Türkiye'nin yasa dışı geçişleri önlemek için Suriye sınırına örmeyi planladığı 828 kilometrelik duvarın tamamlanmasında son aşamaya gelinirken, benzer bir önlemin İran'a karşı alınması için de harekete geçildi.

Yaklaşık 560 kilometrelik İran sınırına örülecek 144 kilometrelik duvarın inşasına salı günü başlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, haziran ayı başında yaptığı açıklamada, Suriye sınırındaki çalışmalara ilişkin bilgi verirken, "Irak sınırında aynı şeyi yapacağız ve İran sınırının da uygun olan yerlerinde bunu gerçekleştireceğiz, çünkü giriş çıkışlar ülkemize artık daha kontrollü bir şekle dönüşsün. Giremeyecekler" demişti.

Kış başlamadan bitirilmesi planlanıyor

İran sınırına örülen duvarla ilgili DW Türkçe'ye bilgi veren Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) basın danışmanlığı, duvarın 57,2 kilometrelik kısmının Iğdır'da, geriye kalan 86,8 kilometrelik bölümün ise Ağrı sınırında inşa edildiğini açıkladı.

Iğdır sınırındaki duvarın iki ay içerisinde, Ağrı'daki çalışmaların ise kış dönemine girilmeden bitirilmesinin öngörüldüğü belirtilen TOKİ açıklamasında, "Fakat arazinin elverişsizliği, mayınlı arazilerden ötürü inşa edilecek duvarın bitirilmesi konusunda gecikme yaşanabilir" notu düşüldü.

DW Türkçe'ye konuşan güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, Türkiye'nin İran sınırına güvenlik duvarı örerek, sadece terör örgütü üyelerinin sınır ihlallerini değil, kaçakçılık ve mülteci akınını da engellemeyi hedeflediğini belirtti.

Ağar, "Planlama sadece Suriye için değil, aynı zamanda Irak ve İran sınırları için de hatta gelecek zaman içerisinde Ermenistan sınırı için de aynı fotoğrafı görmemiz mümkün" dedi.

"Ortadoğu ile Batı arasındaki duvar"

Söz konusu dört ülke ile başta terör olmak üzere, hem yasa dışı sınır geçişleri, hem de sınır kaçakçılığı konusunda yaşanan problemlerin, Türkiye'nin en önemli sorunları arasında olduğu söyleyen Ağar, "Bu aslında kaosun üremiş olduğu Ortadoğu coğrafyasıyla, Batı dünyası arasına örülen bir duvar" ifadesini kullandı.

Türkiye'nin inşa ettiği bu duvarlarla bir "güvenlik kuşağı" kurmaya çalıştığını belirten Ağar, "Özellikle Tendürek bölgesinde ortaya çıkan terörde hem İran, hem de Ermenistan bağlantısı var. Başta PKK olmak üzere, İran'dan Türkiye'ye giriş yapıyor, sonra eylemini gerçekleştirmeye çalışıp Ermenistan'a geçiyor ve Ermenistan'dan girdiği için İran'a geçiyor. Özellikle PKK'nın hem İran'da, hem de Ermenistan'da yuvalandığına dair temel istihbaratlar var" dedi ve ekledi:

"Bunların ortadan kaldırılması adına da bu güvenlik kuşağının oluşturulma projesi ve bu projenin de Ermenistan sınırına doğru yayılması temel bir detay olarak karşımızda duruyor."

Maliyeti çok yüksek

Duvar örüleceği açıklanan Irak sınırının, coğrafi yapısı nedeniyle sorunlu bir bölge olduğunu belirten Ağar, "Büyük bölümü dağlık alandan oluşuyor. O dağlık alanda bu güvenlik manzumesinin oluşturulması hem zor, hem de ekonomik koşulları daha ağır" diye ekledi.

Planlanan güvenlik önleminin milyarlarca dolarlık, pahalı bir proje olduğunu hatırlatan Ağar, "Burada sadece demir aksamın etrafına beton dökülerek oluşturulan ve üzerine de dikenli tel çekilen bir duvardan söz etmiyoruz. Harekete duyarlı sensörler, gündüz ve gece görüş kabiliyetleri, yanına yapılan devriye yolu, sınırın ötesini gözetleme sistemi, kuleler, drone'ların da dahil edildiği, hem karadan hem de havadan alınan bir tedbirler manzumesinden bahsediyoruz" dedi.

"Uyuşturucu İran'dan Batı'ya geçiyor"

Türkiye'nin üç metre boyunda ve 30 santim kalınlığında duvarlar inşa etmeye başladığı İran sınırının, özellikle uyuşturucu kaçakçılığı için kullanıldığını söyleyen Ağar, "Bu, aslında Batı dünyası için de çok büyük bir problem. Özellikle Afganistan ve Pakistan'da üretilerek İran üzerinden Türkiye'ye gelen ve Türkiye'yi geçiş ülkesi olarak kullanan eroin ticareti, hem Türkiye'nin hem de Batı'nın çok önemli sorunlarından biri" ifadesini kullandı.

Güvenlik uzmanı Ağar, Tahran yönetiminin PKK ile mücadelesinin de Türkiye açısından yeterli bulunmadığını belirterek, "İran'ın kendi hedef ve menfaatleri doğrultusunda PKK'yı kullandığını veya kullanmaya çalıştığını belirtmeliyiz" yorumunda bulundu.

Ağar, "Bir şekilde İran PKK ile mücadele konusunda Türkiye ile ortak bir payda veya ortak bir etki üretmiş olsaydı, şu an PKK'nın bu coğrafyadaki varlığı bu derece güçlü olmazdı" diye ekledi.

Suriye ve Irak sınırı

Dönemin Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, haziran ayında yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Suriye sınırına inşa edilen duvarın temmuz sonunda bitirileceğini duyurmuştu. Ancak sınır hattındaki duvar henüz tamamlanmadı.

Bu çalışmalarda gelinen son noktayı DW Türkçe'ye açıklayan TOKİ basın danışmanlığı, TOKİ tarafından Suriye sınırında şu ana kadar 555 kilometrelik güvenlik duvarı inşa edildiğini belirtti. TOKİ açıklamasında, "Sınır duvarı yüzde 90 seviyesinde tamamlandı. Geriye kalan kısım ise güvenlik önlemlerinde dolayı gecikme yaşandı. Bu kısımların da en kısa sürede tamamlanması hedefleniyor. 911 kilometrelik Suriye sınırı hattında yapılacak duvarın diğer bölümlerini ise Milli Savunma Bakanlığı ve valilikler yürütüyor" denildi.

Açıklamada, Türkiye-Irak sınırı boyunca yapımı gündemde olan sınır duvarının inşası konusunda ise TOKİ’nin şu an için bir çalışması olmadığı belirtildi.

© Deutsche Welle Türkçe

Cengiz Özbek