Almanya’da yaşayan göçmenler ve çoğunluk toplumu uyumu nasıl algılıyor, nasıl tanımlıyor? Berlin merkezli Alman Vakıfları Göç ve Uyum Bilirkişi Konseyi’nin yaptığı "Uyum Barometresi" adını taşıyan araştırmada bu sorulara yanıt arandı.

Alman Vakıfları Göç ve Uyum Bilirkişi Konseyi raporunda, göç ve uyumun önemli siyasi konulardan biri haline gelmesine rağmen, "Almanya'da göçmenlerin uyum sağlayamadığı" kanısının yaygın olduğu ifade ediliyor. Buna göre, uyuma engel olarak da ya göçmenlerin isteksizliği ya da çoğunluk toplumunun tutumu gösteriliyor. Ancak Konsey'in yaptığı araştırmaya göre, yaygın kanı gerçeği yansıtmıyor.

Bilirkişi Konseyi uyumu eğitim, istihdam piyasası gibi toplumsal açıdan önemli olan alanlarda katılım ve fırsat eşitliği olarak tanımlıyor. Göç ve Uyum Bilirkişi Konseyi Başkanı Prof. Dr. Klaus Bade, "bu çerçevede, Almanya’da uyumun diğer ülkelerle karşılaştırıldığında bir çok alanda daha başarılı olduğu görülüyor" dedi. Bade, bazı gruplar ve alanlarda ise istisnaların bulunduğunu belirtti.

Almanlar ve göçmenlerin uyum tanımı aynı

Prof. Klaus Bade, göçmenlerin ve çoğunluk toplumunun da uyum konusunda olumlu görüşlere sahip olduğuna dikkat çekti. Bade, göçmen ve Almanların uyumu aynı şekilde tanımlamasının, Göç ve Bilirkişi Konseyi’nin yaptığı araştırmadan çıkan çarpıcı sonuçlardan biri olduğunu belirtti:

”Her iki grubun da yüzde 95’ten fazlası işsizlikle mücadeleyi; eğitim alma, iş bulma ve yükselme şansının artırılmasını, dil kursları verilmesini, ayrımcılığın engellenmesini ve genel olarak günlük hayatta fırsat eşitliği sağlanmasını uyum açısından önemli olarak görüyor.”

Göçmenler uyuma hazır

Alman Vakıfları Göç ve Uyum Bilirkişi Konseyi’nin Ren-Ruhr ve Ren-Main bölgeleri ile Stuttgart kentinde yaptığı araştırma Alman ve aralarında Türk kökenli göçmenlerin de bulunduğu 5 bin 600 civarında kişiyi kapsıyor. Bilirkişi Konseyi Üyesi Prof. Dr. Yasemin Karakaşoğlu, bu araştırmaya göre göçmenlerin uyum konusunda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye hazır olduğunu söyledi. Karakaşoğlu şöyle konuştu:

”Hem göçmenler hem de çoğunluk toplumu uyumu en çok göçmenlerden bekliyor. Bu bizi bayağı şaşırttı. Çünkü biz en azından göçmenlerden bu konuda farklı bir fikir beklerdik. Burada şu ortaya çıkıyor; göçmenler de bu sorumluluğu üstlenmeye hazırlar.”

Eğitim kanayan yara

Uyum konusunda çıkan olumlu tabloya rağmen, özellikle eğitim alanında acilen çözüm bekleyen sorunlar bulunuyor. Prof. Bade, araştırmaya katılanların eğitimde eşitliği savunduğunu, buna rağmen göçmen kökenlilerin sayısının fazla olduğu okullarla ilgili görüşlerinin olumsuz olduğuna dikkat çekti:

”Bu kanı var olduğu sürece, yani öğrencilerin heterojen yapısı ile okulun sunabildiği imkânlar birbiriyle bağdaşmadığı sürece, eğitim sistemindeki sosyal bölünmeye karşı etkin bir mücadele yürütülemeyecek.”

Hükümete çağrı

Bade’ye göre, eğitim sistemindeki sorunlar çözülmediği sürece gençlere meslek eğitimi, istihdam gibi alanlarda da gelecek perspektifi sunulamayacak. Bu nedenle de, eğitim alanında yatırımın artılması gerekiyor. Ayrıca Almanya’nın nüfusunun yaşlandığını hatırlatan Bade, Federal hükümete şu çağrıda bulundu:

”Ekonomik açıdan sürdürülebilirliğin sağlanması için Almanya’nın eğitim ve kalifiye eleman konusunda atılım yapmaya ihtiyacı var. Ve bunun için de ihtiyaca yönelik kalifiye göçmenlerin teşvik edilmesini sağlayacak yeni konseptler gerekiyor. Burada esnek, bazı kriterlere ve istihdam piyasasındaki ihtiyaca göre belirlenen bir puanlama sistemi gerek.”

Bade, siyasetçilerin uyumu toplumun önemli alanlarına katılım olarak görmesi ve göçmenler hakkında değil, göçmenlerle konuşması gerektiğini vurguladı.

Berlin merkezli Alman Vakıfları Göç ve Uyum Bilirkişi Konseyi Almanya'nın çeşitli kentlerinde faaliyet gösteren Mercator, Volkswagen, Bertelsmann, Freundenberg, Hertie, Körber, Vodafone ve ZEIT vakıflarının girişimi ile kuruldu. Farklı disiplinlerden gelen uzmanların oluşturduğu Konsey, kamu yararına, bağımsız olarak çalışıyor. Konsey, göç ve uyum konusunda gözlem ve değerlendirmeler yaparak, hükümete tavsiyelerde bulunuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Jülide Danışman / Berlin

Editör: Beklan Kulaksızoğlu