Türkiye'nin 2017 yılında başlattığı TOGG projesi çerçevesinde ilk yerli elektrikli otomobil, 16 Mart’ta satışa çıkıyor. İlk etapta 20 bin adet üretilecek TOGG’un T10X adı verilen modeline sahip olacaklar kura ile belirlenecek.

İlk teslimatlar nisan ayında gerçekleştirilecek. Uzmanlara göre, hükümetin yaptığı son vergi düzenlemesi sonrasında ilk yerli elektrikli araç, fiyatıyla yabancı rakiplerine karşı önemli avantaj sağlamış durumda.

Yerlilik oranı yüzde 51

İlk etapta C-SUV modeli ile üretilen TOGG, 2025 yılına kadar sırasıyla C-Sedan, C-X Coupe ve sonra açıklanacak 2 model olmak üzere toplam 5 modelle piyasada yerini alacak. Yüzde 51 yerlilik oranıyla üretilen ilk modellerdeki yerli payının iki yıl içinde yüzde 65’e çıkarılması hedefleniyor.

İlk yerli elektrikli otomobilin fiyatı da netleşti. TOGG’dan yapılan açıklamada, T10X adıyla piyasaya sunulan C-SUV modelinin fiyatının 953 bin TL ile 1 milyon 215 bin TL arasında değişeceği açıklandı.

Araç, iki farklı donanım seviyesi ve iki batarya seçeneğiyle ön siparişe sunulacak. Konuya ilişkin açıklama yapan TOGG CEO’su M. Gürcan Karakaş, tüketicilerin web sitesi veya Trumore uygulaması üzerinden katılacakları çekiliş ile otomobilin ön sipariş verme hakkını elde edebileceklerini belirterek "Siparişleri bireysel kullanıcılar öncelikli olmak üzere 2023 boyunca teslim edeceğiz. Kullanıcılarımıza bağlantılı bir akıllı cihazdan çok daha ötesini sunarak konforlu ve sorunsuz bir mobilite deneyimi yaşatmayı hedefliyoruz" dedi.

Hükümet vergi düzenlemesi yaptı

Hükümet geçtiğimiz günlerde yaptığı bir vergi düzenlemesi ile ithal elektrikli araçların ÖTV matrahını artırırken TOGG'un vergi dilimini sabit bırakmıştı. Motor gücü 160 kilovatı aşan elektrikli araçların ÖTV matrahı yüzde 40'a çıkarılırken TOGG’un yer aldığı ÖTV matrahı ise yüzde 10''da kaldı. Bu düzenleme ile TOGG’un kendi segmentinde yabancı araçlara göre fiyat avantajı sağlanmış oldu.

“Yüksek enflasyon fiyatı etkiledi”

Otomotiv sektörü temsilcilerine göre, yerli elektrikli otomobilin yollara çıkması ile birlikte Türkiye'de elektrikli araç piyasasında ciddi bir hareketlenme yaşanabilir.

Otomobil alım satımı yapılan bir platform olan Otomerkezi.net’in CEO’su Muhammed Ali Karakaş, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, yerli elektrikli araç için belirlenen fiyat aralığının ithal araçlar karşısında önemli avantaj sağladığını söylüyor. Yüksek enflasyon ortamı nedeni ile TOGG’un üretim maliyetlerinin de arttığına işaret eden Karakaş, “Fiyat 6 ay önce çok daha uygun olabilirdi. Ama şu an otomotiv sanayisinin gelmiş olduğu nokta, maliyetler bu rakamlardan aşağısının çok mümkün görünmediğini gösteriyor” diyor.

Bununla birlikte otomotivin geleceği olan elektrikli araç piyasasında Türkiye’nin de kendine yer açmasının çok önemli bir gelişme olduğunun altını çizen Karakaş, "TOGG fosil yakıtlı araçlar üretmeyecek. Dolayısıyla dünyanın da gelmiş olduğu güncel otomotiv sanayisine, piyasaya uygun, tüm regülasyonlara uygun bir şekilde dünya otomotiv pazarına katılmış oluyor. En önemlisi bu” diye konuşuyor.

