ABD Başkanı Donald Trump, merakla beklenen Kudüs açıklamasını yaptı. Trump Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdı. Donald Trump, açıklamasında bu adımı "gecikmiş bir karar" olarak nitelendirdi.

Trump açıklamasında 1995 tarihli "Kudüs Yasasına"na atıfta bulunarak, o tarihte ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması ve büyükelçiliğini de Tel Aviv'den Kudüs'e taşıma tavsiyesinde bulunduğunu hatırlattı. Trump, "20 yıldan uzun süredir tüm başkanlar bu yasanın gereğini yapmayı ertelediler ve buna gerekçe olarak barış çabalarını gösterdiler. Bu sürenin ardından şu anda daha önce olmadığı kadar İsrail ile Filistin arasında kalıcı bir barışa yakınız. Dolayısıyla şu anda Kudüs'ü resmen İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı gelmiştir" diye konuştu.

"İki devletli çözümü destekliyoruz"

Trump, Tel Aviv'deki Amerikan Büyükelçiliği'nin Kudüs'ü taşınması için Dışişleri Bakanlığı'na hazırlıklara başlaması talimatını verdiğini de belirtti. ABD Başkanı bu adıma rağmen İsrail ile Filistin arasındaki barış süreci için çok ümitli olduğunu söyleyerek, "ABD olarak İsrail ile Filistin arasında iki devletli çözümü hala destekliyoruz" değerlendirmesini yaptı.

Trump, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasının iki ülke arasındaki çatışmaya yeni bir yaklaşım getirebileceğini söyledi. Trump konuyla ilgili "Bu karar kesinlikle yapılmasını şiddetle arzuladığımız barış anlaşmasını durdurmak istediğimiz anlamına gelmiyor. ABD olarak hem Filistin hem de İsrail için yapılabilecek en iyi barış anlaşmasının gerçekleşmesini istiyoruz" diye konuştu.

Kudüs’ün sadece üç büyük dinin kalbi olmadığını söyleyen Trump, "Aynı zamanda dünyanın en başarılı demokrasilerinden birinin de merkezidir. Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanların birlikte barış içinde yaşayıp özgürce ibadet ettiği bir yerdir" diye konuştu.

Bununla birlikte Amerikan Dışişleri Bakanlığı, bütün diplomatik temsilciliklerine talimat göndererek zorunlu olmadıkça 20 Aralık’a kadar Kudüs ve Batı Şeria’ya seyahatlerin ertelenmesi çağrısında bulundu.

Ebedi başkent iddiası

Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Kudüs Yahudilerce 'büyük mabet' ve eski İsrail'in başkenti olarak kabul ediliyor. Hazreti İsa'nın çarmıha gerilmesi ve dirilmesi inancı Kudüs'ü Hıristiyanların inanç kaynağı kılıyor. Hazreti Muhammed'in Miraç sırasında uğradığı Kudüs Mekke ve Medine'den sonra Müslümanların en önemli üçüncü kutsal merkezi kabul ediliyor.

Birleşmiş Milletler 1947 yılında Kudüs'e uluslararası statü kazandırdı. Devletler hukukuna göre günümüzde de geçerli olan bu statü ne İsrail, ne de Filistinliler tarafından tanınıyor. Kudüs 1948'den 1967 yılına kadar Ürdün ile İsrail arasında bölünmüş bir kentti. Altı Gün savaşında İsrail tarafından işgal edilen Kudüs 1980 yılında İsrail Parlamentosu Knesset tarafından "İsrail'in ebedi başkenti" ilan edildi. Dünya devletleri bu kararı desteklemeyip, büyükelçiliklerini Tel Aviv'de açtılar.

Kudüs'ün nihai statüsü, 1993 yılında başladıktan sonra devamlı kesintiye uğrayan İsrail ile Filistinliler arasındaki barış görüşmelerinin dışında bırakıldı. Başkan Donald Trump'ın ABD büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararının barış arayışını daha da içinden çıkılmaz hale getirmesinden endişe ediliyor.

AFP/Reuters, HT/AG/BÖ/BD

©Deutsche Welle Türkçe