"Selam asker. Ukrayna Enformasyon Birlikleri komutanı konuşuyor. İlk görevin çok basit olacak: En yakın ve güvenilir arkadaşlarını, Ukrayna Enformasyon Birlikleri’ne katılmaya ve günlük görevleri yerine getirmeye davet et. Bu bizim dış mihraklara karşı yürüttüğümüz enformasyon mücadelemiz için çok önemli. Bir sonraki görevini bekle. Yakında görüşmek üzere!"

Ergenlik çağındaki gençlerin oynadığı heyecanlı bilgisayar oyunlarındaki sözleri hatırlatan bu satırlar, Ukrayna Enformasyon Bakanlığı’na ait ve bakanlığın internet sayfasına kayıtlı herkesin hesabına gönderilen bir mesaj. Amaç özellikle sosyal medya üzerinden "gerçek bilgiyi yaymak ve Rus propagandası ile mücadele etmek".

Enformasyon askerleri

Bakanlık, Rus medyası tarafından yayıldığı iddia edilen bilgi kirliliği ile mücadele etmeyi amaçladığını belirtiyor. Ukraynalı politikacılar krizin başından beri Rus medyasında çok sayıda yalan yer aldığını öne sürüyor. Örneğin bir Rus devlet kanalında, Ukrayna’nın doğusundaki bir kentte Ukrayna askerlerinin küçük bir çocuğu canlı canlı çarmıha gerdiği öne sürülmüştü. Kanal bu hatayı aylar sonra itiraf etti.

Ukrayna Enformasyon Bakanı Yuri Stez, Deutsche Welle’ye yaptığı açıklamada, planlanan 'enformasyon askerleri' için "Görevimiz, gerçeklerin internet üzerinden hızla yayılmasını sağlamak" diye konuşuyor. Stez’e göre en iyi propaganda, gerçeğin ta kendisi. Stez, bakanlığın Rusya’nın yaptığı yanlışlarının acısını medya cephesinde kat kat çıkaracağını belirtiyor.

Enformasyon Bakanlığı henüz çok yeni bir kurum. Bakanlık, 2014 yılın aralık ayında kuruldu, yıllık bütçesi yaklaşık 100 bin euro ve toplam 30 çalışanı var. 39 yaşındaki Bakan Stez ise tecrübeli bir medya yöneticisi, ayrıca Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun sıkı dostu ve hatta uzaktan da akrabası. Bakan olmadan önce Stez, milyarder Poroşenko tarafından kurulan "Kanal 5" adlı özel kanalın Genel Yayın Yönetmeni idi. Poroşenko, devlet başkanı seçilmesine rağmen söz konusu kanalı satmayı reddediyor.

"Propaganda Bakanlığı"

Ancak bakanlık Ukrayna'da eleştiri oklarının odağında. Birçok kişi bakanlığı, 'propaganda bakanlığı' ya da George Orwell’in "1984" adlı kitabına dayanarak 'gerçeklik bakanlığı' olarak adlandırıyor. Eleştiriler arasında 'Kiev’in Moskova’nın antidemokratik metotlarını taklit ettiği' suçlaması ağırlıkta. "Televizyon Eleştirisi" (Telekrytyka) adlı sivil toplum örgütünün Başkanı Diana Duzyk, "Ben şimdiye dek bakanlığın doğu Ukrayna’daki insanlar için herhangi bir şey yaptığını görmedim" diye konuşuyor. Duzyk, oysa bu görevin, bakanlığın kuruluş amaçları arasında yer aldığına dikkat çekiyor.

Kiev’in yeni girişimi yurtdışında da eleştirileri üzerine çekti. Berlin’den Doğu Avrupa uzmanı Gemma Pörzgen de Kiev’in 'enformasyon ordusu'na ilişkin 'yanlış bilgilendirme politikasının bir diğer hatası' olarak niteliyor ve böyle bir bakanlık kurulmasını yanlış buluyor. Pörzgen, Rus propagandasına zaten bu şekilde karşı konulamayacağını kaydediyor.

"Ukraine Tomorrow"

Ülkenin doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki Moskova yanlısı ayrılıkçılar, Ukrayna kanalları yerine Rus televizyon kanallarını izlemeyi tercih ediyor. Kiev hükümeti ise kontrolü tekrar kendi eline almayı planlıyor.

Kiev hükümetinin medya alanındaki bir başka girişimi de Rusya’nın devlet kanalı Russia Today’i (RT) örnek alarak 'Ukraine Tomorrow' adlı Ukraynaca, Rusça ve İngilizce dillerinde uluslararası haber yayını yapan bir televizyon kanalı kurmak. Bakan Stez, amacın 'Kiev’in reformlara yönelik resmi pozisyonunu temsil etmek' olduğunu kaydediyor. Nisan ayında yayına başlaması düşünülen kanalın, hükümet ve Batılı ülkeler tarafından finanse edilmesi planlanıyor. Stez, ABD’nin çoktan mali yardım teklifinde bulunduğunu söylüyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Goncharenko Michnik