Dünya genelinde orman yangınlarının yoğunluğunun ve yıkıcı etkisinin giderek arttığına dikkat çeken Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) bu konuda bazı uyarı ve tavsiyelerde bulundu.

WWF tarafından Almanya'nın başkenti Berlin'de kamuoyuna sunulan bir araştırma, 2023 yılında dünya genelinde yaklaşık 26 milyon hektar ormanlık alanın yandığını ortaya koydu. İsviçre merkezli sivil toplum kuruluşu WWF bunun 8,8 milyar ton civarında karbondioksit emisyonu anlamına geldiğini belirtti.

WWF, "Küresel ortalamaya bakıldığına önceki yıllara kıyasla biraz daha az alan yanmış olsa da yangınlardan kaynaklanan karbondioksit emisyonu bir yıl içinde yüzde 16 arttı" açıklamasında bulundu.

WWF orman programı uzmanı Johannes Zahnen, "Yangınlar giderek kontrol edilemez bir hâl alıyor ve zarar daha da büyüyor. Bu da karşılığında daha yüksek emisyona yol açıyor" dedi. Emisyona bağlı olarak orman yangınlarının sonuçlarının iklim krizini derinleştirdiğini ve küresel ısınmayı artırdığını belirten Zahnen, yangınların nedenlerinin çoğunlukla insan kaynaklı olduğunun altını çiziyor:

"Küresel ısınmaya ek olarak özellikle yoğun ağaç kesimi, orman alanların dönüştürülmesi, doğal kaynakların aşırı kullanımı ve dikkatsizce ateş yakma ya da kasıtlı olarak yangın çıkarma başlıca etkenler."

"Söndürmeye değil, önlemeye odaklanılmalı"

Dünya genelindeki bu tehlikeli trende karşı neler yapılabileceği konusunda tavsiyelerde de bulunan WWF yetkilisi, yangınların söndürülmesinden ziyade yangınların önlenmesine odaklanılması gerektiğini ifade etti.

Zahnen, "Yalnızca itfaiye önlemleriyle ormanlarımızı koruyamayız. Çünkü günümüzde yangınlar bunun için aşırı boyutlarda. Bu yüzden iklim krizine karşı tüm gücümüzle harekete geçmemiz ve mevcut ormanlarımızı kararlılıkla korumamız hayati önem taşıyor" değerlendirmesinde bulundu.

Zahnen'a göre alınması gereken önlemler arasında "doğaya yakın" bir yönetim benimsenmesi, okaliptüs plantasyonları gibi monokültürlerden uzaklaşılması, ormanların seyreltilmesi ve dönüştürülmesine son verilmesi ve nehir kenarı ormanlıklar ya da bataklıklar gibi sulak alanların yeniden canlandırılması gibi adımlar bulunuyor.

Çankırı Karatekin Üniversitesinde bütüncül yangın yönetimi üzerine çalışan Doç. Dr. Okan Ürker de benzer bir uyarıda bulunuyor.

Geçmiş yıllarda helikopterler ve itfaiye araçları ile yangına karşı başarılı sonuçlar alınabildiğini ancak son yıllarda önemli değişiklikler yaşandığını belirten Ürker, "Artık daha şiddetli, yönü aniden değişen, hâkim yönü belli olmayan rüzgârlarla karşı karşıyayız. Daha sıcak havalar, daha kurak dönemler ve daha şiddetli rüzgârlar var" dedi.

İklim konularına odaklanan haber ajansı İklim Masası'na demeç veren Ürker, bütçenin yangınları söndürmekten çok, daha meydana gelmeden önlenmesi için yakıt yükünün kontrolüne ayrılmasını tavsiye ediyor, bunu, "Otlatma, sıklık bakımı, yol kenarı temizliği, orman yangını riski yüksek yerleşimlerde 'savunulabilir alan' olarak adlandırılan bölgelerinin artırılması gibi tedbirler" olarak açıklıyor. Bu kapsamda Akdeniz'de keçi otlatma gibi kolay tutuşan yer örtüsünü temizlemeye yarayan yöntemlere geri dönülmesi de Ürker'in tavsiyeleri arasında.

DW,KNA / CÖ,MUK