31 Mart yerel seçiminin ardından dikkatlerin çevrildiği Yüksek Seçim Kurulu'nda (YSK), olağanüstü hal döneminde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname’ler konusunda alınan kararlara ilişkin tartışmalar büyüyor.

YSK, AKP’nin KHK’lıların seçmen olamayacağı yönündeki itirazını değerlendirirken, bu itirazın Anayasa’daki 'seçme hakkının' ihlali olacağı görüşünden hareket etti ve itirazı reddetti.

Ancak YSK, 31 Mart seçimini kazanan KHK’lı belediye başkanlarının 'kamu hizmeti’nde bulunamayacağı gerekçesiyle mazbata alamayacağını' öngören bir önceki kararıyla büyük eleştiri toplamaya devam ediyor.

YSK’nın KHK’lıların seçme ve seçilme hakkıyla ilgili kararlarında 'çelişkiye düştüğünü' belirten hukukçular, "KHK’lılar seçmen olabileceği gibi belediye başkanı da olur. Yasaların gereği budur. KHK’lı belediye başkanlarına mazbatalarının verilmesi hukukun gereğidir" görüşünde birleşiyor.

Eski cumhuriyet savcılarından Ömer Faruk Eminağaoğlu "YSK’nın büyük çelişki yaşadığını ve hukukun üstünlüğünü uygulamakta büyük sıkıntıya düştüğünü" söyleyen hukukçuların başında geliyor.

"Seçmen olabiliyor ancak seçilemiyor"

Eminağaoğlu, 'nasıl bir çelişki' olduğu konusunda DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunurken, "KHK’lılara mazbata vermemek büyük yanlıştır" diyor ve Anayasa’nın 84'üncü maddesine dikkat çekiyor.

Bu madde gereğince milletvekillerinin ancak bir mahkeme kararıyla vekilliğinin düşebileceğini anlatan Eminağaoğlu, "Bu mahkeme kararı Meclis'e bildirilir ve vekillik düşer. Milletvekilleri ile belediye başkanlarının seçilmesi, görev yapması süreci de aynıdır. Seçilme hakkının kullanılmasıyla ilgili bir süreçtir bu" diyor.

Eminağaoğlu, YSK’nın ortada hiçbir yasa maddesi yokken KHK’lı belediye başkanlarının mazbatalarını almalarını engellediğini öne sürüyor. Eminağaoğlu, "YSK, KHK’lıların seçmen olma, oy kullanma hakkını teslim ederken, seçilme haklarını ellerinden almış ve hukuksuzluk yapmıştır. Çelişki budur. YSK’nın bu çelişkiden acilen kurtulması gerekmektedir” değerlendirmesi yapıyor.

"Kamu hizmeti diye bir gerekçe olamaz"

Anayasa hukukçusu Prof. İbrahim Kaboğlu da, "Ortada bir çelişki değil, çok büyük bir çelişki var" diyor ve KHK’lıların oy kullanma hakkını teslim eden YSK’nın, belediye başkanı olmuş KHK’lılara mazbatalarını da teslim etmesi gerektiğini söylüyor. YSK’nın KHK’lıların 'kamu hizmetinde bulunamayacağı' gibi bir gerekçeyle, seçilmişlerin mazbata hakkına 'el koyamayacağını' savunan Kaboğlu, "Ama böyle bir gerekçe ortaya atıldı. YSK, hukukta yeri olmayan bu gerekçeyi ortadan kaldırmalı ve yanlışını düzeltmelidir" çağrısı yapıyor.

Kaboğlu, seçilmeye engel oluşturan durumların Anayasa'da belirtildiğini anlatırken, "YSK, durup dururken içtihat yaratamaz. KHK, seçilmeye engel bir durum olarak Anayasa'da gösterilmemiştir" diyor.

TOBB Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Olgun Değirmenci de anayasa hükümlerinin YSK için bağlayıcı olduğuna vurgu yapıyor ve "YSK bir kararında hukuku uygulamazken, bir kararında uyguluyor. Bunu neye göre yapıyor, niçin yapıyor" diye soruyor.

Değirmenci, KHK’lıların durumlarıyla ilgili tartışmaların uzamasından yakınırken, olağanüstü hal döneminin bittiğini ve YSK’nın KHK’lı isimlere belediye başkanlığı için adaylık vizesi verdiğini de hatırlatıyor. Değirmenci, "Sonra ne oldu da, belediye başkanlıklarını kazandıkları halde mazbata alamadılar. YSK, yaşadığı bu çelişkinin içinden çıkmalıdır" mesajı veriyor.

CHP itirazda ısrarlı

CHP’nin YSK temsilcisi Hadimi Yakupoğlu da, YSK’da KHK’lılar konusunda yaşanan çelişkileri kamuoyu gündeminde tutmaya kararlı olduklarını söylüyor. Yakupoğlu, "KHK ile kamu görevinden ihraç edilenlerin seçme ve seçilme haklarını kullanamayacaklarına dair yasak koyan bir yasal düzenleme yoktur, sadece kamuda istihdam edilemeyeceklerine dair bir yasaklama vardır" derken, YSK’da bu kuralın dışına çıkılmaması yönündeki müzakerelerin sürdüğünü söylüyor.

Yakupoğlu, "Seçme hakkı teslim edildiyse, seçilme hakkı da teslim edilmeli. YSK’nın yaptığı hukuksuzluktan, yanlıştan dönmesi sadece bir partinin değil, tüm halkın beklentisidir" çıkışında bulunuyor.

YSK, 11 Nisan tarihli kararında KHK’lı olup da, belediye başkanlığı kazanan isimlere mazbata verilmemesini, mazbataların seçimden ikinci olarak çıkan adaylara verilmesini kararlaştırmıştı. HDP'nin YSK'nın bu yöndeki kararına ilişkin itirazı da geçen hafta YSK tarafından reddedilmişti.

Hilal Köylü / Ankara

© Deutsche Welle Türkçe