Türkiye ve Afrika ülkeleri ekonomik ilişkilerini savunma alanında da derinleştirmeye hazırlanıyor. Uzmanlar, Cuma günü başlayacak iki günlük Türkiye - Afrika Ortaklık Zirvesi öncesinde Türkiye'nin Afrika ülkelerine silahlı insansız hava araçları (SİHA) satmayı planladığına ve birçok Afrikalı liderin de bu askeri teçhizatları ucuz fiyatlarla ve daha az koşulla satın almak istediğine dikkat çekiyor.

İstanbul'da düzenlenecek olan Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'ne 39 Afrika ülkesinden liderler katılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da zirvede Cumartesi günü bir konuşma yapması bekleniyor.

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne (SIPRI) göre Rusya, 2015-2019 yılları arasında Afrika kıtasına silah ihracatında yüzde 49'luk pay ile Afrika silah pazarında başı çekiyor. Ancak Türk malı silahlara da ilginin arttığı belirtiliyor. Bayraktar'ın TB2 modelinin Libya ve Dağlık Karabağ bölgesinde çatışmaların seyrini değiştirdiği için yüksek talep gördüğü ifade ediliyor.

"Türkiye SİHA sektörünü zorluyor"

Zirveyle ilgili olarak Fransız haber ajansı AFP'nin sorularını yanıtlayan Genova Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler uzmanı Federico Donelli, yaptığı değerlendirmede Türkiye'nin Afrika ilişkilerinde en önemli alanın savunma olduğuna dikkat çekerek Türkiye'nin özelikle SİHA üretiminde bu sektörü zorladığını söyledi.

Bayraktar TB2 modelini, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın damadının yönettiği Baykar savunma şirketi üretiyor. Erdoğan, Ekim ayında Angola, Nijerya ve Togo'ya yaptığı ziyaretlerden sonra bu ülkelerin Türkiye'den insansız hava aracı talebinde bulunduğunu açıklamış, "Afrika'da bile gittiğim her yer bizden İHA, SİHA ve AKINCI istedi" ifadelerini kullanmıştı.

Ankara'nın halihazırda Somali'de bir askeri üssü bulunuyor. Fas ve Tunus'un da Eylül ayında Türk malı SİHA'ları teslim aldığı açıklanmıştı. Türkiye, Ağustos ayında da kuzeyindeki Tigray bölgesinde askeri çatışmaların devam ettiği Etiyopya ile bir askeri işbirliği anlaşması imzalamıştı.

Etiyopya'nın Tigray bölgesindeki çatışmalar 

Ancak Birleşmiş Milletler'in (BM) tahminlerine göre Etiyopya'nın Tigray bölgesindeki çatışmalarda binlerce kişinin ölümüne, iki milyondan fazla insanın evsiz kalmasına neden olan ve yüz binlerce kişiyi açlığın eşiğine getiren çatışmalar nedeniyle ülkenin Türkiye ile ilişkileri mercek altında.

Batılı bir kaynağa göre Türkiye bu yılın başlarında Başbakan Abiy Ahmed'e destek amacıyla ülkeye sayısı açıklanmayan miktarda SİHA satışı yaptı. Ancak Ankara'nın uluslararası baskılar nedeniyle satışları daha sonra durdurduğu belirtiliyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin verilerine göre Türkiye'nin Etiyopya'ya yaptığı savunma ve havacılık ihracatı, geçen yılın Ocak ve Kasım ayları arasında 235 bin dolardan bu yıl 94,6 milyon dolara yükseldi. 

Hedef ticaret hacmini 75 milyar dolara çıkarmak

Zirvenin düzenlenmesinde rol alan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ise Türkiye - Afrika ilişkilerinde sadece silah satışı ile ilgili olmadığını söyledi. "Savunma sektörünü ve Afrika ile ilişkilerimizi önemsiyoruz" diyen Olpak, savunma sektörünün de sadece silah, füze, tabanca, tank veya tüfek satışı gibi görülmemesi gerektiğini ifade etti. Olpak, Togo'ya Türk malı mayın temizleme araçlarının satıldığının altını çizdi.

Türkiye, kıta ile yıllık ticaret hacmini üçe katlayarak 75 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

AFP / SSB, HS

© Deutsche Welle Türkçe