TOGG’a özel kredi imkanı geliyor

TOGG’un tüketiciler tarafından talep görmesi için, önümüzdeki günlerde kamu bankaları aracılığıyla düşük maliyetli kredi paketlerinin de açıklanması bekleniyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, TOGG’un fiyatı belli olmadan yaptığı açıklamasında “TOGG için kredi görüşmelerini gerçekleştirdik. Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank ve katılım bankaları ile gerekli teşvikler verilerek vatandaşlarımıza kredi imkanları sağlanacak” demişti. Nebati, gerekirse bu kredilerden kâr edilmeyecek şekilde TOGG’a ulaşım açısından vatandaşlara her türlü finansal desteğin sağlanacağını sözlerine eklemişti.

DW Türkçe’ye konuşan Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı ve TOBB Otomotiv Ticaret Meclisi Üyesi Aydın Erkoç, TOGG modellerine yönelik kredi açılımının otomobile olan ilgiyi de artıracağını söylüyor. Özel bankaların şu anda kredi vermek konusunda çok seçici davrandığına işaret eden Erkoç, “Şu anda bankalar kredi vermede ciddi sorunlar yaşıyor. Bu yerli araca biraz daha inisiyatif tanınacağını düşünüyorum. Bugün bazı bankalar 12 ayı geçmeden kredi vermek istemiyor. Daha önceden biliyorsunuz 60 aya kadar kredilendirme yapılıyordu” değerlendirmesinde bulunuyor.

"Liste fiyatının üzerinde satılmamalı"

Şu anda otomobil piyasasında sıfır araçların liste fiyatının üzerinde satıldığına da işaret eden Aydın Erkoç, TOGG’un da piyasa fiyatının artabileceği uyarısında bulunuyor. Erkoç, bu konuda daha önce Ticaret Bakanlığı’na yaptıkları uyarıların da sonuçsuz kaldığını ifade ediyor. Erkoç, şöyle konuşuyor:

“Bunu Ticaret Bakanlığı’na anlatamadık, bürokrasiye anlatamadık. Yasak getirmelerine rağmen şu anda görüyorsunuz, araçlar liste fiyatının üzerinde satılıyor. Yerli ve milli aracın üretilmesinin de rekabet yönünden olumlu olacağını düşündüğümüz için en azından vatandaşımıza ucuz arabaya sahip olma yönünde katkısı olacağına inanıyoruz.”

Şarj istasyonları yeterli mi?

TOGG konusunda tartışılan bir diğer konu da Türkiye’deki elektrikli şarj istasyonlarının yeterli olup olmadığıydı. Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği’nin (TEHAD) 2022 verilerine göre, Türkiye’de aktif olarak trafikte var olan elektrikli araç sayısı 6 bin civarında bulunuyor. Bu elektrikli araçların yüzde 58’i İstanbul’da yer alırken Türkiye genelinde 3 bin 457 şarj istasyonu faaliyet gösteriyor.

Türkiye, bu sayı ile Avrupa’da şarj istasyonu bakımından sondan üçüncü sırada yer alıyor. TOGG’un yollara çıkmasıyla ülke genelinde elektrikli araç şarj istasyonlarının da artması bekleniyor.

"TOGG piyasayı değiştirecek"

Türkiye’nin ilk otomotiv data şirketi Cardata’nın genel müdürü Hüsamettin Yalçın, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’de elektrikli araç satışlarının toplam satışların sadece yüzde 1'ini oluşturduğuna dikkat çekiyor. Halihazırda Türkiye’nin elektrikli araç altyapısında önemli eksiklikler olduğunu belirten Yalçın, “Ama TOGG ile birlikte bu konuda gelişmelerin çok hızlanacağını düşünüyoruz” diyor.

Türkiye’de pek çok büyük şirketin şarj istasyonu kurmak için dev yatırımlara hazırlandığına vurgu yapan Yalçın, “TOGG Türkiye’deki elektrikli araç ekosistemini baştan aşağıya değiştirecek” diye konuşuyor.

TOGG modellerinin fiyat listelerinin açıklanmasının ardından ön sipariş için başvurular 16-27 Mart tarihleri arasında internet üzerinden yapılabilecek. Ön siparişlerin ardından TOGG’un ilk sahipleri kura ile belirlenecek. İlk teslimatların ise nisan ayı içerisinde yapılması öngörülüyor.