Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Standard and Poor's (S&P), Yunanistan'ın kredi notunu düşürdü. Atina'nın uzun vadeli notu üç kademe birden indirildi. Yunanistan, ''BBB+''dan ''BB+''ya düşürülen kredi notuyla "yatırım yapılamaz" seviyeye çekildi. Bu da Yunanistan’ın iflası durumunda ülkeye yatırım yapanların en kötü ihtimalle paralarının yüzde 30’unu geri alabileceği anlamını taşıyor.

Standard and Poor's, Yunan hükümetinin kamu finansmanı sorununu "sürdürülebilir bir düşüş yörüngesine sokma çabalarına" işaret ederek, "Atina'nın bu çabalarında karşı karşıya olduğu politik, ekonomik ve bütçe zorluklarına ilişkin güncellenmiş değerlendirmelerinin esas alındığını" kaydetti.

Atina yönetimiyse, haklarında alınan bu karara anlam veremiyor. Yunan hükümet sözcüsü Giorgos Petalotis, ülkesinin güvenilir bir yatırım merkezi olmaya devam ettiğini vurgulayarak,"Tahvillerimiz kesinlikle güvenilir. Yunanistan bankacılık sistemi de sağlıklı işliyor. Kim ne derse desin, kesinlikle güvenilir bir ülkeyiz" diye konuştu.

Yunan yatırımcılık şirketi Pegasus Securities’den finans uzmanı Nicholas Skourias da kredi notunun düşürülmesinin bedelinin ağır olduğunu belirterek, "durumun oldukça ciddi olduğunu ve devletin iki yıl süreli tahvillerin satışı için yatırımcıyı yüzde 15’lere varan faizlerle çekmeye çalıştığını" vurguladı. Skourias'a göre bu da "borçlanma notunun 'değersiz' kategorisine indirilmesinin bedeli."

Portekiz'in de notu düşürüldü

Standard & Poor's'un notunu düşürdüğü ülkeler arasında Portekiz de yer aldı. Portekiz'in uzun vadeli notu iki kademe birden indirilerek ''A+''dan ''A-''ye düşürüldü. Portekiz'le ilgili değerlendirmede, "ülkenin zayıf ekonomik görünümü nedeniyle yüksek borç seviyeleriyle mücadele etme kabiliyetine ilişkin endişelerin" etkili olduğuna işaret ediliyor. Portekiz, 2009 yılında yüzde 9,4'lük bütçe açığı vermişti. Portekiz, Euro Bölgesi ülkeleri içinde Yunanistan'dan sonra en riskli ülkeler arasında başı çekiyor.

Portekiz Maliye Bakanı Fernando Teixeira dos Santos, "piyasaların saldırılarına cevap vereceklerini" söyledi. Yunanistan'a benzetilmelerine karşı çıkan Dos Santos, "bütçe açığının azaltılması ve Portekiz ekonomisinin rekabet gücünü teşvik etmek için gerekenin yapılacağını" kaydetti.

Ancak Yunanistan’da olduğu gibi Portekiz’de de halk hükümetin tasarruf programlarından rahatsız. Salı günü kamuya bağlı toplu ulaşım çalışanları, maaşlarındaki kesintileri protesto etmek için bir günlük iş bıraktı. Eylemler sırasında "Tasarrufa ‘evet’ ama bunun acısını bizden çıkarmayın" şeklinde sloganlar atıldı.

Uluslararası spekülatörler, İngilizce adlarının baş harflerinden yola çıkarak kısaca "PIGS" şeklinde tanımladıkları dört Akdeniz ülkesi Portekiz, İtalya, Yunanistan ve İspanya'yı uzun bir süreden buyana "mali yapısı en zayıf ve dolayısıyla kriz riski en yüksek AB ülkeleri" olarak değerlendiriyor.

Tokyo'dan New York'a borsalar sarsıldı

Standard & Poor's'un Yunanistan ve Portekiz'e ilişkin değerlendirmeleri birçok Avrupa borsasında düşüşe neden oldu. Dax yüzde 2,73, EuroStoxx 50 yüzde 3,67, Fransız Cac 40 yüzde 3,82, FTSE 100 ise yüzde 2,61 oranında değer kaybetti. Portekiz borsası da günü yüzde 5,6'lık kayıpla kapattı.Yunan Borsası gelen son haberlerle son bir yılın en düşük seviyesine inerken uluslararası borsalar da gelişmelerden payını aldı.

Dow Jones ve Tokyo Borsası'nda büyük kayıplar kaydedildi. Nikkei Endeksi yüzde 2,47 düştü. Meiwa Securities'den uzman Masayoshi Yano, "Yatırımcılar Yunanistan'daki iflasın Avrupa ekonomisinin tamamını etkilemesinden kaygı duyuyor" dedi.

Yunanistan'ın notunun indirilmesinin ardından euro dolar paritesi son bir yılın en düşük seviyesi olan 1.32'ye kadar gevşedi. Alman LBBW Bankası'ndan Jürgen Becker, "Piyasaların son haberlere aşırı hassas tepki gösterdiğine" dikkat çekti. Uzman Becker, Berlin'i spekülatif gelişmelere bir an önce son verecek adımları atmaya çağırdı. Becker, "Kararsızlık devam ettiği sürece krizin diğer ülkelere yayılma ihtimali artıyor" uyarısında bulundu.

© Deutsche Welle Türkçe

NH/MÇ (DW,dpa, rtr, afp, ap)