Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) yedinci liderler zirvesi sona erdi. Dünyanın önde gelen ülkelerinden Çin ve Rusya’nın, ev sahibi Kırgızistan ile diğer Orta Asya cumhuriyetleri Kazakistan, Tacikistan ve Özbekistan liderleriyle birlikte, Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinde çektirdikleri 'aile fotoğrafı' Avrupa Birliği ve G-8 zirvelerinden alınan görüntüleri aratmadı.

Uluslararası siyaset uzmanlarına göre 'aile fotoğrafı', Asya ülkelerinin Amerika Birleşik Devletleri’nin küresel boyuttaki baskın konumuna bir karşılık anlamına geliyor.

Nitekim ABD’nin Kırgızistan’daki askeri üssü Manas’ı boşaltması talebinin zirve kulislerinde yoğun olarak konuşulması, analistler tarafından Şanghay İşirliği Örgütü’nün giderek NATO ve ABD’ye rakip bir örgüte dönüştüğünün ip ucu olarak gösteriliyor.

Tek kutuplu düzene eleştirisi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün yaklaşık 11 yıl önce Amerika Birleşik Devletleri’nin bölgedeki egemenliğine bir denge olarak kurulduğunu belirtti. Putin, bir ülkenin tüm dünya güvenliğini tek başına elinde bulundurmaya çalışmasının doğru olmadığını kaydetti.

Putin “Günümüzde küresel ve bölgesel sorunları tek başına çözüm bulunamıyor. Şanghay İşbirliği Örgütü, kuruluşundan bu yana ortaya koyduğu çabalarla kolektif girişimin günümüz tehdit ve sorunlarını aşmada ne kadar önemli olduğunu kanıtladı. Gerek insani gerekse ekonomik işbirliğinde önemli rol oynayan Şanghay İşbirliği’nin yaratıcı ve saygın konumunun, bundan sonraki yıllarda da artarak devam edeceğine kuşku yoktur” dedi.

Ahmedinejad ABD’yi eleştirdi

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Bişkek’teki zirveye katılan liderler arasınde yer aldı. Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üyeliği gündemde olan İran’ın lideri Ahmedinecad Amerika Birleşik Devletleri’ne yüklendi.

Ahmedinejad “Bazı güçlerin, dünyanın belli kesimlerine füze savar sistemleri kurarak tehdit oluşturma çabalarına devam ettiklerini gözlüyoruz. Bu tür girişimler, sınırları aşıp, aralarında Şanghay İşbirliği Örgütü üyelerinin de yer aldığı, Asya ülkelerinin tamamı açısından bir tehdit olarak değerlendirilmelidir” diye konuştu.

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbangulı Berdimuhamedov ile Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai de Bişkek zirvesinde hazır bulundu. Türkmenistan’ın Şanghay Örgütü’ne üyeliğinin, Washington yönetiminin itirazlarına rağmen yakında onaylanması bekleniyor. Hindistan, Pakistan ve Moğolistan, Şanghay Örgütü’ne üyelik için sırada bekleyen ülkeler arasında.

Terörle mücadele ve köktencilik

Rusya Devlet Başkanı Putin, örgütün öncelikli hedefini uluslararası terörle mücadele olarak gösterdi: “Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye ülkelerin güvenliği ve terörizm, ayrılıkçılık ve aşırı akımların etkisiz hale getirilmesi kilit önem taşımaktadır. Bu kapsamda terörle mücadele ile işbirliğini geliştirmeli ve bu mücadelede görev alacak özel birliklerin eğitimini tamamlamalıyız.”

Zirveye katılan liderler, özellikle dünyayı tehdit eden köktencilik, terörizm ve ayrılıkçılık ile mücadelenin örgütün önceliği olmaya devam ettiğini kaydederek, bölgede artan uyuşturucu trafiği ile uluslararası teröre karşı gereken tüm önlemlerin alınması amacıyla işbirliği çağrısında bulundu.

Örgütün 8. zirvesinin Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de, 9. liderler zirvesinin de Rusya'nın Ekaterinburg kentinde düzenlenmesine karar verildi.