Meksika sınırına inşa edilmesi planlanan duvar nedeniyle hükümet krizinin yaşandığı ABD'de, Başkan Donald Trump geri adım atmadı. Trump, ulusal çapta acil durum ilan ederek Kongre onayı olmaksızın Meksika sınırına duvar inşa edilmesi için gerekli finansmanı bulabileceğini söyledi.

Ulusal acil durum ilanında ABD Başkanı'nın yetkileri neler?

1976 yılından kalma "Ulusal Acil Durum" kanununa göre ABD Başkanı'nın acil durum ilan etmesi durumunda sahip olduğu yetkiler ciddi anlamda genişliyor. Ancak başkanın acil durum ilan edilebilmesi için önemli bir gerekçe sunması gerekiyor. Eğer ABD Başkanı acil durum ilan ederse, farklı acil durumları ilgilendiren konulardaki mevcut kanuni düzenlemelere uygun önlemler alabilir. ABD'de acil durumlarda uygulanabilecek yüzlerce kanuni düzenleme bulunuyor. 

Acil durum, 1976'da yürülüğe giren Ulusal Acil Durum kanunundan bu yana 60 kez ilan edildi. George W. Bush, 11 Eylül 2001'de düzenlenen saldırılar sonrasında askeri güçlere mali kaynak sağlamak, şüpheli kişilerin telefonlarını dinlemek ve acımasız sorgu tekniklerini uygulayabilmek için acil durum düzenlemelerine başvurdu. Barack Obama döneminde ise domuz gribi ile mücadele konusunda devreye sokuldu.

Trump hangi kanuni düzenlemeleri uygulamaya koyabilir?

Donald Trump büyük ihtimalle acil durumlar için ayrılan savunma bütçesini kullanabilmek için ilgili yasaları uygulamaya sokacak. Söz konusu yasalar ABD Başkanı'na "askeri inşaat projelerinde" kullanılmak üzere savunma bütçesinden para alabilmesine olanak sağlıyor. Trump'ın ayrıca duvar yapımında çalışmak üzere de ABD ordusuna ait birlikleri görevlendirmesi bekleniyor.

Sınırdaki durumu güvenlik krizi olarak nitelendiren Trump, böylece duvar inşaasını tehditlere karşı askeri takviye olarak gerekçelendirebilir.

Ancak ABD ile Meksika arasındaki sınırda yasa dışı göçün, insan ve uyuşturucu ticaretinin gerçek bir güvenlik krizi oluşturup oluşturmadığı konusu tartışmalı. Benzer şekilde duvar inşaasının askeri bir proje olarak sınıflandırılması da sert muhalefetle karşılaşacağa benziyor.

Trump'ın hamlesine karşıtları nasıl tepki verecek?

1976 yılından kalma Ulusal Acil Durum kanunu ABD Kongresi'ne acil durum ilanını gecikmeksizin reddetme hakkı tanıyor. Ancak acil durumun sona erdirebilmek için Kongre'nin iki kanadının da onayı gerekiyor.

Demokratlar her ne kadar sene başından bu yana Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu oluştursalar da, Cumhuruyetçiler Senato'da hala çoğunluk durumunda. Kongre'nin acil durumu sona erdirebilmesi Trump'ı destekleyen Cumhuriyetçilerin de acil durum ilanına karşı oy kullanması gerekiyor.

Ancak bu ihtimal çok gerçekçi bulunmuyor. Kongre'nin iki kanadının vermiş olduğu red kararına karşı Trump'ın veto hakkı bulunuyor. Bu durumda Trump'ın kararını engelleyebilmek için hem Senato hem de Temsilciler Meclisi'nin üçte iki çoğunluğa ulaşarak karar alması gerekiyor.

Diğer yandan Trump'ın kararının yargıya taşınması da söz konusu olabilir. Demokratlar ve diğer Trump karşıtları Ulusal Acil Durum  kararını derhal mahkemeye taşıyabilir. Yargılamanın uzun sürebileceği göz önüne alınırsa, bu sürede Trump'ın kararını yürütmeyi durdurma yolu ile geçici olarak engellemek mümkün olabilir.

Ancak acil durum ilanına ilişkin hukuki ve siyasi tartışmalar sürerken Trump en azından kendi seçmenlerine duvar projesi için mücadele verdiği izlenimini yaratabilir.

DW,AFP,MY/GA

© Deutsche Welle Türkçe