Gazetecilere Karşı İşlenen Suçların Cezasız Kalmasının Önlenmesi Günü öncesi UNESCO tarafından yapılan açıklamada, 2006 yılından bu yana dünyada toplam 1096 gazetecinin cinayete kurban gittiğine dikkat çekildi.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/Y. Cortez
Reklam
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) verilerine göre dünyada her dört günde bir, bir gazeteci mesleki faaliyetleri nedeniyle öldürülüyor.
UNESCO Almanya temsilciliği tarafından Salı günü Bonn'da yapılan açıklamada, 2006 yılından bu yana toplam 1096 gazeteci öldürüldü. Sadece bu yıl içinde öldürülen gazeteci sayının 86 olduğu bilgisi verildi. Açıklamaya göre, 2006 yılından 2017'nin sonuna kadar 1010 gazeteci öldürüldü ve bu cinayetlerin sadece yüzde 10'u aydınlatılabildi.
UNESCO tarafından 2 Kasım Gazetecilere Karşı İşlenen Suçların Cezasız Kalmasının Önlenmesi Günü dolayısıyla yapılan açıklamada, öldürülen gazetecilere ilişkin son veriler yer aldı. Buna göre, 2017 yılında öldürülen gazetecilerin yüzde 55'inin silahlı çatışmaların yaşanmadığı bölgelerden olduğuna dikkat çekti.
Gazeteciler için en tehlikeli yerler
2017 yılında Asya-Pasifik bölgesi gazeteciler açısından en tehlikeli yer oldu. Gazeteci cinayetlerinin yüzde 34'ü bu bölgede işlendi. Bunu yüzde 28 ile Latin Amerika ve Karayip bölgeleri izledi. Cinayetlerin yüzde 22'si Arap ülkelerinde, yüzde 7'sı ise Afrika'da işlendi. Gazetecilerin cinayete kurban gittiği bölgeler arasında Batı Avrupa ve Kuzey Amerika ile Orta Avrupa son sırada yer aldı.
Gazeteciler açısından en tehlikeli olan ülkeler arasında ilk sırada Meksika bulunuyor. Geçen yıl Meksika'da 13 gazeteci öldürüldü. İkinci sırada yer alan Afganistan'da ise 11 gazeteci yaşamını yitirdi. Geçen yıl cinayete kurban giden gazetecilerin yüzde 90'ının da daha önceki yıllarda olduğu gibi yerel düzeyde çalışan gazeteciler olduğu belirtildi.
Gazeteci cinayetleri "alçakça" işlenen bir suç
UNESCO Almanya'nın Başkanı Maria Böhmer, "Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinin herkesi şoke ettiğini" belirterek, özgür basının Avrupa'da bile tehdit edildiğini söyledi.
Malta'da gazeteci Daphne Caruana Galizia'nın ve Slovakya'da Jan Kuciak'ın öldürüldüğünü hatırlatan Böhmer, "toplumda farklı görüşlerin sadece tehdit altında olmayan basın sayesinde yansıtılabileceğini" ifade etti.
Gazetecileri hedef alan cinayetleri "alçakça" işlenen suç olarak nitelendiren Böhmer, "keyfi tutuklamaların, işkencenin, yıldırmanın ve araştırma malzemelerine el koymanın basın ve ifade özgürlüğü açısından kabul edilemez kısıtlamalar" olduğunu belirtti.
Gazetecilik: Tehlikeli meslek
2018’in ilk 10 ayında 73 gazeteci ve medya çalışanı öldürüldü. Geçtiğimiz yıllarda gazetecilere yönelik gözaltı ve tutuklamaların artmasıyla araştırmacı gazetecilerin karşı karşıya olduğu riskler de çoğaldı.
Fotoğraf: Getty Images/C. McGrath
Viktoria Marinova, Bulgaristan
30 yaşındaki eski televizyon sunucusu, Avrupa Birliği fonlarında yapılan yolsuzluklar konusunda araştırmacı gazetecilik yapıyordu. Ekim ayında Bulgaristan’ın Ruse şehrinde cani bir şekilde öldürüldü.
