Eski ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik suikast girişiminin üzerinden üç gün geçti. Henüz ne 20 yaşındaki saldırganın motivasyonu ne de güvenlik çemberini nasıl aştığı tespit edilebildi. Başkan'ı korumakla sorumlu Gizli Servis'e yönelik eleştiriler ise sürüyor.

Pensilvanya'daki mitinge dair sosyal medyada paylaşılan videolarda, bazı katılımcıların çatıda uzanmış Thomas Matthew Crooks'u ateş etmeden 1 dakika 57 saniye önce farkettiği ve polise haber verdiği görülüyor. Yaklaşık 2 dakikalık bu sürede saldırgan durdurulamazken, tepkilerin odağındaki isim, Gizli Servis Direktörü Kimberly Cheatle istifa etmeyeceğini açıkladı.

Yaşananların "kabul edilemez" olduğunu söyleyen Cheatle, neyin yanlış gittiğini araştırmak ve bir daha tekrarlanmamasını sağlamanın kendi sorumluluğu olduğunu belirtti. Ancak Crooks'un nasıl durdurulamadığı sorusu üzerine ekibini "Saldırganın görülmesi ve ateş etmesi arasında çok az zaman vardı" diye savundu.

Görgü tanığı Mike DiFrischia, "Eşim koşarak polislere haber verdi. Ama onu görmediler çünkü baktıkları açı doğru değildi" diyor.

Trump destekçileri, ilk başta ne olduğunu anlamasalar da şüpheli buldukları durumu alandaki polislere haber verdi. İlk tereddüdün ardından bir memur çatıya tırmandı. Yerel yetkililerin aktardığına göre bu anda Crooks silahını memura çevirdi. Panikleyen polis siper almak isterken aşağı düştü, bileğini kırdı.

Crooks tam o anda kendisinden 135 metre uzaktaki kürsüde konuşan Trump'a ateş etti. 15 saniye sonra ise keskin nişancılar tarafından başından vurularak öldürüldü. Uzmanlara göre Crooks'un Trump'a uzaklığı, iyi bir nişancının insan boyundaki hedefi vurabilmesi için yeterince yakın.

Kimberly Cheatle, Crooks'un ateş ettiği binanın güvenliğinden yerel polisin sorumlu olduğu bilgisini verdi, "Alanın dış çeperinde kalan yerler için yerel meslektaşlarımızdan yardım istedik. O binada yerel polis vardı" dedi.

Crooks'un, kimse tarafından durdurulmadan elinde silahla çatısına tırmandığı binanın ikinci katında bölge polis departmanından keskin nişancılar bekliyordu. Polis buradan kalabalığı gözlüyordu.

Öte yandan Crooks'un çatıya çıkmadan önce polisin dikkatini çektiği de ortaya çıktı. Yaklaşık yarım saat ortalıkta dolaşan Crooks şüpheli görününce polis radyosundan "ona dikkat edilmesi" yönünde uyarı yapılmış ancak sonrasında takip edilmemiş.

Henüz Trump'la konuşmadığını söyleyen Cheatle, "Gizli servis politik değil. İnsanların güvenliği politik değil" diyerek Amerikan halkından kendilerine güvenmelerini istedi. Amerikan Gizli Servisinin patronu 22 Temmuz'da Kongre'de ifade verecek.

Matthew Crooks: Dışlanmış, yalnız öğrenci

Bu arada failin motivasyonu ve olası bağlantılarına dair soruşturma yürüten ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI), babasının 2013 yılında satın aldığı silahı kullanan Crooks'un tek başına hareket ettiğine inanıyor. Crooks'un suikastten bir gün önce kayıtlı olduğu silah kulübüne giderek pratik yaptığı da ortaya çıktı.

Crooks, bir bakımevinde diyetisyen yardımcısı olarak çalışıyordu. 2022'de liseden mezun olduktan sonra bölgedeki bir üniversitede önlisans programını bitirdi.

Bethel Park Lisesinden arkadaşları onu "sürekli kulaklık takan ve yalnız oturan, sessiz biri" olarak tanımlıyor. Onunla aynı liseye giden Jason Kohler, Crooks'un okulda zorbalığa uğradığını ve yemeklerini hep tek başına yediğini anlattı. 17 yaşındaki Liam Campbell de "Hep tek başına oturur, kimseyle konuşmazdı. Biriyle konuşmayı denediğini bile görmedim" dedi.

COVID salgını bittikten sonra da maske takmaya devam etmesi etrafındakilerin dikkatini çekmiş.

FBI Crooks'u tanıyan 100'den fazla kişiyi sorguladı ancak neden Trump'a ateş etmiş olabileceğine dair bir ipucuna ulaşamadı. Evi, otomobili, bilgisayarı ve cep telefonunda yapılan aramalarda geride bıraktığı bir not veya açıklamaya rastlanmadı. Sosyal medya paylaşımları da suikasti gerekçelendirebilecek bir şey içermiyor.

Crooks ayrıca, Pensilvanya eyaletinde Trump'ın partisi Cumhuriyetçilerin kayıtlı seçmeni. Ancak Demokrat Başkan Joe Biden'ın yemin ettiği gün olan 20 Ocak 2021'de Demokratlara yakın bir organizasyona 15 dolar bağışta bulunmuş.

Gizli Servis raporundaki profile uyuyor

İç Güvenlik Bakanı Alejandro Mayorkas, şu ana kadar tatmin edici bir açıklama bulunamaması üzerine suikast girişimini, ülke tarihinin en ölümcül silahlı eylemi ile kıyasladı. 2017'deki Las Vegas saldırısını izleyen 17 aylık soruşturma, 64 yaşındaki saldırganın kalabalığa binden fazla mermi ateşleyerek 60 kişiyi öldürmesini neyin tetiklediği tespit edilemeden sonlandırılmıştı.

Bu arada 1997 yılında Gizli Servis'in yaptığı bir çalışma, kamuoyunda tanınan figürlere yönelik suikastlerin arkasında belirli tek bir neden olmadığını ancak faillerin üçte ikisinin sosyal olarak dışlanmış kişiler olduğunu ortaya koyuyor.

Olayda Trump kulağından yaralanırken, onu izlemeye gelen 50 yaşındaki itfaiyeci Corey Comperatore öldü, 2 kişi de yaralandı.

DW / MUK,BK

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?