Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü Yönetim Kurulu üyesi ve Turkovac Faz-3 çalışması sorumlu araştırıcısı Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver, Prof. Dr. Serhat Ünal ile düzenlediği basın toplantısında "Turkovac-CoronaVac karşılaştırmalı Faz-3 Çalışması" başlıklı araştırmanın ara sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Araştırmada Covid-19 vaka oranını CoronaVac aşısında yüzde 8,96, Turkovac'da ise yüzde 4,55 olarak tespit ettiklerini belirten Tanrıöver, "Turkovac'ın hastalanma riskini CoronaVac'a göre yarı yarıya azalttığını söyleyebiliriz" dedi.

Kıyas ürününün inaktif olması nedeniyle Çinli Sinovac firmasının geliştirdiği CoronaVac olduğunu belirten Prof. Dr. Ünal da aşının geliştirme sürecini "Farklı varyantların olduğu dönemde ikisi birden test edildi. İzlem süresi CoronaVac Faz-3'ü 43 gün, Turkovac'ta bu süre 108 gündür. 22 Aralık 2021'de Turkovac'ın acil kullanım onayı aldığı ortaya çıktı. Biz de 23 Aralık'ta gönüllü çalışmasını durdurup değerlendirmemize başladık. Turkovac'la ilgili data Sağlık Bakanlığı'na akıyor. Orada bu işten sorumlu kişiler değerlendirme yaptılar. Çalışmalar devam ediyor" şeklinde aktardı.

"Hastalanma riskini azalttı"

Çalışmanın amacının 2 doz Turkovac ve 2 doz CoronaVac aşılamalarının Covid-19 vakalarına karşı etkinliğini değerlendirmek olduğunu anlatan Prof. Dr. Tanrıöver, daha önce Covid-19 olmayan, akut ve kronik hastalığı bulunmayan 18 ile 55 yaş arası gönüllülerin yarısına 28 gün arayla 2 doz CoronaVac, yarısına da Turkovac yapıldığını belirtti. 22 Haziran-27 Aralık 2021 tarihleri arasında toplam bin 286 kişiye en az 1 doz, bin 158 kişiye ise 2 doz uygulama yapıldığını kaydeden Tanrıöver, "Toplam 2 bin 444 doz uygulama yapılmıştır. Protokol deviasyonu olanlar dışlandığında en az 1 doz aşılanmış olan bin 182 gönüllü etkinlik analizine dahil edilmiştir. Gönüllülerin yüzde 73'ü erkek, yüzde 27'si kadındır" bilgisini verdi.

Turkovac'ın Covid-19'a yakalanma oranını CoronaVac aşısına göre yüzde 49,29 azalttığına dikkat çeken Tanrıöver, CoronoVac ile Turkovac'ın yan etkilerinin de aynı olduğunu ifade etti. Tanrıöver, "Turkovac en az Coronavac kadar güvenli ve etkin bir aşıdır. 'CoronaVac'ın etkinliği bu kadar, Turkovac'ın şu kadar' diyebileceğimiz durum yok. Dünyada artık kıyas ürünlerle yapılan çalışmalar var. Turkovac'ın en az CoronaVac kadar güvenli ve etkin bir aşı olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.

Prof. Dr. Ceyhan: Bin 182 vakayla Faz-3 olmaz

Daha önce Faz-3 sonuçları açıklanmadan Turkovac'a acil kullanım onayı verilmesini eleştiren Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr, Mehmet Ceyhan, açıklanan araştırma sonuçlarını Sözcü Gazetesi'ne değerlendirdi. Çalışmanın başında uluslararası ilgili kuruluşlara gönderilen projede vaka hedefinin 40 bin 800 olduğuna işaret eden Ceyhan, "Bin 182 vakayla Faz-3 aşı çalışması olmaz" dedi. 

Turkovac aşısının acil kullanım onayı sonrası kaç kişiye yapıldığını bilmediğini, eğer veri varsa bunun açıklanmasının iyi olacağını kaydeden Ceyhan, Sinovac'ın çalışmasının da zaten yetersiz olduğuna dikkat çekti. Ceyhan, "Zaten aynı ekip Sinovac çalışması sırasında, 10 bin üzerinde vaka aldıklarında, 'o bile yetersiz' dedik. Dolayısıyla tek başına çıkan sonuçlar yanıltıcıydı. Sinovac yüzde 83 etkin denildi, sonra Şili'de 10 milyon kişinin üzerindeki veri açıklandığında bunun yüzde 60'lar civarında olduğu görüldü. O yüzden bin 182 vakalı Faz-3 çalışması olmaz" şeklinde konuştu.

Diğer aşıların Faz-3 çalışmalarının 40-50-60 bin vakalarla yapıldığını kaydeden Ceyhan, Faz-3'te neden bu kadar çok vaka gerektiğini "Nedeni şu: Hastalık zaten çok yüksek oranda belirtisiz seyrediyor. Siz bu kadar belirtisiz seyreden hastalıkta bin 182 vakayla bir sonuç söylerseniz… Belirtisiz seyredenler var, gözden kaçanlar var, bunların sonunda ortaya koyacağınız rakam yarın bu vaka sayısı 50 bine ulaştığında ondan farklı çıkma olasılığı çok yüksektir. İstatistiki anlamda" şeklinde açıkladı.

CoronaVac ile ilgili çalışmalar yetersiz

Çinli Sinovac firmasının geliştirdiği CoronaVac, Dünya Sağlık Örgütü'nden onay olsa da ABD ve Avrupa Birliği'nden henüz kullanım izni alabilmiş değil. Singapur'da da geçen yaz aylarında Sinovac aşısı olanların aşılı sayılmaması kararı alınmıştı. Karara aşının bulaşıcılığı yüksek olan Delta varyantı karşısında yeterince etkili olduğuna işaret eden verilerin olmaması gerekçe gösterilmişti.

DHA,DW/HS,EC

© Deutsche Welle Türkçe