKONFED Enerji Masası Başkanı Abdullah Koç, "Çok fazla vergi yükü var. Vergi üzerinden de vergi alınıyor. KDV ve BTV'nin yükünün faturalarda indirilmesi gerekiyor. Elektrik maliyetleri ortada. Ancak bu yolla tüketici rahat bir nefes alabilir" dedi.

"Herkese aynı yük olmaz"

Tüketici derneklerinin elektrik faturaları için diğer bir önemli talebi de olası bir düzenlemede tarifelerin gelir düzeyine göre güncellenmesi. Aydın Ağaoğlu'nun önerisine göre emlak rayiç bedelleri referans alınarak düşük gelirli vatandaşla yüksek gelirli vatandaşın vergi ve tarife yükünde bir ayarlanma yapılabilir. Ağaoğlu'nun bu konudaki değerlendirmesi ise şöyle: "Yalıda oturan vatandaş ile gecekonduda oturan vatandaşa aynı tarifeyi uyguluyorsunuz. Bu adaletli değil. Bir tarafta nasıl geçineceğini bilemeyen bir grup var, bir tarafta elektrik faturasının ne kadar geldiğine bile bakmayan bir grup. Düşük gelirlilerin vergi yükü azaltılmalı."

 

Emre Eser

© Deutsche Welle Türkçe