15 Temmuz darbe girişiminin ardından toplanan ilk Yüksek Askeri Şura’da (YAŞ) TSK’nın komuta kademesi değişti. Darbe girişimi sonrasında YAŞ ile ilgili mevzuat değiştirilmiş, sivil üyelerin sayısı 2'den 10'a yükseltilirken, asker üyelerin sayısı 14'ten 4'e düşürülmüştü.

YAŞ, hükümetin daha fazla söz sahibi olduğu yeni üye yapısıyla ilk kez terfi ve emeklilik kararları aldı. Sadece 6 general ve amiralin bir üst rütbeye terfi etmesi kararlaştırıldı. Önceki yıllarda bu sayı 30-40 arasında değişiyordu. Bu yıl terfi eden albay sayısı ise 61 oldu. Önceki yıllarda 45-50 civarında albay terfi ettiriliyordu. Geçen yıl darbe girişimi sonrasında general kadroları boşalınca 99 albay terfi ettirilmişti. YAŞ'ta 8 generalin görev süreleri 1 yıl uzatılırken, 168 albayın görev süresi ise 2 yıl uzatıldı. 

YAŞ kararlarının açıklanmasıyla birlikte 15 Temmuz ve sonrasında yaşananların TSK’nın yeni yapılanmasına nasıl etki edeceğine ilişkin meraklı beklentiler de son bulmuş oldu. Kararların tamamında hükümetin Fethullah Gülen yapılanmasıyla mücadelesini öne çıkardığı, bu mücadeleye destek veren tüm askeri personelin terfi ve tayin aldığı görüldü.

"Kumpas" mağdurlarına terfi

Daha önce kamuoyunda "kumpas davaları" olarak bilinen davalarla emekliliğe zorlanan ancak bu yıl pilot açığı nedeniyle Hava Kuvvetleri’ne dönen pilot kurmay albaylar Yaşar Kadıoğlu ile Fidan Yüksel, tuğgeneralliğe terfi etti. 15 Temmuz'da darbe girişiminde bulunan askerlere engel olmaya çalışırken, karargahta bu askerlerin saldırısına maruz kalan Hava Kuvvetleri Harekat Başkanı Tümgeneral Mehmet Özlü de bir üst rütbeye terfi etti.

Balyoz davasında hapis cezası alan Kurmay Albay Ayhan Türker Koçpınar, Kurmay Albay Ayhan Gedik, Kurmay Albay Şafak Duruer ve Kurmay Albay Yavuz Kılıç tuğamiralliğe yükseltildi. İstanbul’daki Kartaltepe Kışlası Komutanı Piyade Albay Davut Ala, darbe girişimi sırasında çıkan çatışmada vurulduktan sonra ‘gazi’ unvanı almıştı. Ala, YAŞ kararlarıyla birlikte tuğgeneralliğe terfi etti. Kumpas davaları arasında sayılan Poyrazköy davasında hapse atılan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Sualtı Taarruz Timleri Komutanı Albay Mustafa Turhan Ecevit ve yardımcısı Deniz Albay Ercan Kireçtepe’nin de hizmet süresi iki yıl uzatıldı.

Emekli Korgeneral: Hükümetin TSK'yı güçlendirme çabası

Terfilerle ilgili DW Türkçe’ye değerlendirme yapan Türkiye Emekli Subaylar Derneği Başkanı Havacı Emekli Korgeneral Erdoğan Karakuş, “Kim FETÖ’cülere daha çok direnmişse, onlarla daha çok mücadele etmişse terfi aldığını görüyoruz. Neredeyse tüm terfi ve tayinlerde 15 Temmuz kriteri öne çıkarılmış ve bu yapılarak makul ve dengeli hareket edilmiş” dedi.

Ordu içindeki Gülen yapılanması yüzünden haksızlıklara uğrayan kimi askerlere şimdi hükümetin sahip çıktığını düşündüğünü söyleyen Karakuş, “Türk ordusunda darbe girişimini önleyenlerin ortak paydasının Atatürkçü düşünce yapısı olduğu bir kez daha görülmeli. TSK içindeki Atatürkçü direnç olmasaydı, 15 Temmuz’un önlenmesi çok daha zor olacaktı. Bugün gelinen noktada hükümetin TSK’yı güçlendirme çabalarına herkesin destek vermesi gerekir” diye konuştu. "Önümüzdeki süreçte siyasilerin daha doğru düzgün siyaset yapması" gerektiğini vurgulayan Karakuş, “Düzgün yönetilen ülkede ordu içinde bölünmeler, ayrışmalar olmaz. Düzgün yönetilen ülkede darbe girişimlerinden söz edilemez. Siyasilerin her şeyden önce ülkeyi germekten uzak durması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Gürcan: Akar-Erdoğan uyumu geleceği belirleyecek

YAŞ kararlarında 15 Temmuz etkisinin olduğunu düşünen bir diğer isim de TSK’da uzun yıllar görev yapan, TSK’nın kurumsal dönüşüm ve kapasite ve isteği üzerine doktora çalışmasını yürüten strateji uzmanı Metin Gürcan. 15 Temmuz’da genelkurmay başkanlığı görevini yürüten Orgeneral Hulusi Akar’ın YAŞ kararlarıyla birlikte pozisyonunu koruduğunu hatırlatan Gürcan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Akar’ın “ortak çıkarlar doğrultusunda bir uyum sergilediğine” dikkat çekiyor.

“Her iki isim de TSK’dan kaynaklanan yeni krizler istemiyor ve olası krizlere karşı birlikte çalışmayı tercih ediyor” diyen Gürcan, "YAŞ kararları, Akar'ın Erdoğan'ın nezdinde FETÖ'yle mücadelede kendini ispat ettiğini gösteriyor" saptamasında bulundu. Gürcan, "Öyle ki Erdoğan, Akar'ın pozisyonunu korumasını istedi. Şimdi birlikte TSK içindeki Gülenci yapılanmaya karşı mücadeleye odaklanacaklar. Erdoğan, başkanlığa giden yolda olası krizleri Akar'la çözmekten yana tavrını açıkça göstermiş oluyor. Uyum içinde nasıl ilerleyecekler birlikte göreceğiz ama anlaşılan o ki, Akar PKK ve FETÖ'yle mücadeleye, Erdoğan da başkanlık sistemine yoğunlaşacak" değerlendirmesinde bulundu.

Gürcan, Erdoğan'ın YAŞ öncesinde Akar'la özel olarak görüştüğüne vurgu yaparken, "Demek ki birlikte alınan kararlar uygulamaya geçirildi. İkili, asker-sivil ilişkilerinde de diyaloğun öne çıkacağı yeni bir dönemin işaretini verdi" diye konuştu.

©Deutsche Welle Türkçe

Hilal Köylü / Ankara