1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Trump'ın kararnameleri: Kongre'ye baskın yapanlara af

21 Ocak 2025

Donald Trump, göreve resmen başlamasının hemen ardından Kongre baskınına karışan bin 500 kişiyi affetti. Doğuştan gelen ABD vatandaşlığını iptal eden kararnameyi de imzaladı.

Donald Trump kararname imzalarken
Trump, göreve başladıktan sonra bir dizi kararname imzaladı Fotoğraf: Anna Moneymaker/Getty Images

ABD Başkanı Donald Trump yemin ettikten birkaç saat sonra, dört yıl önce, 6 Ocak 2021'de Washington'daki Kongre binasının basılması olayına karışan yaklaşık bin 500 kişinin affedilmesi talimatını verdi. Trump kararnameyi imzalarken "Bunlar rehine, yaklaşık bin 500 kişi. Af için, tam bir af için" ifadelerini kullandı. Trump, bu kararla birlikte tutuklu olanların serbest bırakılmasını beklediğini söyledi.

Trump, bundan dört yıl önce Joe Biden'a karşı seçim yenilgisini kabullenmeyi reddetmiş ve bu kaosa neden olmuştu. Donald Trump, 6 Ocak 2021'de on binlerce destekçisine yaptığı konuşmada seçimi kazanma konusunda hile yapıldığını, bu nedenle destekçilerinin şimdi "cehennem gibi savaşmaları" gerektiğini ifade etmişti. Bunun üzerine yüzlerce fanatik Trump destekçisi, Biden'ın seçim zaferinin onaylanmasını önlemek için Kongre binasını bastı.

Trump taraftarları dört yıl önce Kongre baskınında Fotoğraf: Mike Theiler/REUTERS

Kongre binasının basılmasıyla bağlantılı olarak bin 500'den fazla kişi suçlanmış ve bazıları uzun hapis cezalarına çarptırılmıştı.

Doğuştan gelen ABD vatandaşlığını iptal eden kararname

Trump'ın ilk icratlarından bir diğeri de ABD'de doğuştan gelen vatandaşlık hakkını kaldırmak oldu. Yemin töreni sonrası Beyaz Saray'da bu yöndeki bir kararnameyi imzaladı. Trump, seçim kampanyası sırasında ABD'de doğan herkesin otomatik olarak Amerikan vatandaşı olmasını sağlayan düzenlemeyi kaldırmak istediğini söylemişti. Ancak bu hak, anayasal statüye sahip olduğu için kaldırılması o kadar da kolay olmayacak. Bu nedenle hukukçular, Trump'ın bu hakkı bir kararname ile geçersiz kılamayacağı görüşünde. Ancak Trump'ın kararnamesi konunun ülkenin Yüksek Mahkemesi'ne taşınmasına yol açabilir.

Trump, Meksika sınırında olağanüstü hal ilan edip ABD ordusuna sınırı izleme emri verirken ABD Senatosu da Trump'ın göç politikasına ilişkin planlarına daha fazla ağırlık kazandırması muhtemel bir yasa tasarısını kabul etti. Yasa, federal makamları hırsızlık ya da şiddet suçu işlemekle itham edilen göçmenleri gözaltına almakla yükümlü kılıyor. Yasa ayrıca ABD eyaletlerine, göçmenlik makamlarının kararlarına itiraz edebilmeleri için yeni bir yasal dayanak sağlıyor.

ABD-Meksika sınırında bekleyen insanlar Fotoğraf: Herika Martinez/AFP

Tasarının Senato'dan geçmesinde etkili olan Alabama Senatörü Cumhuriyetçi Katie Britt, "Eğer bu ülkeye yasadışı yollardan gelir ve suç işlerseniz, bu ulusun sokaklarında serbestçe dolaşmamalısınız" dedi. Trump yasadışı göçün kapsamlı bir şekilde engellenmesini en önemli önceliği haline getirdi ve Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elinde tuttuğu ve bazı Demokratların da bu konuda istekli olduğu Kongre de Trump'ın izinden gitmeye hazır olduğunu gösteriyor.

Trump gümrük vergileri için 1 Şubat tarihini belirledi

Trump, Kanada ve Meksika'dan gelen ürünlere de yüzde 25 gümrük vergisi getirmeyi planlıyor. Göreve başladıktan sonra  Beyaz Saray'da çeşitli kararnameleri imzalayan Donald Trump, gümrük vergileri için 1 Şubat tarihini verdi. Trump ayrıca ABD'nin Dünya Sağlık Örgütü'nden (DSÖ) çekilmesi talimatını verdi. Başkanlık kararnamesi, örgütün koronavirüs salgınına kötü tepki verdiğini ve ABD'den haksız ödemeler talep ettiğini belirtiyor.

TikTok şimdilik ABD'de çevrimiçi kalmaya devam ediyor

Sosyal medya platformu TikTok ise 75 gün süreyle ABD'de faaliyet göstermeye devam edebilecek. Trump, buna olanak sağlayan bir kararname imzaladı. ABD mahkemesi, Çin merkezli Bytedance şirketinin TikTok'u ABD'li bir şirkete satmadığı gerekçesiyle platformu geçen Pazar günü yasaklamıştı. Yasağın nedeni, Amerikalıların kullanıcı verilerinin Çinli şirket aracılığıyla Çin yönetiminin eline geçebileceği endişesiydi.

Trump ve "sıradışı ahbapları" dünyada neleri değiştirecek?

09:28

This browser does not support the video element.

Trump'ın emri şimdi Bytedance'a bir alıcı bulması için daha fazla zaman veriyor.

Ancak Trump'ın Tiktok'u elinde tutma kararının ne ölçüde geçerli olacağı, kısa bir süre önce ABD Yüksek Mahkemesi tarafından onaylanan yasa hükümleri çerçevesinde belirsizliğini koruyor. ABD'nin bir ülke olarak, 1 trilyon dolar değerinde olabileceğini tahmin ettiği Tiktok'un yarısına sahip olması gerektiğini belirten Trump, kararnamenin imzalanması sırasında "Bence ABD, Tiktok'un yarısını alma hakkına sahip olmalı ve tebrikler, Tiktok'un iyi bir ortağı var ve bu 500 milyar dolar değerinde olabilir" dedi.

DW,HS,TY

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?