Geçen Perşembe günü Federal Meclis’te yaşananlar bir trajediydi! Şimdiki ve eski iki federal cumhurbaşkanının, tüm federal kabine üyelerinin ve neredeyse tüm milletvekillerinin hazır bulunduğu özel oturumda Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert, Helmut Kohl hakkında konuşma yaptı.

Oturum adeta bir devlet töreni gibiydi. Gibisi fazla, aslında bir devlet töreniydi. Ama daha çok çaresizlikten düzenlenmiş bir devlet törenine benziyordu. Lammert Kohl’ün siyasi yaşamında ulaştığı başarılardan övgüyle söz etti ki bu aslında bugünlerde aklı başında olan herkes tarafından yapılması gereken bir şey.

Ancak Lammert eski başbakan Kohl’ün kafalarda soru işaretleri bırakan bazı tavırları konusunda eleştirel ifadeler de kullandı. Meclisteki oturumda Kohl’ün ailesinden kimse yoktu. Acılı onlarca yıldan sonra iki Almanya’nın tek kurşun atılmadan birleşmesinde belirleyici rol oynamış olan bu adamı Almanya’nın anmasının asıl sebebi de Kohl'ün yaptığı bu katkılardı.

Alman politikacı için Avrupa devlet töreni

Almanya’da devlet töreni istenmemesi Kohl’ün vasiyeti mi yoksa ikinci eşinin planları doğrultusunda mı dile getirildi, bunu bir kenara bırakalım. Gerçek olan şu ki, 1 Temmuz'da Strasbourg'da öyle ya da böyle bir devlet töreni yapılacak. Federal Başbakanlık Dairesi Angela Merkel’in Strasbourg'daki törende konuşmacı olarak kabul edilmesi için büyük çaba gösterdi ve görüşmeler son derece gizli yürütüldü. Diğer bir deyişle merhum Kohl ya da eşi böyle bir törende Alman politikacıların konuşmasını arzu etmemişti.

Hele ki Almanya topraklarında böyle bir tören yapılmasını hiç istememişlerdi. Aslında Almanya‘da eski Başbakan Kohl’ü (son dönemindeki bazı tavırlarından dolayı) hain olarak algılamayan hiçbir Alman politikacı da yok gibi. Onların yerine Strasbourg’daki törende konuşma yapacak politikacı Macaristan Başbakanı Orban. Orban kendi ülkesinde demokrasiyi ayaklar altına alan ama Kohl’ün dünya görüşünün en önemli şartlarından birini yerine getiren bir kişi. O da birleşmenin başbakanı Kohl hakkında tek bir eleştiride dahi bulunmamış olması.    

Federal Meclis Başkanı Lammert meclis oturumunda Kohl hakkında doğru ifadeler kullanmasını bildi. Lammert Kohl’e ilişkin onur konuşmasının "sadece bir aile içi meseleye indirgenemeyeceğini” vurguladı, ki aslında burada "aile” sözcüğünden sadece bir kişinin, Kohl’ün ikinci eşi Maike Kohl-Richter’in anlaşılması gerekiyor. Kohl’ün ilk eşinden olan büyük oğlunun anne-babasının evine girmesi şu sıralarda polis aracılığıyla engelleniyor. Su yüzüne çıkan görüş ayrılığının hangi boyutta olduğu kestirilemiyor.      

Dünya çapında anlamı olan olayın mimarı olan kişinin yaşarken ve ölümünden sonra da ülkenin bugünkü yöneticileri ile işi olmayacağını belirtmesi aslında iki Almanya’nın birleşmesinden 27 yıl sonra bugün Alman vatandaşlarını ilgilendiriyor mu diye sorulabilir. Ama bu tavır Helmut Kohl’ün dünya görüşüne ilişkin çok sayıda mesaj veriyor: Onu kayıtsız şartsız desteklemeyenler ona göre iktidarın karanlık tarafında yer alan kişiler.

Kohl’ün halefleri, ister Başbakanlık Dairesi’ndeki yetkililer, ister Hıristiyan Demokrat  Birlik (CDU) partisi içindeki kişiler ya da başka konumdakiler olsun, tüm bu insanlar toplumsal dönüşüm diye adlandırılan süreçte Kohl’ün belirleyici bir rol oynadığından o daha sağken övgüyle söz eden kişilerdi. Ama tüm bunlar Kohl için yeterli değildi. Onun dul eşi için ise hiç yeterli olmadı.    

Hastalık boyutunda bencil ve kendini beğenmiş

Bu, hastalık boyutunda bencil ve kendini beğenmiş bir tavırdır. Zira Kohl birleşmenin başbakanı. Ama birleşmeyi doğuran olay Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ndeki (DDR) barışçıl devrimdi ve bu devrim sokağa çıkma cesaretini gösteren kadın, erkek vatandaşlar tarafından gerçekleştirildi. Birleşme sözleşmesi Kohl ve Schäuble adları ile özdeştir. Ama Kohl sonradan Schäuble ile de köprüleri atmıştır; zaten farklı bir şey beklenir miydi? Almanya’nın bu şanslı anının gerçekleşmesinde çok sayıda insanın katkısı olmuştur.    

Şimdi bu insanların, Alman vatandaşlarının Kohl için devlet töreni düzenlemesi arzu edilmiyor. Bu aptalcadır ve kibirliliktir. Bu ise Kohl’ün toplumsal dönüşüm döneminden kalma ya da belki tüm siyasi yaşamına damgasını basmış olan, hangi konuda olursa olsun sadece ve sadece kendisinin haklı olduğu yönündeki dünya görüşüne ışık tutuyor. Ne kadar acınası bir durum!

© Deutsche Welle Türkçe

Jens Thurau