Fotoğraf: BGNES
Cemal Kaşıkçı, Suudi Arabistan
60 yaşındaki Washington Post köşe yazarı ve Al Arab haber kanalının eski şef editörü en son boşanma belgelerini onaylatmak için Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolusluğu’na girerken görüldü. Nişanlısı 11 saat boyunca dışarıda beklediğini ancak Kaşıkçı dışarı çıkmadığını söyledi. Gazeteci Suudi liderlerin kendisini öldürmeye çalıştığına inandığını açıklamıştı.
Fotoğraf: Reuters/Middle East Monitor
Jan Kuciak ve Martina Kusnirova, Slovakya
Şubat ayında öldürülen Jan Kuciak ve sevgilisi Martina Kusnirova’nın failinin eski bir polis olduğu açıklandı. Cinayetler kitlesel protestoların fitilini ateşlerken başbakanın da istifasına neden oldu. Kuciak Slovak hükümetinin İtalyan mafyası ile olan ilişkilerini araştırıyordu.
Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/D. Voijnovic
Daphne Caruana Galizia, Malta
Araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galizia, Malta Başbakanı Joseph Muscat’ın Panama belgelerine ilişkin skandalla arasındaki bağları araştırıyordu. 2017 Ekim ayında arabasına konulan bir bombayla öldürüldü.
Fotoğraf: picture-alliance/dpa/L.Klimkeit
Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, Myanmar
Reuters’ta çalışan Wa Lone ve Kyaw Soe Oo, 10 Rohingya Müslümanının öldürülmesine ilişkin haber yaptılar. Aralık 2017’de bir polis tarafından Yangon’da öğlen yemeğine davet edildikten sonra tutuklandılar. 265 günlük tutukluluk ve 39 duruşma sonrasında Eylül ayında 1923 tarihli Devlet Sırrı Yasası’ını ihlal nedeniyle 7 yıl hapse mahkum edildiler.
Fotoğraf: Reuters/A. Wang
Mario Gomez, Meksika
Afganistan ve Suriye’den sonra Meksika dünyanın gazeteciler için en tehlikeli ülkelerinden biri. 2017 yılında ülkede 14, 2018 yılında da 10 gazeteci öldürüldü. 35 yaşındaki muhabir Mario Gomez Eylül ayında Chiapas’taki evini terk ettiği esnada silahla vuruldu. Devlet görevlilerinin dahil olduğu yolsuzluklara ilişkin araştırmaları nedeniyle ölüm tehditleri aldığı açıklandı.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/Y. Cortez
Samim Faramarz, Ramiz Ahmadi, Afganistan
Televizyon muhabiri Samim Faramarz, kameramanı ile birlikte Eylül ayında Kabil’deki bir patlama alanından yayın yaptıkları esnada hayatını kaybetti. Canlı yayını kestikten hemen sonra yayın noktalarından birkaç metre mesafede bulunan bomba yüklü araç patladı. Afganistan gazeteciler açısından dünyanın en tehlikeli yeri olmaya devam ediyor.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/S. Marai
Marlon de Carvolho Araujo, Brazilya
Brazilya seçim kampanyalarının en büyük konularından biri yolsuzluktur. Rüşvet üzerine haberler yapan radyo muhabiri Marlon de Carvalho Araujo, Bahia bölgesinde çeşitli kademelerde yer alan devlet görevlilerinin yolsuzlukları üzerine haberler yaptı. Ağustos ayında evini basan 4 kişi tarafından öldürüldü.
Fotoğraf: Getty Images/AFP/E. Sa
Shujaat Bukhari, Keşmir
Gazeteci Shujaat Bukhari Haziran ayında çalıştığı gazetenin girişinde vurularak öldürüldü. DW için de çalışan gazeteci, Hindistan ve Pakistan arasındaki uyuşmazlığın barışçıl yollardan çözümünü savunuyordu.
Fotoğraf: twitter.com/bukharishujaat
The Capital gazetesi, Maryland, ABD
Editor Wendi Winters, asistanı Robert Hiaasen, yazar Gerald Fischmann, muhabir John McNamara ve satış asistanı Rebecca Smith Haziran ayında ofislerinin cam kapısından içeri ateş eden bir tetikçi tarafından vuruldu. Gazeteye hakaret davası açmış olan fail, olay yerinde yakalandı ve cinayetlerden dolayı hakkında dava açıldı.
