1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Tahran’da birlik mesajı

Ajanslar16 Ekim 2007

Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan ülkelerin devlet başkanları zirvesi, 5 liderin imzaladığı bildiriyle sona erdi. Nükleer enerjinin barışçıl amaçlı kullanılmasına vurgu yapıldı. Rusya lideri Putin Ahmedinejad ile görüştü.

Putin-Ahmedinejad görüşmesine iki ülkenin nükleer kurumlarının yetkilileri de katıldı.
Putin-Ahmedinejad görüşmesine iki ülkenin nükleer kurumlarının yetkilileri de katıldı.Fotoğraf: AP

Sonuç bildirisine imza koyan 5 lider, daha sonra ortak basın toplantısı düzenledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, basın toplantısında, zirvenin çok olumlu geçtiğini, Hazar Denizi konusundaki bütün hususlarda çözüme yaklaştıklarını, ancak nihai bir anlaşma için görüşmelerin devam etmesi gerektiğini söyledi.

''Hazar Denizi'nin hakimiyetinin sadece komşu ülkelere ait olması gerektiğini'' ifade eden Putin, toplantıda ekonomik işbirliği konusunu da ele aldıklarını belirtti ve bu işbirliğinin aktif olmasını istedi.

Ahmedinejad'ın önerisi

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan ülkelerin ekonomik işbirliği konusunda bir kurum kurmalarını önerdiğini belirten Putin, bu öneriyi olumlu karşıladıklarını ve bu konuda gelecek yıl Moskova'da toplantı yapılacağını bildirdi.


Nükleer programı konusunda İran'a yardımcı olduklarını hatırlatan Putin, bir Rus şirketinin İran'ın ilk nükleer santralını inşa ettiğini, bunun da barışçıl amaçlar çerçevesinde yapıldığını kaydetti. Rusya Devlet Başkanı Putin, zirveye katılan liderlerin NPT'ye bağlı kalınması gerektiğine dikkat çektiklerini ve kendi nükleer faaliyetlerinin barışçıl olacağını ifade ettiklerini belirtti.

Barışçıl amaç vurgusu

Zirveye katılan liderlerce imzalanan ortak bildiride de NPT'ye uyulması yönünde bütün ülkelerin anlaştığı ve nükleer enerjinin barışçıl amaçlı kullanılması gerektiğine vurgu yapıldı.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan ülkeler devlet başkanları zirvesinin, komşu ülke ilişkilerinde bir "dönüm noktası" olduğunu söyledi.

Ahmedinejad, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Kurbanguli Berdimuhammedov ile zirve sonuç bildirisini imzaladıktan sonra ortak basın toplantısı düzenledi.

Toplantının "samimi bir ortamda gerçekleştiğini ve önceden belirlenen bütün hedeflere ulaşıldığını" söyleyen Ahmedinejad, imzalanan sonuç bildirisinin "büyük bir kazanç" olduğunu kaydetti ve "Bugünkü zirve, 5 komşu ülke ilişkilerinde bir dönüm noktası oldu" dedi.

Zirvenin sonuç bildirisi

5 ülke devlet başkanınca imzalanan bildiride öne çıkan başlıklar şöyle:

-Hazar Denizi'nin hakimiyeti sadece 5 ülkeye aittir ve buradaki kaynaklardan sadece bu 5 ülke yararlanabilir.

-Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan 5 ülke, hiçbir zaman, karşı tarafa saldırmak için bu denizi kullanmayacak. Hiçbir ülke, başka bir ülkenin Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan bir ülkeye saldırması için topraklarını kullanmasına izin vermeyecek.

-Hazar Denizi'nin statüsünü belirlemek için müzakereler, uluslararası kurallar, hukuki eşitlik ve barışçıl bir yöntem çerçevesinde devam edecek. Hazar'ın statüsü belirlenene kadar komşu ülkeler gemilerine kendi bayraklarını asacak.

-Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na (NPT) bağlı kalınacak ve nükleer enerji sadece barışçıl amaçlar için kullanılacak.

Putin- Ahmedinejad görüşmesi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Hazar Denizi'ne kıyısı bulunan liderler zirvesinden sonra bir araya geldi.

Zirvenin yapıldığı Sadabad Sarayında bir araya gelen ikilinin görüşmesinde, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Gulamrıza Agazade ile Rusya Federal Atom Enerji Ajansı Başkanı Sergey Kriyenko da hazır bulundu.

İkili, bölgesel ve uluslararası konuların görüşüldüğü toplantıda Ahmedinejad, ''Rusya ile işbirliği yaparak mevcut tehlikeleri ortadan kaldırabileceklerini'' söyledi. Rusya Devlet Başkanı Putin de İran'la ikili ilişkilerin geliştirilmesinden yana olduklarını ve bu hedefi ''samimiyetle'' takip ettiklerini belirtti.

Kapalı kapılar ardında görüşme

Kapalı kapılar ardında gerçekleşen ve bitişinde de açıklama yapılmayan toplantının en önemli gündem maddesiniyse İran'ın Batılı ülkelerle krize neden olan nükleer programı ve Rusya tarafından yapım çalışmaları devam eden İran'ın ilk nükleer santralı Buşehr'in faaliyete geçmesi konularının oluşturduğu kaydedildi.

Rusya Devlet Başkanı Putin'in, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ile de görüştükten sonra bu gece Tahran'dan ayrılması bekleniyor.


Doğum günü jesti

İRNA'nın haberine göre, Ahmedinejad, Rusya Devlet Başkanı Putin'in doğum gününü kutladı. Ahmedinejad, zirve için verilen arada 4 liderle sohbet ederken, dün Putin'in doğum günü olduğunu hatırlattı ve Putin'i tebrik etti. Bunun üzerine, orada bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov da Putin'i alkışladı ve doğum gününü kutladı.