Afganistan'da iktidarı elinde bulunduran Taliban, basın kuruluşlarının canlıların fotoğraflarını kullanmasını yasaklayan yasayı uygulamaya koyduklarını açıkladı.

Erdemi Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı'nın sözcüsü Seyful İslam Hayber, Pazartesi günü Fransa merkezli haber ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, söz konusu kuralların ülkedeki gazetecilere bildirildiğini söyledi. Yasayı, canlıların resimsel tasvirinin şeriat yasalarına aykırı olduğu argümanıyla gerekçelendiren Hayber, "Yasa, tüm Afganistan'da geçerli olacak ve kademeli olarak uygulanacaktır" diye konuştu.

"Zorlama değil tavsiye"

Hayber, "Yasanın uygulanmasında zorlama yoktur. Yasa yalnızca tavsiye niteliğindedir ve bunların şeriata ters düştüğü ve bunlardan kaçınılması gerektiği konusunda insanları ikna etme amacı gütmektedir" diye konuştu. Yasa kapsamında gazeteciler için getirilen kurallar arasında, İslam ile alay etmeme, İslam'a hakaret etmeme ve dini kuralları ihlal etmeme emirleri de yer alıyor.

Taliban yönetiminin hazırladığı "Erdem yasası", Ağustos ayında yürürlüğe girmiş ancak henüz uygulamaya başlanmamıştı. Hayber, "Şu ana kadar yasanın medya ile ilgili maddelerinin uygulanması konusunda birçok vilayette çalışmalar sürmekte ancak uygulamaya henüz tüm vilayetlerde başlanmadı" dedi.

Öte yandan yasaya rağmen, Taliban üyeleri, internet üzerinden kişilerin fotoğraflarını yayınlamayı sürdürüyor. Taliban'ın ülke yönetimini elinde bulundurduğu 1996-2001 yılları arasında da, Afgan medyasının canlıların fotoğraflarını yayması yasaktı.

Kadın hakları eleştirisi

Yasa, uluslararası toplum tarafından öncelikli olarak kadınların ayrımcılığa uğratılması nedeniyle eleştiriliyor. Kadınların kamusal alanda seslerini yükseltmesini yasaklayan yasada, "Eğer yetişkin bir kadın, acil bir nedenden ötürü evinden ayrılmak zorunda kalırsa, yüzünü ve vücudunu örtmek ve sesinin duyulmadığını garanti etmekle yükümlüdür" ifadesine yer veriliyor.

Yasa kadınların yanı sıra erkeklere de giyim kısıtlamaları getirdi. Erkeklere en az diz hizasında pantolon giymeleri ve çok kısa olmayacak şekilde sakal bırakmaları zorunluluğu getirilirken eşcinsel ilişkiler, zina ve kumar yasaklanıyor. Yasa ayrıca Şeriat kurallarının uygulanmasını sağlayan ahlak polisinin de yetkilerini artırıyor.

Taliban, Afganistan’da devletin kontrolünü 2021 yılında yeniden ele geçirmişti. O dönemde ülkede faal olan, bin 700'ü kadın toplam 8 bin 400 medya çalışanı arasında bugün mesleğini icra etmeyi sürdürenlerin sayısı, 560'ı kadın olmak üzere, 5 bin 100. Taliban yönetimi altında Afganistan, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün basın özgürlüğü listesinde, 180 ülke arasında 122'den 178'inci sıraya gerilemiş bulunuyor.

DW, AFP / BÜ, BK