TBMM’de bugün başlayan yeni dönemde hükümet ile muhalefeti karşı karşıya getiren iç tüzük değişikliğinin yasakları ilk kez açıkça görülebilecek.

Muhalefetin "Sesimiz kısılıyor" diye eleştirdiği iç tüzük değişikliği AKP-MHP işbirliğiyle kabul edilmişti. İktidar partisi AKP bu değişiklikle meclisteki yasa oylamalarında daha rahat hareket edebilecek. Öyle ki iç tüzük değişikliğiyle parti gruplarının kendi gündem önerileri üzerinde konuşma süresi 10 dakikadan 5 dakikaya düşürüldü. Yeni dönemde iç tüzük gereği, muhalefetin genellikle yasaların geçişini engelleme yöntemi olarak başvurduğu "yeterli sayıda milletvekili bulunup bulunmadığını tespit amacıyla yoklama" sistemi tam olarak uygulanmayacak. Muhalefet sadece kanunların maddelerine geçilmesi ve tümünün oylanması aşamasında yoklama isteyebilecek. Muhalefetin hükümeti denetlemek amacıyla kullandığı en etkin yollardan biri olan gensoru açılması uygulaması da kaldırıldığı için yeni dönemde bu uygulama da gündeme gelmeyecek. Yeni iç tüzük gereği genel görüşme ve meclis araştırması önergelerinin özetleri de artık meclis genel kurulunda okutulmayacak.

İç tüzük değişikliği bunlarla sınırlı değil. Milletvekilleri TBMM’ye iktidarı protesto niteliğinde döviz, pankart ve benzeri materyaller getiremeyecek. Getirenlere kınama cezası verilecek. Cumhurbaşkanı, TBMM, TBMM Başkanı, birleşimi yöneten başkanvekili ile Türk milletinin tarihine ve ortak geçmişine "hakaret" ettiği düşünülen vekillere de geçici olarak "meclisten çıkarma cezası" verilecek.

Müftülere nikah yetkisi

Hükümetin “Resmi nikah yaygınlaşsın. Evlilikler güçlensin” amacıyla meclis tatile girmeden hemen önce gündeme getirdiği ancak kadın örgütleri başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerinden tepki çeken ve kamuoyunda "müftülere nikah yetkisi veren tasarı" olarak bilinen düzenleme, TBMM İçişleri Komisyonu’nun gündeminde.

Tasarının meclisin yeni döneminde ilk olarak ele alınması bekleniyor. Tasarının geri çekilmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup yazan kadın örgütlerinin 1 Ekim’den itibaren Türkiye genelinde protesto eylemlerine de başlaması bekleniyor. AKP’nin bu tepkilere karşın tasarıyı gündemde tutup tutmayacağını ise zaman gösterecek.

80 yasada değişiklik

TBMM'nin yeni döneminde en geniş gündemini 16 Nisan referandumuyla değişen anayasa maddeleriyle ilgili çıkarılacak uyum yasaları alacak. AKP, bu yasaların tartışmasız meclisten geçmesi için MHP ile işbirliğini daha üst noktalara taşımayı planlıyor.

16 Nisan referandumuyla değişen anayasa, yaklaşık 80 yasada yeni değişiklikler yapılmasını zorunlu kılıyor. Bu değişiklikler için MHP ile sürekli ortak çalışma yapan AKP’nin uyum yasaları konusunda artık son rötuşları yaptığı biliniyor. MHP ile özellikle Seçim ve Partiler Kanunu üzerinde müzakereler yürüten AKP kanadının MHP’nin de kabul ettiği doğrultuda yeni dönemde yüzde 7’lik seçim barajını daha çok dillendireceği belirtiliyor. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da isteği doğrultusunda, seçim atmosferi yaratılmaması için milletvekili seçim yasası, seçim ittifakı ve baraj konusundaki düzenlemelerin öncelikli olarak görüşülmesi beklenmiyor. Bu doğrultuda, seçim düzenlemeleri yerine 14 Haziran’da meclise sunulan ve yargıyla ilgili olan 51 maddelik uyum yasasının öncelikli olarak ele alınması planlanıyor.

Yeni dönemde elektronik ticaretten, vergi sistemine kadar birçok kanunda değişiklik yapan 130 maddelik torba yasa tasarısı da dikkat çekecek. Tasarının içinde hükümete ek borçlanma yetkisi veren bir düzenleme olması için de çalışılıyor.

HDP Edirne'de

Yeni yasama yılının açılışı dolayısıyla TBMM Genel Kurulu’nda düzenlenecek özel oturumda Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşma yapacak. Bu konuşma öncesi meclis yerleşkesi içindeki Atatürk Anıtı’nda da tören var. Akşam da TBMM'de yeni yıl resepsiyonu düzenlenecek. Ancak HDP, bu üç etkinliğe de katılmayacak ve Edirne’de 10 aydır tutukluluğu süren milletvekillerinin durumuna dikkat çekecek. HDP milletvekilleri Edirne’deki alternatif açılışın ardından TBMM’deki rutin çalışmalara katılacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Hilal Köylü / Ankara