Bugün saat 16.00’da düzenlenecek törenle resmen hizmete açılacak olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin ardından Asya’yı Avrupa’ya bağlayan üçüncü köprü olacak. Yatırım maliyeti 5 milyar TL’yi aşan ve 59 metrelik genişliği ile dünyanın en geniş köprüsü unvanına sahip köprü, 8 şerit karayolu 2 şerit demiryolu olarak toplam 10 şeritten oluşacak.

Üçüncü köprünün açılışına Bahreyn Kralı Hamad bin İsa el Halife, Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegoviç, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge Ivanov, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, Pakistan Pencap Eyaleti Başbakanı Şahbaz Şerif, Sırbistan Başbakan Yardımcısı Rasim Ljajic, Gürcistan Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitri Kumsisihvili'nin yanı sıra çok sayıda ülkenin ulaştırma ve ekonomi bakanlarının da katılması bekleniyor.

İstanbul trafiği rahatlayacak

Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve otoyollarını kullanan araçlar, İstanbul’a giriş yapmadan transit olarak geçebilecekler. Böylelikle İstanbul trafiğinin önemli ölçüde rahatlayacağı öngörülüyor. Ayrıca ağır vasıta ve TIR trafiği de tamamen üçüncü köprüye yönlendirilecek. Trafikten kaynaklanan hava kirliliğini ve çevre sorunlarını ortadan kaldırması öngörülen köprüyle yılda yaklaşık 1 milyar 785 milyon dolarlık enerji ve işgücü kaybının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Köprüde araç başına 3 dolar olmak üzere, her gün 135 bin otomobil geçişi için Hazine garantisi bulunuyor. Bu rakam ağır vasıta araçlarda 15 doları bulacak. Böylece köprünün günlük geliri en az 405 bin dolar olacak. Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin devamı olan 169 kilometre uzunluğundaki Kurtköy-Akyazı ve 88 kilometre uzunluğundaki Kınalı-Odayeri otoyollarının tamamlanması ise 2018’i bulacak.

“AB ile ticarete olumlu yansıyacak”

Üçüncü köprü, toplam yük taşımacılığının yüzde 80’inden fazlasını karayolu ile gerçekleştiren Türkiye açısından özellikle Avrupa merkezli yurtdışı taşımalarda önemli avantajlar sağlayacak. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, bugüne kadar Fatih Sultan Mehmet Köprüsü üzerinden gerçekleştirdikleri Avrupa taşımalarında, günün 10 saati trafiğe çıkış yasağı olması nedeni ile Avrupa pazarlarında rekabet güçlerinin zayıfladığını söylüyor. Üçüncü köprünün devreye girmesi ile Türk TIR’larının Avrupa’ya geçişte hem zaman hem de maliyet avantajı yaşayacaklarını vurgulayan Şener, “Bu nedenle üçüncü köprünün faaliyete geçmesi AB ile Türkiye arasındaki mal dolaşımına çok olumlu katkı sunacak. Köprünün kuzeyine inşa edilecek lojistik üslerle bu avantajı daha da artırmak mümkün” diye konuşuyor.

Kuzey ormanlarına etkisi tartışılıyor

Ancak, üçüncü köprü projesine baştan beri karşı çıkan ve eleştiren kesimler de var. Bu kesimlerin en önemli argümanı ise Kuzey Marmara Otoyol Projesi ve üçüncü köprünün Kuzey ormanlarında ağır tahribata yol açmış olması. Hükümet bu konuda çevre örgütlerine garanti vererek, bölgeye 5 milyon yeni ağaç dikileceği sözü verse de, çevreciler, köprüye ulaşan otoyolların etrafının imara açılarak yeni rant bölgeleri oluşturulabileceği iddiasında bulunuyor. Bugün bu amaçla Taksim Meydanı’nda biraraya gelen bir grup, “Üçüncü köprü cinayettir” yazılı pankartlarla projeyi protesto etti.

“Şehir planında yoktu”

Projenin çevreye etkilerini DW Türkçe için yorumlayan İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Derin Orhon, bundan birkaç yıl önce 400 akademisyen tarafından İstanbul için dünyanın en başarılı şehir planlarından birinin hazırlandığını hatırlatıyor. Bu planın belediye meclisinden oybirliği ile geçtiğini vurgulayan Orhon, “Bu planda üçüncü köprü yoktu. Üçüncü havalimanının ise Silivri’de kurulması öngörülüyordu. Dolayısıyla elimizde üçüncü köprüyü destekleyecek bilimsel bir çalışma yok” diyor. Öte yandan köprünün İstanbul’daki ağır vasıta ve TIR trafiğini bitireceğini ve bunun kent ulaşımına olumlu etki edeceğini ifade eden Prof. Orhon, “Elbette her yapı bir imkan sağlar. Biz de bekleyip üçüncü köprünün yarattığı imkanları göreceğiz. Burada en önemli endişe Kuzey ormanlarının giderek yapılaşmaya açılması. Buna asla yol verilmemeli. Hükümetten gelen açıklamalar da bu yönde. İzleyip göreceğiz” diye konuşuyor.

Üçüncü köprü projesinin Çevre Kanunu’nda yapılan bir değişiklikle Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu zorunluluğundan muaf tutulduğuna işaret eden TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu ise, “Dolayısıyla ülkemizde hazırlanan bir ÇED Raporu olmadığı için artık tamamlanmış bir proje için söylenecek yeni bir söz kalmıyor. Bundan sonra bölgeye ne kadar ve ne tür ağaç dikileceğini yakından takip edeceğiz” diye konuşuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Aram Ekin Duran