Trump Altın Kubbe savunması ile ne hedefliyor?
24 Mayıs 2025
ABD Başkanı Donald Trump, seçim kampanyasında söz verdiği gibi, ülkesini hava ve hatta uzaydan gelebilecek tehditlere karşı koruyacak yeni bir füze savunma sistemi kurmak istiyor. "Altın Kubbe" (Golden Dome) adı verilen sistemin en az 175 milyar dolara mal olması ve Trump'ın görev süresi sona ermeden, yani Ocak 2029'a kadar tamamlanması bekleniyor.
Pentagon'a göre ABD, özellikle Rusya ve Çin kaynaklı artan tehditlerle karşı karşıya.
Eleştirmenler ise projeyi aşırı maliyetli ve zamanlaması açısından gerçek dışı buluyor. Demokrat vekiller, ayrıca tedarik süreci ve Trump'ın müttefiki Elon Musk'ın şirketi SpaceX'in de girişime dahil olmasına dair endişelerini dile getiriyor.
Çin ise bu projeyi "küresel stratejik denge ve istikrar açısından ciddi bir tehdit" olarak nitelendiriyor.
Altın Kubbe nasıl işleyecek?
Altın Kubbe sisteminin esin kaynağı, İsrail'in "Demir Kubbe" (Iron Dome) sistemi. Mart 2011'den beri kullanımda olan bu sistem, kısa menzilli roketleri ve top mermilerini etkisiz hale getiriyor. Radar ünitesi, komuta kontrol merkezi ve füze rampasından oluşuyor. Ancak Trump'ın planladığı sistemle arada büyük fark var: Demir Kubbe, kısa menzilli tehditlere ve sınırlı bölgelere karşı tasarlanmış mobil bir sistemken Altın Kubbe kıtalararası nükleer füzeleri durdurabilecek şekilde geliştirilecek.
Bu fikir, Ronald Reagan dönemindeki (1981–1989) uzay temelli savunma projelerini hatırlatıyor. Aynı adlı filmden esinlenerek "Yıldız Savaşları" (Star Wars) adıyla anılan projede, uzaya yerleştirilecek savunma sistemleriyle füze saldırılarına karşı koruma hedeflenmişti.
Trump'ın uzay temelli yeni planı ise Rusya ya da Çin'den fırlatılan füzeleri tespit, izleme ve gerekirse etkisiz hale getirme amacıyla büyük bir uydu ağı kurmayı hedefliyor. Bu sistemin, füzeleri tanıyıp takip edecek yüzlerce uydudan oluşabileceği belirtiliyor.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth'e göre Altın Kubbe projesi; seyir füzeleri, balistik füzeler, hipersonik silahlar ve insansız hava araçlarına karşı ister konvansiyonel ister nükleer olsun, ABD'yi koruyacak. Ancak bu teknolojilerin tam olarak neye dayanacağı henüz açıklanmış değil.
Yunanistan'ın "Demir Kubbe" planı
İsrail'in Demir Kubbe sistemi başka ülkeler için de örnek teşkil ediyor ya da en azından benzetme aracı olarak kullanılıyor.
Defense News (Savunma Haberleri) dergisine konuşan İsrailli emekli Tuğgeneral Shachar Shohat'a göre, bu durum kafa karışıklığına neden oluyor:
"Demir Kubbe artık herkesin kullandığı Coca Cola gibi bir markaya dönüştü."
Yunanistan, 2024 sonunda savunma bütçesini önemli ölçüde artıracağını ve Demir Kubbe benzeri bir sistem kuracağını duyurdu.
Avrupa Hava Savunma Girişimi "Gökyüzü Kalkanı" projesinin ilerleyişini yavaş bulan Atina, dron ve füzelere karşı kendi savunma kalkanını geliştirmeye karar verdi. Ancak Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, sistemlerinin İsrail'inkinden farklı olduğunu belirtiyor. Zira Atina'nın öncelikli tehdidi insansız hava araçları.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nden (SIPRI) Pieter Wezeman'a göre, Demir Kubbe sistemine ilgi gösteren ülkeler arasında Romanya ve Kıbrıs (2022), Azerbaycan (2016), Güney Kore (2012), Hindistan (2010) ve Singapur (2009) yer aldı. Ancak Hindistan ve Güney Kore bu planları daha sonra iptal etti; diğer ülkelerle ilgili ise sistemin gerçekten sipariş edilip edilmediğine dair doğrulanmış bir bilgi bulunmuyor.
Avrupa Gökyüzü Kalkanı da aynı mantıkla işliyor
Demir Kubbe benzetmesi Avrupa'da da yaygın. 2022'de başlatılan Avrupa Hava Savunma Girişimi "Gökyüzü Kalkanı" (European Sky Shield - ESSI), Avrupa'nın ortak hava ve füze savunma projesi. Bu girişim, kısa, orta ve uzun menzilli tehditlere karşı sistemlerin koordineli biçimde tedarik edilmesini amaçlıyor. Almanya Savunma Bakanlığı'na göre, şu anda bu projeye 23 ülke katılmış durumda.
Avusturya Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Bruno Hofbauer, Avusturya Basın Ajansı'na yaptığı açıklamada Avrupa Gökyüzü Kalkanı'nın "aynı mantıkla" işlediğini söylüyor. Hem İsrail'in Demir Kubbe'si hem de AB'nin Sky Shield'i, hava tehditlerine karşı çok katmanlı bir koruma sağlayacak şekilde tasarlanıyor.